Янка Купала - Шляхам жыцьця

А яна — царыца —
Весела, шчасьліва
Карануе песьняй
Залатое жніва.

Сьмела йдзе у сонцы
Ўся сама — як сонца,
Гэта жнейка наша
Ў нашаей старонцы.

Я хацеў бы душу адшукаці такую
I такое хацеў бы я сэрца знайсьці,
Што са мной праз жыцьцёвую сьцежку блудную
Захацела б супольна і згодна ісьці.

Вочак пару хацеў бы я мець прад сабою, —
Як у ясныя зоры, ў якія б глядзеў,
І забыўся б, што ходзіць маркотнасьць за мною,
I забыўся б, што крыўды цярплю ад людзей.

Адных губак хацеў бы, што мне б саладзілі
Пацалункамі горкую долю маю,
Што з-пад сэрца, з душы галасок бы здабылі
I ўсяму падціналі, што ў жальбах пяю.

Я хацеў бы знайсьці ручак беленькіх двое,
Што к сабе прыгарнулі б, пясьцілі мяне,
Памаглі б мне змагаціся з чорнай нудою,
А па сьмерці павекі закрылі бы мне.

Я хацеў бы сабе прыгалубіць дзяўчынку,
Маю долю-нядолю дзяліці са мной,
З сэрцам чыстым, якую б усякай часінкай
Я любіў бы, туліў і служыў бы якой.

Аднаго толькі сэрца мне трэба, хачу я,
I адной, што мяне б зразумела, душы…
Хачу мала, так мала, а доля ня чуе:
Сіратой сам адзін я гібею ў глушы.

Не хачу я жонкі
Не з сваёй старонкі,
Як я — багацейшай,
І як я — мудрэйшай.

Я вазьму такую,
К якой любасьць чую,
Што мяне палюбіць,
Як сябе самую.

Будзем зь ёю жыці
I долю хваліці,
Весьці лад у хаце,
Дзетак гадаваці.

I так жыць па праве
Ў добрай будзем славе,
Покуль хаўтуроў нам
Злая сьмерць ня справе.

Не цурайся, дзяўчынка-галубка, мяне!
Пажалей, прыгалуб бедака-сірату:
Збудзі сэрца, збудзі, — хай навек не засьне,
Дабудзь песьню з душы, разгані цемнату.

Не было мне пацех ад людзей, ад жыцьця,
Не заглянула сонца у хату маю, —
Віхры гналі-гулі без канца, без пуцьця,
Ажно долю паганую кляў я сваю…

Ой, так шоў — так сыходзіць мне год за гадком, —
А ёсьць шчасьце, ах, ёсьць на бяспутнай зямлі!
Гэта шчасьце ў каханьні, ў змаганьні са злом —
Дык хадзі ж, не ўцякай — душу, сэрца вазьмі!

Ты і я удваіх станем сьмелай ступой
Змагаць гора-бяду, паніжэньне і блуд,
Жыць, любіць і цярпець, ненаглядка, з табой
За нявольны свой край, за свой змучаны люд!

Абнімі ты мяне, маладая,
Абніманьнем гарачым, агністым,
Дый памчымся ад краю да краю
Вольнай думкай па сьвеце цярністым.

Ў дзень вясёлы мы сонцам пякучым
Заіскрымся ў нябесным прасторы,
Зь ветрам-сокалам душы заручым,
Ў пушчу-лес упляцём загаворы.

Ўночы сумнаю зоркаю глянем
На сады, на амшэлыя хаты;
Чары-сон навядзём заклінаньнем,
Вышлем росы брыльянтныя ў сваты.

Узалоцімся ў сьветлыя сьлёзы,
Ў сьлёзы-іскры забраных загонаў;
Сьнегам-пухам зардзімся ў марозы,
Ўлетку кветкай зайграем чырвонай.

Адну песьню дзень, ночка хай грае
Нам, сіротам, па сьвеце цярністым…
Абнімі ты мяне, маладая,
Абніманьнем гарачым, агністым.

Зьмеркла. Цёмнасьць агні пале
У зорак грамадзе:
Тайнасьць жуткая — гэт, здаля
У сьвет ідзе, ідзе.

Дагарэла ўжо лучынка,
Спачываці час!
«Добрай ночы» сьпей, дзяўчынка,
Сьпей хоць раз, хоць раз!

Запей нотай сэрцу блізкай
А долі маей,
Быццам маці над калыскай,
Ты запей, запей!

Пей пацехай, пей разгульна,
Душы не скупі;
Мае думкі, жаль няўтульны
Ты прысьпі, прысьпі!

Сьпеўшы песьню, ў ціхамоўку
Без трывогані
На плячо мне звесь галоўку
I засьні, засьні!

Цемнатой нас ночка скрые
Ад злосьці людзкой;
Будзем сьніці залатые
Сны с табой, с табой!..

Мой міленькі прыйшоў ка мне
Па захадзе ўжо сонца
І ціха ў цёмнай цішыне
Пастукаўся ў аконца.

Заныла сэрцайка маё,
Як гэтае пачула,
Сваё зьняла я акрыцьцё
І на зямлю ступнула.

Ў кашулі выйшла я на двор
Да любага зь сьвятліцы,
А неба рдзела ўжо ад зор,
Шумеў лес над крыніцай.

Шлі ветры: пелі пра красу,
Хісталі стан, любыя,
I распляталі мне касу,
I ласкаталі шыю.