Ян Чыквін - Свет першы і апошні

Дажджу не хочацца шумна ісці,
Таму паціху тупоча, сівенькі.
Вясны панаднай гонкія касцы
Ваду, што скосяць, то збяруць ў сявенькі.

А ў маім доме гасне хатні агонь —
Ад розуму халоднага ці, можа, ад слязы?
Хоць ты падай, вясна свяшчэнная, мне сваю далонь
І таямніцу выяві жыцця — каб жыць.

Святлее дождж, какетліва ўглядаецца ў ваду,
Ў якой мігціць яго крыштальная прыгожасць,
І звонка харашынь сваю ён множыць,
Загледжана-заслуханы ў сімфонію сваю.

У гэтай музыцы, дакорнай і шчымлівай,
Ёсць цень адной заплаканай жанчыны.
Яна ка мне прыходзіць напамінам неспакойным,
Вяртаецца й бруіць, па той бок шыбінаў ваконных.

Тужу па зялёнавокай князёўне,
Як вернік тужыць па царкоўным звоне.

Іду на гасцінец, выглядаю, клічу,
А мая князёўна хваляю на Пцічы.

А мая князёўна у вятроў сястрыцай.
І вярбою ніцай богу ёй маліцца.

Ах, жыцця чужога ёй ўжо не пазбыцца!
А свайго не хопіць — каб жыццём нажыцца.

Тужу па зялёнавокай князёўне
Я клёнам адцвілым у пройме вячорнай.

Расту да цябе я
Зялёнымі ўсхліпамі,
Пошумам мысляў маіх.

Цягнусь наўздагон
Блакітнай гатычнасці дзён —
Не нашых... хоць бы на міг!

Маё раскрытае неба
Плыве над табой у нябыт
Набраклаю кнігай тугі.

Між намі завалы прастораў,
Між намі планідаў кругі
Звіваюць яснасць жыцця у сутонь,

У дымныя дрэваў ствалы,
Што вышэй ды вышэй
Імкнуцца ў нябесны агонь.

Як пляснуў тройчы пацалунак на пероне,
“Едзь абы-куды!” — прашамкаў з рэзігнацыяй
Мужык павешаны на слупе-клёне.
І, засмактаўшы мой даношаны касцюм і цела
Ў сваё дрыготкае, здранцвелае нутро,
Адзін цягнік, відаць, найгоршы, нетутэйшы,
Пацягнуў — рук разрываючы падковы —
Сваім імпэтам ў найчарнейшую дарогу,
Па якой асуджаных на несціханы перастук калёс
Вязуць-адвозяць-возяць у непамяць, ў сена-гора,
У іншы бок жыцця, дзе клеіцца і моршчыцца сутонне,
Дзе поранкаў спаволеных няма і радасці ад захаду нябёс,
А ёсць адна загубленая ў космасах прастора,
Нібы навечна куплены білет — той пацалунак на пероне.

... за кшталт тваіх далоняў,
што атулялі мяне ў месцах найбольш збалелых,
за вызваленне мяне ад цяжару
быць самым сабою і супраць сябе,
за лыжку ажыўляючай вады і
за саломіну, якую падалá, калі знясілены
калодаю ляжаў, стары і недарэчны,
за музыку прытульную тваіх званкоў-грудзей,
што павялі праз лабірынт асвежаных падумак цела,
за човен твой, а стырнікам якога ты мяне зрабіла,
каб змог вярнуцца йшчэ ў жывых краіну,
за сон саснёны пра мяне, хоць без мяне, і
за мальбу тваю у прыцемках святыні,
каб вывеў нас з даліны плачу,
за кветку, што ў табе ужо расце,
пасеяная мною з болю кветка болю,
за кнігу адыходу і вяртання, што поначамі
пішаш аба мне сабе, забыўшыся пра кон
Александрыйскай бібліятэкі, і
за развітальнае тваё слаўцо, якое капнула ў разораную намі
глебу суму-вечара слязінай абмірання або нараджэння —
ахавальніца жыцця, я дзякую табе.

Чый зманлівы там сеў вачэй
І чый сеў рук-махлівых крыл?

О, каб — не могучы — магла
Ты целам быць маіх касцей!

І каб была ў сабе маёй,
І — ад пачатку — нічыёй!

Каб кожны раз начэй імгла
Была табе і мне натоленаю
Жарсцяй мук...

За думкай нейкі вобраз-мысль цячэ —
Нібыта хоча штось адкрыцца мне на міг
Далёкім бляскам-спевамі тваіх вачэй,
Жаночай музыкаю рук тваіх.

О, разумная галава,
Чараўніца зялёнага луга!
Твая зрудзелая трава
Пад маім буйнее плугам.

І вішні глядзяць на сад,
Дзе сцелецца вільгаць-раса.
Дзе шчодра-акруглыя сферы —
Свеціцца музыкай цела.