Уладзімір Някляеў - Вынаходцы вятроў

Галубіная пошта

Блакіт галубіных палётаў.
Сінеча настыглай вады.
Адчынены ў восень вароты.
Засыпаны ў лета сляды.

Іржышчам, па колішнім жыце,
Бяжыць басанож дзетвара...
I ўсё-ткі: хто знае — скажыце,
Якая ў сусвеце пара?

Скажыце: куды і навошта —
Над пожняй, над полем пустым
Гадоў галубіная пошта
Нясе расцярэблены дым?..

Мост Шандара Пецёфі

Паэт не той, хто вершы піша, не.
Каб так было — усе былі б паэты.
Паэт сябе стварае, як камета
След самагубны,—
Самагубнасць гэта
Сапраўднага паэта
Не міне.
Яна адна правы яму дае
Сумленнем быць і праўдаю народа.
Паэт не той, хто апяе свабоду,
А той, хто ў бітве згіне за яе.
3 такою доляй ці пашчасціць мне?..
Вадой маўклівай, часам замучонай,
Плыве Дунай — і раптам уздыхне
То хваляю зялёнай, то чырвонай.
Яго дыханне запаўняе Пешт
I заціхае ў вузкіх вулках Буды...
Не страшна думаць мне, што ў рэшце рэшт
Заціхну я...
закончуся...
не буду...
Што не бясконцы дзён маіх сувой...
Мне страшна не счакаць хвіліну тую,
Калі, сарваўшы ў сечы голас свой,
Паэты шчодра плацяць —
Галавой —
За слова, што нічога не каштуе!
Мне гэткай платы будзе не шкада,
Хай толькі лёс прыняць яе захоча...
Пецёфі мост пагрозліва ракоча.
Цямней за ноч дунайская вада.

Скрыпка Маціуша

Іграй нам, Маціуш, іграй.
Не так, як заплацілі грошы,
А так, як ветрам ліст палошча,
Шпачыных спеваў поўны, гай,

Над качарэжкамі галоў,
Над гаманой коснаязыкай —
Не трэба нам вялікіх слоў,
Даволі музыкі вялікай.

Іграй нам, Маціуш, іграй!
Не стане музыка таварам,
Пакуль па чардах у мадзьяраў
У чарках холадна мядзьвяных
Бурштынава бруіць такай.

Паўней жа чаркі налівай!
Іграй нам, Маціуш, іграй.

Хай твая скрыпка —
часу ўзбоч -
Вядзьмуе
дамаю піковаю...
Са мной такая чарнабровая,
Што пада мной святлее ноч.

Як абдымае — не пытай.
Іграй нам, Маціуш, іграй.

Не замірай
на тонкай той,
Шчымлівай той,
дзе слёзы просяцца.
Такая ў свеце безгалосіца —
Лепш пакаранне нематой.

Ты нематою не карай,
Ігран нам, Маціуш, іграй.

Ну хто
грашыма шапацець!
Панакуплялі за валюту
Святых, што пазіраюць люта,
Крыжоў пазелянелых медзь.

Цяпер і музыку купіць
Прыйшлі на рэшту —
ды музыка
Ад струн не адрывае смыка,
Не купіш тое, што гучыць!

Не хопіць золата на рай.
Іграй нам, Маціуш, іграй.

Іграй нам —
рукі чарнабровай
Па шчоках рэкамі цякуць,
Іграй —
прасторам чабаровым
Праз дым і чад я змог дыхнуць.

Ужо ўва мне ўвесь свет шырокі,
Рык горада, мальба сяла...

Пайшла Еўропа
рукі ў бокі,
У скокі Азія пайшла!

Хто зможа паяднаць людзей,
Даць веру ім і даць надзею?..

Іграй,
Іграй жа, чарадзей,
Дай божа сілы чарадзею!

Хай не змаўкае скрыпкі спеў
Да той хвіліны прасвятлення,
Калі здаецца: ты паспеў
На душ людскіх перасяленне,

Калі нябёсы, як званы,
Гудуць святочна, і,
зні-
ка-
ю-
чы,
Ты абдымаеш шар зямны,
Мадзьяркі плечы абдымаючы...

Перачытваючы Багдановіча

Ведаю тое, што ведаў:
Вынішчу памяці сад —
I паплыву, і паеду,
I не паклічуць назад.

I на зямлю Беларусі,
Наканаванай парой,
Толькі травою вярнуся,
Цёмнай магільнай травой.

Чужая станцыя

Гэта станцыя чужая,
Гэты горад мне чужы.
Хто ж праз ноч мяне гукае:
«Любы мой, дапамажы!
Любы мой, мой невядомы...»
Над аціхлаю зямлёй
Голас плыў, амаль знаёмы,
Знаны, ды забыты мной.
«Любы...» Памяці прагалы.
«Любы...» Што ў былым, збяры:
Выпадковыя вакзалы.
Выпадковыя сябры.
Дык адкуль жа ён, таемны,
Знаны, ды забыты мной,
Над маім жыццём дарэмным —
Голас станцыі чужой?
«Любы мой...»
Вось-вось сарвецца,
Змоўкне рзхам у вушах,
I яму не адгукнецца
Аніводная душа!
Аніводная з мільёнаў
Чалавечых, родных душ!..
I разгублены, здзіўлёны
Абарваўся голас... Руш!
Руш мой быт уладкаваны,
Як навала, як вайна,
Голас станцыі нязнанай,
Дзе крычыць
мая віна.

***

Міколу Сідаровічу

На берагах гадоў,
Што гаснуць, быццам гукі,
Люблю вітаць сяброў
I паціскаць ім рукі.