Анатоль Івашчанка - Вершnik

(СЬВЯДОМАСЬЦЬ ЛЮДСКОЕ ПЛЫНІ)

Зьзяюць скрозь зьмяінае сьвісьценьне
ззолотокольцассерьгибрасслеттыцепочки
воўчыя вочы сумны шалёны дзявочы
позірк сьмерць поруч крочыць
сочыць зірк за плячом па чом?
дзяўчо з барадой
радок-парадокс
чыво?
шукаюць ворага хворага
ага! вочы вочывочывочыво
сьмерць-асілак асілакасілакасіла
з-за пляча
плача й рыкае брыдка
матылёва-металёвае
пяро-брытва

(ПА-ЗА

Дотыкам і ноччу
сьнегам і ліхтаром
мной і табой
попелам і думкай
інь ян і
разьдзеланай пароўну яешняй
джапай і вусенем
агнямі Кастанэды й
трэцяй хрустальнай нагой
лістуюцца

пустэльнікі

зімы)

* * *

Мне кажуць:
«Не абдумвай фразы,
не валаводзься з сэнсам –
патрэбныя словы самі знойдуць цябе».
I я занатоўваю,
ня надта зьдзіўляючыся,
калі выпадковы радок
раптоўна раскрывае сэнс напісанага.
Мне кажуць:
«Ня слухай нікога,
акрамя свайго сэрца,
Ідзі сваім Шляхам».
I я не зважаю на тое, што мой шлях
вельмі нагадвае трамвайны маршрут.
Вусны варушыць незнаёмая мантра,
а пацеркі робяць чарговае кола.
Мне кажуць:
«Не забывайся на тое,
што ты граеш галоўную ролю
ў гісторыі сьвету».
Але я, здаецца, ня чую,
у адрозьненьне ад кагосьці яшчэ,
хто ўвесь час крочыў поруч.
I ён перасмыквае затвор,
чакаючы далейшых указаньняў.

* * *

Іду насустрач вясьне.
Жоўтыя вочы сьветлафораў
крыважэрна ўпіваюцца ў начную прастору.
Лаўлю адбітак тваіх валасоў
у вокнах апошняга катафалку.
Няпроста быць нешматслоўным.
Небаяздольны (неба, я здольны!),
іду прэч ад зімы
насустрач вясьне,
насустрач сабе.

* * *

«Бітва паміж розумам і думкамі
скончылася пераканаўчай нічыёй», –
вымавіў і нрачнуўся.
Рухаемся прыслухоўваючыся,
кахаем прыслухоўваючыся,
жывем прыслухоўваючыся...
«Шчасьлівыя, –
замілавана рэкаюць з дагератыпаў, –
вы ведаеце тое, што нам ня сьнілася...»
Па горадзе ходзіць п’яная Плачка,
ловячы гукі сваёй мовы...
Моўчкі назіраем,
як канае на нашых руках
паэзія.

* * *

Словы будуюць сьцены
словамі мосьцяць брук
словы
прыступкамі
вядуць
і
выводзяць
героя
ў
зачараваная кода
мінатаўр цярпліва чакае

* * *

«Зусім ня кожная вестка благая,
і ня кожны набытак – страта,
але сьмерць заўсёды нараджэньне», –
хацеў быў сказаць ёй,
а вымавіў адно:
«Мае спачуваньні».
Мы ніколі ня будзем ранейшымі,
і старажытная кніга,
якую я часам гартаю перад сном,
ня можа вярнуць нас у першую страфу.
Памятай толькі, што мы –
нібыта два забытыя варыянты
Божага імя;
але той, хто пачуе іх,
ідучы сярод бяззорнай пустэчы,
дашле нам крумкача
зь лістом Радасьці.

* * *

Калі ён казаў,
што мы роўныя ў сяброўстве,
я ўнутрана пасьміхаўся.
Ён вучыў мяне быць свабодным,
не зважаючы на краты –
і я стаўся вязьнем,
бо здолеў іх убачыць.
Ён ведаў самы просты спосаб,
як разбурыць горад, –
і я застаўся зь іншага боку руінаў...
Ён нічога ня мог узяць у мяне.
Усё, што я ўмеў –
тлумачьшь яму
пра яго.
I калі б мы не сустрэліся,
ён бы ўсё адно прыдумаў мяне.
Напэўна, і цяпер,
стоячы на высокім гаўбцы (ці мосьце),
ён рытуальна падпальвае
альбо падносіць да вуснаў піва
і прыдумляе рэплікі
для нашае размовы.
2003