Анатоль Сыс - Пан Лес

Сядзь, пакайся за раны целу,
яно ж братам тваёй душы.
Ці жадала яно, ці ж хацела,
каб ты з гэтай пакутай жыў? —
на памежжы чужыны з Айчынай.

…крок яшчэ — і няма мяжы…

Калі сэрца дзяўбуць крумкачы,
гнеў сочыцца. Не да болю.
Крылы чорныя, быццам мячы,
паласуюць няшчадна долю.

Калі сэрца дзяўбуць буслы,
крыўда сочыцца. Прыкра слухаць
пір крывавы пад галасы
высакародных птушак.

Значыць, ёсьць за табой віна,
калі птушка такая судзіць.
Павініся. Не праклінай —
птушкі літасьцівыя, як людзі.

Якія цяжкія, гнятлівыя радкі,
нібы іх напісаў паэт-расстрыга,
тут нават кропкі, бы ў дрыгве грудкі,
працяжнікі, нібы на рэчцы крыгі.

Прабач, паэт, прабач ты мне, расстрыга,
але я не магу цябе чытаць —
да берага скакаць па сьлізкіх крыгах,
бо ўжо стаміўся ісьціну шукаць,

бо разумею, што плыву на крызе
і што, падчас праводзінаў маіх,
мой грэх адпусьціць чалавек у рызе,
які калісьці і мяне расстрыг.

Пайду туды, адкуль прыйшоў.
Па-за зямлёю, па-за часам.
Я тут нічога не знайшоў,
хаця сваю і выпіў чашу.

Ды лепш бы разьдзяліў яе,
няхай са злосьнікам ці зь сябрам,
камусьці ж жыткі не стае
і дачасова сушыць зябры?

Але у чым мая віна?
Віна майго наканаваньня?
Жыцьцё — вялікая мана.
I толькі сьмерць яе пазнаньне.

Хто натхніць мяне на сьмерць?
Я такой ня маю волі.
Маю толькі болі.
Болі — каб пасьціцца і гавець.

З гор сыдзі, як з купалоў,
Дух у вобразе старога,
праз пакуты дай мне Бога,
дай мне Богавую кроў.

Не жыву — хаджу, што сьцень,
брыдкі і чужы паветру,
хаця выйшаў колісь зь ветру,
выйшаў і азмрочыў дзень.

Ты
натхніш мяне на сьмерць,
чалавек, цяжарны Богам,
празь цябе мая дарога,
моцы дай яе здалець.

Калі чацьвёрты цьвік загналі ў цела,
мае пакуты крыж сабе забраў,
і на каменьне, што ў мяне ляцела,
я воч ня меў, таму не паглядаў,
бо я пакінуў цела.

Спаўзаючы зь церня
кроў смокча сьлёзы

уп’юся ў яго вачамі — Бог
вуснамі — чалавек

насустрач нашы любові
як два сонцы
імкнуцца ў поўдзень

урэшце зьвяла нас
вузкая сьцяжына ў жыце
ён дастаў з душы хлеб
я — зь цела — віно
ён прыгубіў
я асушыў кубак
і паплылі вянцы
цярновыя
жытнёвыя
васільковыя
хто ты мне?
бацька брат сын?

ізноў хачу упіцца ў яго вуснамі
а Юда ўва мне шэпча
упіся ў яго зубамі

Купалы расколюцца расколюцца і званы
о Неба сіняе блакітнае чырвонае чорнае
а ўсё лепей
ты ня медзь ня золата не бел-камень камень
ён і ёсьць
о Неба
а словы пра цябе мае цялесныя цялесныя
яка птушкі ў табе губляюцца губляюцца
яка птушкі губляюцца мае словы
цялесныя нягодныя
яка стрэлы ў твае вочы
яка стрэлы стрэлы стрэлы
з вуснаў што храм ад зямлі зямлі
да крыжа крыжа
да птушынага памёту памёту
на златкупале цалавалі цалавалі
ня любячы любячы ня веручы веручы
малітвы ня кажучы нат ня ведаючы
о Неба
абрыдлі мне храмы абразы рызы абразы
і рызы
вазьмі мяне агнём ветрам вадою
які птушку яка дрэва яка хочаш
а праваляцца храмы і людзі ў храмах
і жывёлы вакол іх
на сытных пашах пашах і лясы
вакол іх у лясох
кішачых лясох кішачых і ўсе рэкі рэкі пад горы
выцякуць выцякуць і зямля
ад смагі парэпаецца
рэпаецца яка фрэскі пра жывот чалавечы
о Неба
як расказаць разгадаць твае знакі апошнія