Montagu Butler - Step by Step in Esperanto

594. Like its German equivalent bei , ĉedoes not take the accusative of direction. Write Iru al li (al lia domo),not Iru ĉe lin.

595. Enigmoj. Kial ĉevalo ne volas iri al la montoj? (Ĉar ĝi devas resti ĉe valo ). — Kion signifas “Kulpoj viro malpaco edzino kulpoj”? (1191).

Ĉe la telefono. “Nu, Gertrudo, kion vi faras?” “Guste nun mi telefonas, paĉjo.”

Patro: “Kial vi ĉiam estas ĉe la malsupro de via klaso?” Filo: “Ho, tio ne gravas, ĉar ambaŭfine ni lernas la samajn aferojn.”

Patrino: “Vi neniam vidis min konduti( behave ) malbone ĉe la tablo.” Filino: “Nu! Mi ne konis vin, kiam vi estis eta knabino.”

En ekspozicio . Oni montris la kranion de Cromwell. “Ĝi estas falsa,” protestis ĉeestanto. “Cromwell havis kapon grandan, kaj tiu kranio certe apartenis al infano.” “Nu!” respondis la montristo. “Tio estas la kapo de Cromwell, kiam li estis infano!”

596. La familio . Vespere (en la vespero) la avo sidas ĉe la fajro kaj fumas pipon. La avino portas okulvitrojn kaj trikas ŝtrumpojn. La patro sidas ĉe la tablo kaj skribas en granda libro. La patrino silente kudras. La filo lernas aritmetikon. La filino brodas poŝtukon. La infaneto kuŝas sur la planko kaj ludas kun katido.

598. PRO(prep.) = on-account-of, by-reason-of, owing-to, because-of, (in-exchange‑)for . Cp. quid proquo . Generally

Porlooks forward: to the result. →

← Prolooks backward: to the cause.

Multe ŝi ploris pro li( on his account, owing to him ). Pro ĉielo! For heaven’s sake! Pro kio (=kial) vi venis? Why did you come? What made you come? Por kio vi venis? What did you come for? Pro tio, ke(or, Tial, ke) … because, for the reason that … (stronger than ĉar).

599. Zamenhof usually prefers de for direct cause (agent). Morti deglavo, morti prola patrolando. Salti desurprizo, morti deĉagreno, tremi demalvarmo. Malpura delaboro. Often, when prois used, dewould be better.

600. Post tio, sed ne pro tio. Batali pro honoro. Mi vin dankas pro via letero. Pro manko de tempo mi ne povis respondi antaŭe. Mi venis pro serioza afero. Mi amas Anglujon pro ĝiaj heĝoj. Okulon pro okulo, kaj denton pro dento. Kio doloras, pro tio ni ploras. Pro vorta ludo li eĉ patron ne domaĝas( spare ). [64]

601. “Vi do konfesas, ke vi murdis viajn gepatrojn?” “Jes. Sed mi petas indulgon( let off lightly ) pro tio, ke mi estas orfo.”

“Kial ĝirafo havas longan kolon?” “Ĝi estas necesa pro tio, ke la kapo de la ĝirafo estas tiel malproksima de ĝiaj ŝultroj.”

La ruzaknabo. “Ĉu vi punas infanon pro ago, kiun li ne faris?” “Kompreneble ne. Kial vi demandas?” “Nu, mi ne lernis mian lecionon.”

603. I have-come owing-to your telegram. On-account-of my promise I must be-silent. You deserve praise for your tireless work. Don’t run away because-of the danger. He was chosen (Oni elektis lin) by-reason-of his age.

604. (a) Blanka, blua, blonda, bruna, flava, griza, iriza( rainbow-coloured ), karmezina( crimson ), nigra, punca( poppy-red ), purpura, ruĝa, skarlata,verda.

(b) Black cloth, blue sky, blond head, brown horse, crimson dahlia, grey cloud, green grass, poppy-red flower, purple silk, rainbow silk, red book, scarlet ribbon, white paper, yellow tulip.

605. (a) Names of colours may be formed from objects, thus: linkolora, flaxen; malvkolora, mallow-coloured, mauve; pulkolora, flea-coloured, puce; pajlkolora,etc. Often it is sufficiently clear to omit - kolor‑, thus: malva, roza,etc.

(b) Form names of colours from ardez, arĝent, brik, ĉeriz, ĉokolad, ebon,flam, gumigut( gamboge ), heliotrop, indig,kaf, kanari, karmin,karot, kaŝtan( chestnut ), krem, lavend, limon, mus, mustard, okr,oliv, or, oranĝ, plumb, primol( primrose ), ruben( ruby ), safir, safran, salm, salvi( sage ), sepi, siring( lilac ), smerald( emerald ), tan,viol.

606. Verdo (verdkoloro) konsistas el flavo kaj bluo. Bruno … purpuro … oranĝo. Ardezo … purpuro …verdo. Olivo … oranĝo … verdo. El kio konsistas verdo? purpuro? oranĝo? bruno? ardezo? olivo?

607. (a) Compound words. Bluverda, blue verda, bluish green; verdblua, verde blua, greenish blue , etc. Flavbruna, fawn; brungriza, drab; ruĝbruna, bay, russet; ŝtalgriza, steel grey; avelbruna, hazel brown; gagate nigra, jet black; sangruĝa, blood red; ĉielblua(or lazura), azure.

(b) Yellowish green, greenish yellow, blackish blue, bluish black, canary yellow, sea green, apple green, snow white, ebony black, brick red, olive green, olive brown,

608. Blueta, bluish; bluega, deep blue; palblua, pale blua, pale (faint, light) blue; helblua (hele, lume) blua, bright blue; malhele (mallume, nigre) blua, dark blue. Other colours similarly.

609. (a) Ruĝnaza viro, flav robasinjorino, blupapera libro, brunokula knabino, sunhela rideto, blondhara knabo, helverda folio.

(b) Mustard-yellow stocking, grey-haired professor, green-eyed cat, white-haired dog, pale-faced child.

(c) Kia estas(la koloro de) … (objektoj en la ĉambro)?

610. Notice the combination KC [65](pr. kts ) in akcento, akcepti, akcidento, sukceso.Divide the letter cinto t-s, and join the kt on to the preceding vowel: akt-sento, akt-septi, akt-sidento, sukt-seso . Cp. “packed seat, facts are, looked so” Akceli, to accelerate, make faster; fikcio, fiction; kokcinelo, a ladybird (Cp. birdino !); okcidento, west.