Ніна Мацяш - Шчаслівай долю назаві...

Што я адстайваў? Права быць сабою.
Свабодна мысліць. Ісціну шукаць.
Пра ўсё свабодна ўголас меркаваць.

Што я набыў? Расправу па даносу:
Сэрвета, Бруна ды Ваніні лёс.
У нас не ісціна ў цане, — данос!

Няма ў прыродзе слепага выпадку.
Заканамерна глумства на зямлі,
Як плодзяць глумства нават каралі.

Хіба даўно Ян Казімір Нячая
За здраду мог у золаце купаць,
Каб толькі Белай Руссю ўспанаваць?

Але ж кароль — зямны намеснік Бога!
Хіба Гасподзь сцярпець бы гэта змог,
Калі б ён існаваў на свеце — Бог?!

Ды ён тут ні за што ўжо не карае.
Бо мерай усяго ёсць чалавек:
Сам вершыць суд, сам творыць цуд і здзек.

Хіба даўно вялікі гетман Кішка
«Всех белорусцев с сущими младенцы»
Намерываўся «высечь» — да каленца?!

Маўляў, не ўзносся, отчыч, над васалам,
Не выяўляй, халопе, нораў свой, —
За волю, веды плацяць галавой!..

Папраўдзе, Сімяоне, «ложь господствует,
Попрася благость, злоба торжествует».
А мы жывем, адно пакуль зямнугм.

Чым меней праўды, тым гусцейшы морак.
Уладам гэта толькі на руку —
Трымаць люд паспаліты ў каўпаку.

Усё жывы закон Старога Рыма:
Што не здавольвае валадара —
Бясследна знішчыць, нематой скараць!

Праследуеце нават попел, попел
Таго, хто не адрокся й на судзе,
Што — ад матэрыі жыццё ідзе.

I што Зямля — не боскі цэнтр Сусвету,
Што так, як Сонца, Месяц, і яна
З прычын рэальных існуе здаўна.

Няма нічога, кром жыцця і смерці.
Мне ўжо ўсё роўна, міг ці век міне.
Шлях праўды не закончыцца на мне.

Я тлен. Заўчасны попел. Багасловы!
О, вам і попел гэты — што чума,
Бо цвердзіць:
Бога — вашага — няма!

1987

* * *

Не можа быць, каб ты не адазваўся,
Не можа быць, каб помніць перастаў,
Калі ў жыццё маё так уварваўся, —
Не памяццю — маёй крывёю стаў.

Ці б нашы адзіноты нас звялі,
Каб мы несумяшчальныя былі?

О, свет не аднаго так загубіў!..

Не можа быць, каб ты мяне забыў.

1985

ПРЫЗВАННЕ

Як цяжка гардыню зміраць у сабе,
Як важна адолець ў такой барацьбе –
Ахвярна служыць найшчырэйшаму другу,
А не прагнуць ягонай ахвярнай паслугі,
І бачыць у гэтым не ахвяраванне,
А прызванне!..

ШТО ПАКІНЕМ

Не спяшаешся адгукацца.
Замаўкаю сама.
А ў духмяных сумётах акацый
Дацвітае мая зіма.

Як усё, праміне і гэта.
Адгарэняць плады.
О, няўжо мы пакінем свету
Толькі раннія халады?

Сэрца — быццам пчала на гронцы:
Медазбор, медазбор...
Як мы ўсё-ткі аблашчаны сонцам
Пры ўзыходжанні на касцёр!..

1984

ВЯРТАННЕ ЖУРАВОЎ

Вы жывыя! Вярнуліся! Нейк амаглі
Пашчу стронцыя, продань дарогі!..
Журавелькі-жураўкі мае, жураўлі,
Сцяг вясны над палескай разлогай!

У Чырвоную кнігу занесены вы,
Бо, як людзям, не заўжды спрыяе
Вам паветра айчыны, наш кут векавы,
Дзе зламыснасць любові наўчае.

Леціцё! — і вяснеюць бары і палі,
Леціцё! — крышаць лёд рэчкі і рэкі.
Хай жа вашая любасць да роднай зямлі
Не спаткае знішчальнай апекі!

1987

НЕ НАХЛУСІ

Змалку мне доля казала мая:
Трэба вучыцца без радасці жыць.
Горам карала, каб верыла я,
Быццам няма мне тут чым даражыць.

А ты не спалохаўся гэтае мовы,
Птах мой вясновы.

Ты прыляцеў —
і наледзь тугі
Змыла, нібыта яе й не было!
Змораны дзень, беспрасветна даўгі,
Ружавым цветам уміг завіло!

Ружа ніводнай калючкай не коле...
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Не нахлусі гэтай радасцю, доля.

1985

* * *

...А што радок, ён выжыве — ці не.
А ты жывы. Табе са мною светла.
I я ўжо знаю, як сюды імкне
Душа тваёй сцяжыны — з будніх нетраў.

I тут ён, будзень, толькі — на дваіх.
Таму і ўмее ён рабіцца святам.
I я ўжо знаю, што з хвілін маіх
Той рэдкі міг мой — самы найкрылаты.

О, не радкі, а ты мне — канавое,
Калі й радок вось зноў жывы табою...