Радыё Свабода - Галасы Беларусі — 2020

„Біў мяне дзьвярыма маёй жа машыны“

— Разам гэта ўжо восем чалавек білі мяне каля аўтамабіля. Зь іх двое былі ў форме ДАІ, але ў бронекамізэльках. Нос мне паламалі проста ў машыне. Адзін сілавік стаяў каля дзьвярэй кіроўцы і біў мяне дзьвярыма маёй жа машыны. Яны разьбілі ўсе шыбы, усе фары, пракалолі ўсе колы. І ў мяне ў капоце яшчэ застаўся сьлед ад нажа, якім яны прабівалі шыны.

„На чыстай расейскай мове“

— У амонаўцаў паміж сабой была нейкая дзіўная мова. Памятаю, мяне вельмі зьдзівіла, што яны размаўлялі на чыстай расейскай мове. Не было ніякага акцэнту беларускага ні ў кога.

„Падлеткі «на пабягушках»“

— Мяне прывезьлі ў РУУС першай, а потым туды сталі падвозіць затрыманых у „ланцугах салідарнасьці“. Я даведалася, што ў міліцыянтаў ёсьць падлеткі „на пабягушках“ — хлопцы, якія бегаюць і дакладаюць, дзе што адбываецца.

„Ах, ты мэдык!“

— Недалёка ад таго месца, дзе пачынаўся мітынг і адбываліся вельмі жорсткія затрыманьні, я проста на дарозе ўбачыў чалавека ў сутаргавым стане. Я падыходжу бліжэй, а да мяне падыходзяць два чалавекі ў цывільным. У кепках і ў масках. Я кажу, што я мэдык, магу аказаць дапамогу пацыенту. „Ах, ты мэдык!“ — і адразу ўдар у твар. І нас з тым чалавекам адразу пагрузілі ў машыну.

„Тыповае хуліганства“

— А ў той вечар я ў кампаніі суседзяў стаяў пад пад’ездам, за намі вісеў бел-чырвона-белы сьцяг. Раптам да нас падышлі два чалавекі ў цывільным (яшчэ чацьвёра стаялі непадалёку). Пачалі прэтэнзіі нам кідаць: „Задзяўблі, што вы гэтыя сьцягі вешаеце!“ Мы спыталі: „А вы хто?“ — „Міліцыя“. — „Пасьведчаньне пакажыце“, — кажу ім. У адказ я атрымаў некалькі разоў па галаве, левую руку сталі заломваць. Пасьля адцягнулі да рэчкі, там яшчэ дабавілі. Даставілі ў Маскоўскае РУУС. Больш ня білі. Суд вырашыў, што, знаходзячыся каля дому, я павесіў бел-чырвона-белы сьцяг — тыповае хуліганства.

„Ішоў у аўтазак заняць чыёсьці месца“

Аляксандар, 50 гадоў, інжынэр:

— Калі я пачуў пра жорсткія затрыманьні раварыстаў у Менску, як хлопцам і дзяўчатам заломвалі рукі, доўга думаў, што ж я магу зрабіць.

Сабраў у заплечнік цыгарэты, бінты, марлю, ёд, надзеў абутак без матузкоў і скіраваўся ў аўтазак. Маё рашэньне было — заняць чыёсьці месца, замест такой дзяўчынкі, як мая дачка. Бо гэта фактычна рэвалюцыя маладых, якія ня ведалі іншага прэзыдэнта, а яны заслугоўваюць жыць па-іншаму.

І я пайшоў: на адной руцэ меў белую стужку (галасаваў за Ціханоўскую), у другой — сьцяг. Ён у мяне з гісторыяй: калісьці, у 1993 годзе вісеў у горадзе Ветцы на выканкаме. Калі прыйшоў да ўлады „лорд Валдэморт“, сьцяг зьнялі і аддалі на анучы ў музычную школу, а дырэктарка папрала і падарыла мне. З тых часоў сьцяг заўжды са мной. Езьдзіў на ўсе рок-фэстывалі і аб’ядноўваў беларусаў. Мне было шкада, калі б яго аднялі, але калі б сьцяг застаўся ў хаце, то яго гісторыя скончылася б.

Я са сьцягам у раёне кандытарскай фабрыкі „Камунарка“ далучыўся да калёны, якая ішла зь Серабранкі Партызанскім праспэктам. Ехалі машыны, усе сыгналілі, махалі стужкамі. І раптам я пачуў, як людзі на ўзгорку крычаць: „Бяжы да нас!“.

З-пад мосту вынырнуў сіні бусік без нумароў, і адтуль куляй вылецелі людзі ў чорным. Я не зьбіраўся ні ўцякаць, ні супраціўляцца, бо ішоў з канкрэтнай мэтай.

Мяне пагрузілі ў мікрааўтобус. Чалавек у чорнай масцы, на выгляд яму было гадоў 20-25, накрыў маю галаву сьцягам, крычаў шмат брыдкіх словаў, пытаўся: „Ну і дзе твая Ціханоўская? Колькі табе заплацілі?! Ты дзе жывеш, у Рэспубліцы Беларусь?“ Я адказаў: „А ты дзе жывеш?“ Ён пачаў біць мяне па галаве: „Ты ў мяне зараз зьясі гэты сьцяг!“ І пачаў пхаць сьцяг мне ў рот. Я сьціснуў зубы і маўчаў. Бачыў шалёныя вочы і разумеў, што размаўляць няма сэнсу.

Пада мной ляжалі іншыя людзі, а я на іх зьверху. Хлопец, які быў пада мной, цішком паціснуў мне руку. Увесь час, пакуль мы ехалі да аўтазака, чалавек у чорным спрабаваў скарміць мне сьцяг, біў кулакамі па галаве — у мяне быў разьбіты нос, сінякі пад вачыма.

Калі нас выгрузілі з бусіка, ён сказаў: „Гэты быў у іх галоўным“. Вырваў сьцяг і паспрабаваў ім мяне задушыць каля аўтазака. Я пасьпеў падставіць кулак да горла, каб не пераціснулі коўцік. Ён злаваўся, спрабаваў прыняць маю руку, працягваў душыць. Мяне выратавала тое, што па рацыі іхную групу зноў выклікалі на затрыманьне. Яны тады працавалі ў рэжыме нон-стоп. Ён надарваў сьцяг і адчапіўся ад мяне.