Уладзімір Някляеў - Вынаходцы вятроў

Шчаслівы тым, што ў час,
I светлы, і завейны,
Знаходзіў іх не раз,
Няздрадлівых, надзейных.

За гэта рэштай слоў
Не разлічыцца з лёсам...

Сумую без сяброў
Крывёю безгалосай.

Гай

1

Пра што шапочаш, гай,
Празрысты, вераснёвы?..
Пара спраўляць абновы.
Чакай мяне. Чакай.

Жывыя мы з табой.
Звычайная падзея.
Адкружыць лістабой,
I снегавей адвее.

Накінеш на плячо
Зялёны шоўк маёвы.
Вясёлае дзяўчо
Гукнеш сакрэтным словам.

Не сцерпіць, прыбяжыць,
Прытуліцца травінкай...
Ах, жыць ды не тужыць,
Не выпускаць з абдымкаў!

Не паслабляць вузлы,
Што пальцы паспляталі!..

Жытнёвыя вазы
На ток пашыбавалі.

2

За гаем зноў пачаўся гай.
Не ўспомню, што было да гаю.
Усё наперад забягаю
Сабе самому...
А, няхай!
Дальбог, нічога не шкада.
Бывае вось пара такая,
Калі жывеш, нібы сцякае
3 палёў напоеных вада.
Што знаць, куды яна цячэ,—
Гадаць, куды бяжыць дарога!..
Ніхто на свеце не ўцячэ
Ад лёсу, ад сябе самога.
I мне з самім сабою жыць,
Які ўжо ёсць я, дзе тут дзецца.
Жыць, як шчаслівае смяецца,
Жыць, як балючае баліць.

Балада дзялення

«Кацілася торба
3 высокага горба,
А ў той торбе
Хлеб,
Соль,
Вада,
Пшаніца,
3 кім ты хочаш
Падзяліцца?..»

Хачу падзяліцца.
3 усімі хачу падзяліцца.
Усім падзяліцца,
Што мне давялося нажыць —
Не нажыцца.

Хачу падзяліцца з табой,
Чалавек невядомы,
Паловаю хлеба, што маю,
Паловаю дома.

Усё на-
палам.
А калі ты ў нястачы ці ў горы,
I тое аддам,
Што таемна
трымаў у каморах.

У бедных-багатых
Не будзем зайздросна лічыцца.
Хачу падзяліцца.

Не будзем сварыцца
За месцы, за крэслы,
За дачы і за кабінеты...

Паэты,
Усім
Усё роўна не хопіць
Лімітнае бронзы,
Каб у манументы адліцца...
Не будзем сварыцца.

Давайце дзяліцца
I славай — што слава! —
I вершамі лепшымі самымі...

А чым падзяліцца з табой,
Мая бедная мама?

Грашыма?
Не возьмеш.
Здароўем?
Назад усё вернеш
Ды шчэ й ад свайго адарвеш!..

Пакінь мне сумленне,
Балада дзялення!
Не рэж...

Чым мне падзяліцца
3 табою,
Маўклівы мой бацька,
Маўклівы вайною.
Усе тыя цацкі,
Што ты мне прывозіў,
Паўсталі
віною.
Паўсталі віною
Цукеркі ў кішэні,
Што пахлі махоркай.
Мне горка,
Вось-вось заскуголю сабакам на сене
Так горка.

Чым мне падзяліцца
3 табой,
мая любая?..
Плачам?
Бясконцымі згубамі
I несапраўднай удачай?

Чым мне падзяліцца
3 вачыма тваімі,
3 рукамі?
Натхненнем?..
Навошта табе
Гэты камень?..

Чым мне падзяліцца
з табой,
Чалавек невядомы,
Калі ты адзеты,
абуты
I хлеба
дастатак у доме?
Чым мне падзяліцца тады?!.

О, балада дзялення!
Пакінь мне сумленне...

«Кацілася торба
3 высокага горба,
А ў той торбе...»

Ні крошкі ў той торбе...
I ўсё-ткі
хачу падзяліцца...
Хачу падзяліцца начамі,
Якімі не спіцца,
Святочнымі днямі,
Трызненнямі ўсімі і марамі...
Ты слухаеш, мама?

Хачу падзяліцца
Вадой з таямнічай крыніцы,
Жывою вадою,
Каб раны маглі загаіцца
I каб не балелі ўспаміны
Пра здрады і страты...
Ты слухаеш, тата?
Хачу падзяліцца
Хвілінаю радаснай кожнай,
Хачу не забыцца
Цябе ахінаць асцярожна
Пяшчотай,
Якую ў руках сваіх доўга галубіў...
Ты слухаеш, любая?

«Кацілася торба
3 высокага горба...»

Хачу падзяліцца
вось гэтай баладай,
Якая мне змучыла горла.

Дыктант

Мне дзесяць. Жнівень. Жоўтыя снапы.
Кручу ў гумне іржавую сячкарню.
Буркоча дзед: «От зараз дам па карку...»
Прыходзіць дзядзька: «Менш на дзве капы
У гэтым годзе...»
Дзед яму: «Сухмень...»
Над токам пыл. Гаркава нос казыча.
— Газету сёння ў паштара пазычыў.
— Старая?
— Не шчэ. За ўчарашні дзень.
— Пра што там?
— Ат... Пра што за ўсё часцей...

Такі спакойны, роўны дзядзькаў голас.

— Памёр вось Колас.
— Хто памёр?
— Ды Колас.