Уладзімір Някляеў - Выбранае

У чатыры канцы
ён ляцеў у здабытай прасторы —
I нікога за ім, і нічога прад ім не было.
...На абражаным полі зраселі апалыя зоры,
I паўночнае ззянне
паўліным хвастом расцвіло...

ПАКІНУТЫ ВЕРАГ

Перад зярнятамі, што прападалі,
Схілімся долу.
Не выпадае, не выпадае
Вылічыць долю.

З берага
ветрам пакошаных траў
Цягне да неба.
Толькі ў вышынях, куды прарастаў,
Цёмна і нема.

...Зорка зрываецца, як з далані
Кропля блакітная...
Не падмані, не падмані,
Бераг пакінуты.

ТУРАЎ

Дзе храм калісьці быў — цяпер піўная...
Цыган вясёлы скача і спявае,
Удала ўкраў каня — удала збыў
I грэх запіў!
Тут храм калісьці быў...

Правінцыя!
Люблю твае кантрасты!
Люблю твой люд
скуласты і гарласты,
Прастор, прапахлы небам і зямлёй!..
Але нашто, скажы мне, калі ласка, ты,
Крышыць муры гісторыі сваёй?..

Цыган шалее! Млеюць мужыкі.
Гісторыя мая. Палешукі.
Нальюць па шклянцы — сціснуць кулакі.
Як піларамы, ходзяць жаўлакі.

— Ты, можа, расстараўся б, га, Сымонка?
За першай
і гамонка не гамонка...
Сымон не зломак —
За другой,
За трэцяй
Пайшла размова пра жыццё на свеце.

— А што жыццё?..
Ідзе, якое ёсць.
Мы госці ўсе — і ты таксама госць.
Адзін швейцар вунь, як у горле косць.
Дурны мужык...
Давай,
яму на злосць...

Швейцар цікуе — вокам не міргне,
Ён знае сам, што ісціна ў віне,
Але на службе прэ з яго натура
Барацьбіта за сервіс і культуру.

«Панас! Давай да нас, швейцарскі цар!..»
Усмешкай, як маланкай, блісне твар
З той цемры, дзе схаваны ад людзей
Сузор'і і галактыкі надзей.

Рагоча жартаўнік —аж стогнуць міскі.
Да Гомля — го!..
Яшчэ далей да Мінска...

Цыган
танцор і праўда не благі!
— Чаго сядзіш?!
Устаў не з той нагі?..

Правінцыя!
Пранізлівасць тугі,
Глухія каля Турава снягі,
А некалі... Але было даўно,
Правінцыя! Прагорклае віно,
Правінцыя! Маленства сон чароўны!..
Я толькі тут сабе самому роўны,
Правінцыя! Як быць мне, як мне жыць —
Не выказаць, што на душы ляжыць...

Смяецца дзеўка,
поўная грудзей.
У круг яе!
Да люду!
Да надзей!
І-эх, шкада, што кашы з ёй не зварыш

— Ты што, таварыш?..
— Захмялеў таварыш.
— Ды не чапайце, хай сабе паспіць...
Правінцыя! Як соладка баліць!
Качаю па стале змакрэлы мякіш:
Ёсць, дзякуй богу,
Тураў, Зэльва, Мядзель!..
Цыган крычыць:
— Ты не гароцься, госць!
Не прападзём! Яшчэ, брат, коні ёсць!

СУСТРЭЧА

...Як зрэз на дрэве, набрынялы сокам
Цяжкім, што кроў...

«Мой ясны сокал!
Мой высокі сокал!»

А галубы ляцелі з рукавоў,
I зіхацелі пацалункі ў дзюбах —
Пярсцёнкі залатыя вуснаў любых.

Накормлены —
брывом не зварухнуць!
На спіны галубятнікі валіліся...
А я не мог бязбоязна дыхнуць
Паветрам тым, гпто ля цябе свяцілася.

Той дождж, што пырскаў у тваю далонь,
Я піў набожна, як ваду святую,
I як паганцы верылі ў агонь,
Паверыў цёмна ў навальніцу тую,
Калі з-за хмар, бы ў меднае вядро,
Грамы шпурлялі за ядром ядро,
I мы ўдваіх лавілі ўратавана
Маланкі асляпляльнае пяро,
Бліскучы меч Ізольды і Трыстана!

— ...Дык што ж той меч?
— Ступеў ва ўжытку хатнім...
— А галубы?..
— Жывуць на галубятні.

АРМЕНІЯ

Круты абрыс біблейскіх гор.
Зарніц спалохі...
Над Арменіяй
Сусветнае
Знішчэнне
Зор...
А зор не менее.

Закон
Ахоўвае матэрыю.
А кроў святла
на спад
лавінаю,
Як перарэзалі артэрыі
Над Арарацкаю далінаю.

У коп'ях неба
Iў мячах —
Пектаграфічны заніс эпасу.
Дух вояў-продкаў не ачах! —
Пад пацінаю
на шчытах
Арэс і Эрас.

Не вынішчаецца любоў...

Зноў небасхіл, як выраб Палеха.
I слоў не менее
Ад слоў,
У горне ночы ў попел спаленых.

Як доказ іх магічнай сілы
З-за Крабавіднае туманнасці
Глядзяць на люлькі і магілы
Густыя вочы Туманяна.

АКЫН

Сядзеў панура,
Згорблена,
I раптам — песня горлам.

Скакаў табун, таптаў палын,
Шакалы вылі следам.
Ніхто не ведаў —
Што акын.
Ды ён і сам не ведаў.
Свістала і хрыпела
Жалоба і вуда,
Як з крана з'іржавелага
Гарбатая вада.