Юрась Півуноў - Настальгія па вечнасьці

Ды ці можна хіба прыгажосьць усю выказаць гэтую і пачуцьці, што поўняць душу зноў і зноў?!

Беларусь! Для мяне ты сьвятая зямліца! Нібы родная маці, ты сьвецісься ласкай сваёй!

…У вёсцы ціха. Імжыць-церушыць верасьнёўскі дождж. Нехта, нягледзячы на слоту, яшчэ шчыруе-капае бульбу…

Куры, нарэшце, атрымалі волю — дапушчаны пасьвіцца ў гародзе, бо шмат што ўжо ўбрана, а гарбузоў ім не скляваць.

Ападаюць апошнія яблыкі — пякаюць сьпелкі долу — усё навакольле поўніцца ну проста нясьцерпным, сакавітым, што выклікае неадольную прагу пакаштаваць, яблычным водарам.

Ужо блізка час, калі дарэшты апусьцеюць лугі, палеткі і гароды, і паўсюдна запануе прыгажуня-восень залатая. Запалымнеюць чырваньню лістоты ўзьлескі, і лес будзе поўніцца пахам сырое ігліцы і восеньскіх грыбоў…

А пакуль мыюцца каля хатаў пад дожджыкам пузатыя паны-гарбузы, яшчэ сядзіць у градах, дасьпявае морква…Восень толькі ўбіраецца ў сілу.

Дождж, дождж…І мякнуць на дахах хлеўчукоў сьпелыя, ажно ружовыя, агуркі-насеньнікі. Восень…

Бялым-бела на двары, бялым-бела. І ўся гэтая белая, зіхатлівая прыгажосьць ад марозу, ад пухкага сьнегу, што абсыпаў інеем дрэвы, а душы людскія асьвятліў трапяткой радасьцю быцьця.

Ідучы па некранутым, зьзяючым цнатлівай чысьцінёй сьнезе, чуючы, як прыемна рыпіць ён пад нагамі, удыхаючы на поўныя грудзі марознае паветра, да болю ўваччу ўглядаесься ў асьляпляльны блакіт неба і разумееш, што гэта такое — непаўторнае, кароткае, як сьвятло зьнічкі, і такое чароўнае, Богам дадзенае імгненьне — чалавечае жыцьцё.

У такія хвіліны сэрца замірае, хочацца жыць, кахаць, зьдзейсьніць нешта вялікае і добрае ў жыцьці — пэўна, гэтае пачуцьцё і ёсьць шчасьце…

Раніцай яшчэ цёмна і ў небе вісіць поўня, асьвятляючы белыя зямныя абшары, скаваныя марозам, халодным шэра-перламутравым сьвятлом касьмічнай бясконцасьці. Сьцежкі прыцярушаныя сухім, крупчастым, яшчэ некранутым сьнегам, які парыпвае пад нагамі “першапраходцаў”, а пад сьвятлом ліхтароў нагадвае зіхаценьне навагодняй мішуры.

Над зямлёй пануе халодная маўклівасьць. Сьпяць магутныя, жыватворныя сілы прыроды, і, можа, таму ўзьнікае пачуцьцё няўцешнасьці, смутку, бо здаецца, нішто ўжо ня можа парушыць гэты зімова-мёртвы спакой…

Зіма. Старыя вясковыя могілкі. Пранізьліва-марозны вецер надрываецца ў вершалінах векавых дрэў, гоніць шэрыя хмары па нізкім небе. І шчодра сыплецца долу сьнежная пацяруха на схаваныя сярод крыжоў і помнікаў камяні-валуны, на невялічкія грудкі зямлі. Плот, якім абнесеныя могілкі, там-сям паваліўся, а сям-там ледзь-ледзь трымаецца. Тут, на кладзішчы, ляжаць сотні тых, хто некалі кахаў і плакаў, сьмяяўся й спадзяваўся…

Гледзячы на сябе ў люстэрка, часам адчуваеш, што ты не адзінокі, з табой яшчэ і твой двайнік, але зь іншым унутраным складам душы. Пэўна ж, так яно й ёсьць. І гэта ня толькі ў духоўным сьвеце, але і ў фізічным (матэрыяльным). Можа, адсюль і супярэчлівасьць людскіх учынкаў…

Павольна каціўся за небакрай ружовы мячык сонца. Невялічкая хмарка, што плыла над ім, нагадвала птушку, якая адбілася ад чарады і цяпер імчыць наперад у імкненьні хутчэй дагнаць сваіх.

Насустрач сонцу з-за небасьхілу выплывала агромністая, амаль на ўвесь небакрай, лілова-шэрая ў промнях вечаровага сонца, хмара. Зь ёю разам на горад нясьпешна апускалася ноч, несучы на Зямлю таямнічы й загадкавы подых Сусьвету.

У гэты час звычайна прызначаюць спатканьні каханым. Напэўна, таму, што каханьне і ёсьць самая вялікая таямніца.

Люблю дождж. Асабліва летні, цёплы. Кроплі на сваім шляху да зямлі натыкаюцца на дахі дамоў, вершаліны дрэў, машыны, парасоны, зь якімі вечна кудысьці сьпяшаюцца людзі.

Кроплі б’юць па асфальце і зьбягаюцца ў ручайкі вясёлкавага колеру (верная прыкмета цывілізацыі), імкнучыся хутчэй змыць бруд з твару зямлі.

Пад дажджом выпростваецца трава, становіцца ярка-зялёнай, з празрыстымі пацеркамі на сьцяблінках. Дрэвы з удзячнасьцю і задавальненьнем шапочуць чыстаю, мокраю лістотай, нібыта кажучы: “…нарэшце… нарэшце… дождж… дождж…”

Паветра пасьля дажджу чыстае, прапітанае пахамі зямлі. Ды й сама Зямля ўяўляецца ня йнакш, як маладой прыгожай жанчынай.

Кожны чалавек стварае ў сваёй кватэры або хаце асабісты сьвет. Чалавек заўсёды жыве ў гэтым сьвеце, нават калі ён на працы, у адпачынку ці ў аўтобусе, цягніку або ў дарозе; у думках ён заўсёды дома… Безумоўна, гэты дом і гэты сьвет не заўсёды цёплы і ўтульны, калі чалавек адзінокі, калі ў яго няма каханага чалавека. І тады гэты дом падобны на сьвет бяз сонца.