Johann von Goethe - Ifigenio en Taŭrido

Kriantan laŭte pri la oferdonoj.

IFIGENIO.Pro mi neniam tion mi deziris.

La diojn ne komprenas, kiu pensas,

Ke ili amas sangon; li enmetas

En ilin sian propan kruelecon.

Ĉu min ne savis la diino mem?

Ŝi mian servon volis, ne la morton.

TOAS.Ne decas por facilmovebla saĝo

Laŭ nia propra vol’ komentarii

La sanktan tradicion. Vi plenumu

La devon vian, mi plenumos mian.

Du fremdaj viroj, kiujn ĵus ni trovis

Kaŝitajn en surbordaj la kavernoj

Kaj kiuj ne alportas al ni bonon,

En miaj manoj estas nun. En ili

Diino via havu nun denove

La longe jam mankantajn oferdonojn!

Mi ilin sendos; vi la servon konas.

SCENO KVARA.

IFIGENIO (sola).

Vi havas nubojn, ho savantino,

Por kovri senkulpajn persekutatojn

Kaj per la vento ilin forporti

De la fera kruela fatalo,

Trans la maron, trans multajn landojn

Ilin forporti, kien vi volas.

Vi estas saĝa, la estontaĵon

Kaj la pasintaĵon vi konas precize;

29 Via rigardo gardas la viajn,

Kiel via lumo, la vivo de l’ noktoj,

Gardas kaj regas tutan la teron.

Miajn manojn detenu de sango!

Benon kaj pacon neniam ĝi donas;

Kaj la fantomo de mortigito

En horoj malĝojaj de la mortiginto

Lin atakas kaj lin turmentas.

Ĉar la senmortuloj amas la homojn,

La bonajn gentojn kaj generaciojn,

Kaj ili volonte longigas la vivon

De mortemulo, kaj ili volonte

Al li ebligas ĝui kelktempe

Kune kun ili la ĝojan vidon

De propra ilia eterna ĉielo.

SCENO UNUA.

ORESTO. PILADO.

ORESTO.Ni iras nun la vojon de la morto:

Animo mia grade trankviliĝas.

Mi Apolonon petis, li forigu

De mia flanko la teruran bandon

De l’ venĝfantomoj, kaj en liaj vortoj

Misteraj tiam sentis mi promeson,

Ke trovos mi la helpon kaj la savon

En la sanktejo de fratino lia,

La regantino de la Taŭridanoj.

Ĝi plenumiĝas: tuta la mizero

Finiĝos nun kun mia vivo kune!

Al mi, al kiu dia mano premas

La koron kaj surdigas la spiriton,

Ja estas tiel ĝoje kaj facile

Adiaŭ diri al la lum’ de l’ suno!

Kaj se ne devas nepoj de Atreo

Kun kron’ de venko fali en batalo,

Se mi, simile al prapatroj miaj,

Perei devas kiel oferbesto:

Ĝi plenumiĝu! Estas ja pli bone

Ĉi tie morti antaŭ la altaro,

Ol en angulo malbenita, kie

Mortigus nin parenco-insidanto.

Ho, lasu min almenaŭ nun ripozi,

Vi, subteruloj, tiel avidantaj

La sangon, kiu ĉiun mian paŝon

Gutante signas! Lasu min ripozi,

Jam baldaŭ mi malsupren al vi venos.

Nek min, nek vin la lum’ de l’ tago vidu,

Kaj la tapiŝo verda de la tero

Ne estu plu svarmejo por fantomoj.

Mi venos al vi tien sub la teron,

Kaj tie en senviva surda nokto

Egala sorto ĉiujn unuigos.

Nur vin, Pilad’, senkulpa kamarado

De mia nigra sorto kaj malbeno,

Ho, kiel malvolonte mi kunprenas

En la funebran landon antaŭtempe!

Nur via vivo, via morto kaŭzas

Al mi ankoraŭ timon aŭ esperon.

PILADO.Ne iras mi ankoraŭ kiel vi

Pasive en la regnon de la ombroj.

Tra la vojetoj konfuzitaj, kiuj

Konduki ŝajnas al la nigra nokto,

Mi penas nin traŝovi al la vivo.

Pri morto mi ne pensas; mi meditas

Ĉu eble iel helpos nin la dioj

Rimedon ian trovi por forkuro.

La morto — ĉu vi timas aŭ ne timas —

Ja venos mem. Eĉ kiam la pastrino

Jam levos sian manon, por detranĉi

Al ni oferdediĉe niajn buklojn,

Eĉ tiam via savo kaj la mia

Ne ĉesos esti mia sola penso.

Forĵetu la malĝojon, ĉar per dubo

Akcelas ni danĝeron. Apolono

Al ni promesis, ke en la sanktejo

De la fratin’ atendas nin konsolo

Kaj helpo kaj reveno. Kaj dusencaj

Neniam estas vortoj de la dioj,

Kiel tre ofte pensas la prematoj.

ORESTO.Al la malĝoj’ de l’ vivo la patrino

En infanec’ min jam alkutimigis,

Kaj mi tiele kreskis, viva bildo

De mia patro, kaj la senparola

Rigardo mia ĉiam estis akra

Riproĉ’ por ŝi kaj ŝia adultulo.

Tre ofte, kiam la fratin’ Elektro

En la profunda parto de la ĉambro

Silente sidis antaŭ la kameno,

Mi min al ŝia brusto time premis

Kaj per okuloj grandaj kaj malĝojaj

Rigardis ŝin, plorantan dolorege!

Kaj tiam ŝi pri nia granda patro

Parolis multe. Kiel mi deziris

Lin tiam vidi, esti apud li!

Jen mi deziris flugi for al Trojo,

Jen mi deziris, ke al mi li venu ...

La tago venis ...

PILADO.Nu, pri tiu horo

Babilu inferuloj en la nokto!

Nin remomororememoro pri pli bela tempo

Fortigu freŝe per heroaj faroj!

La dioj ja bezonas bonajn homojn

Por siaj planoj sur ĉi tiu tero;

Sendube vin ankoraŭ task’ atendas;

Vin ili ja ne sendis kun la patro

Ĉe lia ir’ malvola al la Orko.

ORESTO.Ho, se mi lian baskon tiam kaptus

Kaj sekvus lin!

PILADO.Nu, tiuj, kiuj vin

Konservis, ili zorgis ja pri mi;

Ĉar kio mi sen vi fariĝus, tion

Mi eĉ prezenti ja al mi ne povas,

Ĉar de la temp’ de mia infaneco

Ja nur kun vi kaj nur por vi mi vivas

Kaj volas vivi.

ORESTO.Ne rememorigu

Al mi la belajn tagojn, kiam dolĉe

En via dom’ mi trovis rifuĝejon

Kaj via nobla patro tiel ame

Pri la duonmortinta floro zorgis,

Kaj vi, senĉese gaja, ĉiutage

Saltadis ĉirkaŭ mi kun nova vivo,

Simile al la hela papilio

Ĉirkaŭe de mallumkolora floro,

Kaj la gajecon vian enverŝadis

En mian koron, kaj mi eĉ forgesis

Mizeron mian, kaj en viglaj revoj

Junecon mian mi kun vi pasigis.

PILADO.Vin ekaminte, mi komencis vivi.

ORESTO.Ne vivi, sed suferi vi komencis.

Jes, tio estas la esenc’ terura

De mia sorto, ke kvazaŭ pestulo

Doloron mi kaj morton en mi portas;

Ke se mi nur ektuŝas ian lokon.

Eĉ la plej sanan, baldaŭ ĉirkaŭ mi

Sur la vizaĝoj eĉ la plej florantaj

Aperas trajtoj de rampanta morto.

PILADO.Mi certe la unua devus morti,

Se via spir’ en si venenon portus.

Kaj tamen diru mem, ĉu mi ne estas

Ankoraŭ plena de kuraĝ’ kaj ĝojo?

Kaj amo kaj kuraĝo nin kondukas

Al grandaj faroj.

ORESTO.Grandaj faroj? Jes,

Ni ilin iam vidis antaŭ ni!

En tiu tempo, kiam ni, ĉasante,

Kuradis tra la valoj kaj la montoj,

Kaj similante per la brust’ kaj pugno

La grandan nian gentopatron, ni

Esperis, ke ni tiel persekutos

Kun glav’ kaj bastonego ian monstron

Aŭ bandon da rabistoj; kiam ni

Vespere sidis ĉe la granda maro,

Nin apogante unu al alia,

Kaj antaŭ ni la ondoj dolĉe ludis

Kaj vasta staris antaŭ ni la mondo:

Ho, tiam certe ofte ni kaptadis

La glavon, kaj estontaj faroj svarmis

Ĉirkaŭe, kiel steloj en la nokto.

PILADO.Sen lim’ estas la faro, kiun volus

Plenumi la animo. Ĉiun agon

Ni volus fari tuj tiele grande

Laŭ la amplekso, kiun ĝi atingas,

Se multajn jarojn, tra generacioj

Kaj landoj, ĝin la buŝo de l’ poetoj

Pligrandigante rulas. Bele sonas

La agoj de l’ prapatroj, kiam ilin,

En la vespera ombro ripozante,

Junulo sorbas kun la ton’ de harpo;

Sed kiel niaj faroj, tiel ankaŭ

Iliaj ne prezentis perfektaĵon.

Ni pelas ion, kio antaŭ ni

Rapide kuras, kaj ni ne atentas

La vojon, kiun iras niaj paŝoj.

La paŝojn de l’ prapatroj kaj la signojn

De la surtera viv’ ilia preskaŭ

Ni ne rimarkas, ĉiam ni nur celas