Анатоль Сыс - Пан Лес

Сівыя пчолы,
сівыя птушкі,
сівыя людзі,
я заблудзіў, бадзяга, у ваш лес,
дзе дацьвітае пяціпалы бэз,
каб вашу мудрасьць, як раку, прыгубіць.

Сівыя людзі,
сівыя птушкі,
сівыя пчолы,
па вашых пожнях сьцелецца смуга,
у вашым небе выраяў туга —
там чутны голас маёй птушкі кволай.

Сівыя людзі,
сівыя пчолы,
сівыя птушкі,
прыйду да вас аднойчы назаўжды,
прыйду празь сьнег, сьпякоту і дажджы,
віном зь сьлязою прошласьць памянуўшы.

Мой гаспадар Зьмяіны Цар,
ты ведаеш, як словы
над вогнішчам купальскіх чар
складаюцца ў замовы.

Мой гаспадар Зьмяіны Цар,
сьвятлом сваёй кароны
ты кажаш шлях сярод імшар
у храм дуброў зялёных.

Мой гаспадар Зьмяіны Цар,
ад хіжакоў дубровы
хаваюць дзіўны твой аўтар
без абразоў і словаў.

Мой гаспадар Зьмяіны Цар,
твайго аблічча рысы
да аўтара нясём, як дар,
і я, і сёстры рысі.

Хутка змрок абцяжарыць
пчаліныя лёгкія скрылцы,
мёдам Лес набрыняе да сутвы нямых каранёў,
але — Лес не нямы: і ў лісточку,
і ў кволенькай жылцы
мова тчэцца лясная
зь мільярдаў лясных галасоў.

Нават самы няздатны
і самы глухі з чалавецтва
зразумее яе

і забудзе, прасьветлены ёй,
пра людскую душу,
што спазнала пакуты калецтва,
калі смагу спатоліла брата Іюды душой.

Лес — гэта храм.
У ім акрыяе Хам.
Лес — гэта сьвятарнае мейсца,
для душаў аблудных меса.

Меў золата, срэбра Крэз,
але калі б ён убачыў
хоць раз
наш
бурштынавы Лес
вышэй ад варагавых мачтаў, —
паблякнула б срэбра яго
і золата б паржавела,
пад ногі б каменьнем лягло
і сэнсу б суздром ня мела,

бо Лес — гэта больш чым лес.
Вам ранілі гострым сэрца,
крывавіць, баліць парэз,
і хочацца толькі сьмерці,

стрывайце, знайдзіце моц
дайсьці, дапаўзьці да Лесу,
ён з боскай крыві прарос
пакутнікам правіць месу,

ён спыніць жывіцай кроў —
такога ня змогуць людзі,
і, быццам прадвесьні гром,
у Вас немаўля прабудзіць.

Жыцьцё і тым болей сьмерць
загубяць свой сэнс цялесны —
Пан Лес не дазволіць мець
пачуцьцяў, што шкодзяць Лесу,

бо нельга паганіць храм,
бо нельга сьвятое нішчыць,
куды ж тагды прыйдзе Хам
ад хамства душу ачысьціць?

Кожны мой золак пачынаецца з сонца
як пэргамэнты Слова пачыналіся
з чырвонай літары
а паганскія сьвяты
з ахвярнай крыві Богу Сонца

бо спачатку было Сонца
і Сонцам быў Я
і выкрэсьліў Я вам Слова
і пачалося яно з крыві Ігара

…ды слова не прагняві,
Бо слова належыць Духу,
Кіньце слова гайні —
I паляціць пацяруха.
Змоўчыць абражаны Дух,
Новае слова народзіць,
Спыніць натоўпу рух,
Каб гаварыць аб народзе.
Зноў прыляціць гайня,
Выйдзе зь яе плюгавы.
«Дух — гэта, людзі, Я!» —
Скажа, а сам з рагамі.
Людзі разявяць рот —
Як жа ж, такія словы:
«З намі — увесь народ!
Шлях — да адзінай мовы!»
Людзі закрыюць рот,
Кожны сябе спытае:
«Гэта ж і я — народ —
Лёс такі прычакаю?»
Людзі закрыюць рот,
Людзі апусьцяць вочы…
Вось табе і народ,
Думаць прывыкнуў моўчкі.
З думай такой і вы:
Выжыве Дух-заступнік,
Знойдзе для нас правы,
Зьнішчыць пасад наш кутні…
Выжыве — гэна так!
Знойдзе… I вам на тацы
Медны падасьць пятак:
«Вось вам на хлеб, засранцы!»

Вечнасьць зрывае пялёсткі з ружы…
сее, нібы насеньне,
па сухадолах людскія душы,
па чарназёмах каменьні.

Сонца ўрастае ў чужое поле
і вырастае з чужога,
а калі ўзыдзе —
сьвятлом, як сольлю,
раны пячэ нябогу.

З болем сваім ён пад дрэва сядзе,
высыпле жвір з сандаляў,
столькі самоты ў яго паглядзе,
колькі блакіту ў далях.

Птушка загледзіцца ў твар нябогі,
скрушна перажагнецца,
ад разьвярэджаных ног дарога
травамі захінецца.

Па чарназёмах гудуць каменьні,
душы — па сухадолах:
стань, небарака, стань на калені,
любіць пакорных доля.

Ён жа намацае лёс кавенькай,
выбрыдзе да жанчыны,
жыта зьмятае яна ў сявеньку
белым крылом гусіным.