Анатоль Сыс - Пан Лес

Маё жыцьцё — гняздо з калючых руж.
Не Беларусь, маё жыцьцё — Радзіма.
О Божа-мазахіст — і я, бы вуж,
дзяру зь сябрамі скуру каля Рыма.

Ты ведаеш па імені усіх,
Ты ж сам прызнаў: было спачатку слова,
і мне м а ё ты вымавіў услых
і не габрэйскай, а тутэйшай мовай.

I ружу ружай ты назваў
і даў,
я да крыві скалоў дзіцячы рукі,
ня Ты,
я сам крыві сваёй жадаў —
Твой вучань — вымаўляў з табою гукі

радзіннай кветкі,
цёплай, быццам кроў
Айца, і Сына, і Сьвятога Духа.
О Божа — мазахіст уласных слоў,
глядзі мне ў вочы —
там любоў і скруха.

Журавы сьпяваюць паланэз і іх
не шкада над беднай Беларусьсю

я паэт прыгоннае паэзіі
і такім да сьмерці застануся

журавам ня трэба ў зорнае жніво
з поўняй на гарбу ляцець на паншчыну
колькі б нас пасьля Купалы ні жыло —
плюнеш — не паэты — самазваншчына.

Я зжэр бы свой народ,
бы зерне ў недарод,
і, як віном,
сваёй крывёй запіў бы.
На Захад ды на Ўсход
жыве чужы народ —
скарміў бы іх арлам
свае ваніты,
вярнуўся б да Зямлі,
бы ядам да зьмяі,
вярнуўся б да адзінае жанчыны,
прамовіў бы: каб нам
ня біць паклон арлам —
Айчыне трэба новыя мужчыны!
Таму і зжэр народ,
бы зерне ў недарод,
бо згаладаўся я
бяз долі й волі.
Растаў Харонаў лёд,
пярэйдзем Сьцікс уброд,
зачнем, Айчына, сына ў чыстым полі.

I калі на радзіме я зьбяру ўсіх сьляпых
каля сініх вачэй, каля сініх вазёраў,
запрашу іх за стол, як законны жаніх
ды на кут пасаджу сваё гора,
а на твар і на сьмех напушчу весялосьць
і на вусны — усьмешку, як вестку,
запытаю гасьцей: ці відушчы хто ёсьць,
каб падняў першы тост за нявесту.

Каля сініх вачэй, каля сініх вазёр
той, хто помніў мяне з маладосьці,
калі цноту ўначы забіраў я у зор,
падаў зь неба, ламаў юны косьці,
той, хто помніў мяне, скажа тост,
той, хто самы сьляпы ды відушчы.
Стане ціхім мой хвэст, як пагост
каля сініх вазёраў у пушчы,

бы ў зялёным бурштыне застынуць зьвяры
у лістоце. Бы ў сінім бурштыне
не ў сьвяточнай кашулі,
а у змроку вярыг
я зьнявечанай зоркай застыну.

А зямныя нявесты, калі засынаюць мужы,
страшным шлюбам пабраныя з ноччу,
з-пад падушак пасажных дастаюць нажы,
сьпячым выкалюць сінія вочы.

А я ў змроку вярыг
веру любай сваёй
і стальнога пяра не хаваю,
як законны жаніх,
боскай шлюбнай зарой
сам лязом ёй пад сэрца пыраю.

Вам, на ложку зямным,
не спасьцігнуць мой кайф —
вы з крываваю зоркай ня спалі —
разгадайце ж наколку на босых нагах
у Ісуса Хрыста:
«ОНИ ВСТАЛИ!»

Я п’ю адзін чырвонае віно
і вам налью, а мне крыві наліце,
сваёй крыві — чужой не падманіце,
я п’ю адзін, я кроў ня піў даўно.

У кніжцы маёй безыменнай,
над вершам маім безназоўным,
на белай як сьнег паперы
сузор’е ўзышло з трох зорак —
трынаццатым знакам «Сэрца».

Ды я з той пары самотны,
начамі сачу за небам —
у пыле нямых сузор’яў
там з лукам Стралец блукае.

У расейцаў шаблі касыя,
у расейцаў вочы Батыя,
конскія хвасты за плячыма,
потная кабыла — Айчына.

Не патрап пад шаблі касыя,
не павер у вочы Батыя,
не сядлай жарэбай кабылы —
прывядзе да цёмнай магілы.

А ў мяне ж свая ёсьць магіла,
а мяне ж яна палюбіла,
палюбіла сынам і мужам,
як жану, я біў яе гужам,
а я біў-пытаўся: ці мала
да мяне з чужынцамі спала?

«Спала з маскалём, спала зь ляхам,
ды была пасьцельлю мне плаха,
спала з тваім бацькам — ліцьвінам,
а цяпер з табой — маім сынам,

паглядзіся ў рэчкі лясныя,
хіба ж маеш вочы Батыя,
хіба ж конскі хвост за плячыма,
паглядзі — з кім спала Айчына,

а ў расейцаў шаблі касыя,
а ў расейцаў вочы Батыя,
конскія хвасты за плячыма,
потная кабыла — Айчына.

Не патрап пад шаблі касыя,
не павер у вочы Батыя,
не сядлай жарэбай кабылы —
прывязе да цёмнай магілы,