La Margarita - M. A. Bulgakov

Penante kapti apogon li falis dorsen, lia nuko neforte pusxigxis kontraù la pavimo. Li ankoraù havis la tempon vidi en la alto - sed cxu dekstre aù maldekstre, tion li jam ne komprenis - la orizitan lunon. Li ankoraù sukcesis sin turni sur la flankon, per despera movo tirante la gambojn al la ventro; sin turninte li ekvidis nehaltigeble impeti sur lin la absolute blankan pro teruro vizagxon de la tramkondukistino kaj sxian skarlatan kaptuketon . Berlioz ne kriis, sed cxirkaù li la tuta strato sxrikis per histeriaj inaj vocxoj. La kondukistino tiregis la elektran bremson, la vagono klinigxis antaùen, poste saltetis, krakante kaj tintante la vitroj sxutigxis el gxiaj fenestroj. Cxi tiam en la cerbo de Berlioz iu freneze ekkriis: «Cxu…?» Ankoraù unu fojon, la lastan fojon ekbrilis la luno, gxi jam estis dispecigxanta, poste igxis mallume.

La tramo kovris Berliozon kaj sub la kradon de la Patriarhxa aleo, sur la pavumitan deklivon falis malhela ronda objekto. De la deklivo gxi saltetante ruligxis sur la pavimsxtonojn de la Malgranda Bronnaja strato.

Gxi estis la fortrancxita kapo de Berlioz.

Finfine cxesis la insxrikoj, estingigxis la orelbora fajfado de la milicianoj , du ambulancoj estis forportintaj: la unu - la senkapan korpon kaj la detrancxitan kapon al la kadavrejo, la alia - la belan kondukistinon vunditan per vitrorompajxoj, la balaistoj kun siaj blankaj antaùtukoj jam forigis la vitropecojn kaj sxutis sablon sur la sangoflakojn; nur Ivano Nikolaicx plu sidis sur benko, tie kien li sinkis ne atinginte la turnokrucon.

Plurfoje li provis ekstari, sed la gamboj lin ne obeis; io simila al paralizo trafis Senhejmulon.

Impetinte cxe la unua kriego al la turnokruco, la poeto vidis la kapon saltetadi sur la pavimo. La vidajxo lin tiom konsternis, ke li falis sur la apudan benkon kaj gxissange mordis sian manon. Nature, li tute forgesis pri la freneza germano kaj penis kompreni nur unu aferon: kiel tio eblas, ke li jxus interparolis kun Berlioz, kaj unu minuton poste - la kapo…

En la aleo ekscititaj homoj rapidis preter la poeto, sonis emociaj vocxoj, sed la vortojn Ivano Nikolaicx ne perceptis.

Subite antaù li interpusxigxis du virinoj, kaj unu el ili, pintnaza kaj nudkapa, kriacxis al la alia, preskaù en la orelon de la poeto:

– Tamen Anjo, nia Anjo! De Sadovaja! Tio ja estas sxia farajxo! En la butiko sxi acxetis sunfloran oleon, kaj jen, kontraù la turnokruco la litrujo rompigxis. La tuta jupo makuligxis, sxi sakris-sakradis! Kaj li, la kompatinda, glitstumblis kaj sur la relojn…

El cxio kriita de la virino la konfuzita menso de la poeto kaptis unu vorton: Anjo.

– Anjo… Anjo?! - li ekmurmuris kaj maltrankvile rigardis cxirkaùen, - atendu do, atendu…

Al la vorto Anjo krocxigxis oleo, poste ial - Poncio Pilato. Pliaton li tuj forjxetis kaj rekomencis ligi la cxenon ekde la vorto Anjo. La cxeneroj rapide kunigxis kaj kondukis al la freneza profesoro.

Nu jes! Tiu ja diris, ke la kunsido ne okazos, cxar Anjo lasis la oleon disflui. Kaj jen, bonvolu vidi, gxi ne okazos! Ecx pli ol tio: li malimplice diris, ke la kapon fortrancxos virino, cxu? Jes, gxuste tiel! Nu, la tramon ja kondukis virino!! Kiel oni komprenu tion? Nu kiel?

Ne restis ecx ombro de dubo, ke la mistera konsilisto jam antaùe precize sciis la tutan cirkonstancaron de la terura morto de Berlioz. Du pensoj tuj ekfulmis en la cerbo de la poeto. La unua: «Neniel li estas freneza, gxi estas stultajxo!»; kaj la dua: «Cxu li mem cxion cxi arangxis?»

Pardonon, sed kiel li povus fari tion?

– Nu, spit! Tion ni ekscios!

Strecxeginte sian volon, Senhejmulo sin igis levigxi de la benko kaj impetis reen, tien kie okazis la interparolo kun la profesoro. Kaj evidentigxis, ke felicxe, tiu ankoraù ne foriris.

En la Malgranda Bronnaja jam lumis la stratlampoj, super la Patriarhxa lageto brilis la ora luno, kaj sub la cxiam trompaj lunradioj sxajnis al Ivano, ke tiu staras tenante sub la brako ne bastoneton sed spadon.

La almiksigxema ekskapelestro okupis gxuste la lokon kie antaù nelonge sidis la poeto. Nun li fiksis sur la nazon evidente senutilan nazumon, en kiu unu okulvitro tute mankis, kaj la alia estis fendita. Pro tio la kvadratita civitano igxis ecx pli abomena ol antaùe, kiam li montris al Berlioz la vojon sur la relojn.

Sentante froston en la koro, Ivano proksimigxis al la profesoro, rigardis lin en la vizagxon kaj konvinkigxis, ke gxi ne havas, nek havis, ian ajn simptomon de frenezo.

– Nun vi konfesu, kio vi estas? - obtuze demandis Ivano.

– Ne kompreni… rusa paroli…

– Oni ne komprenas! - de la benko donis sian nepetitan klarigon la kapelestro.

– Cxesu simuladi! - minace diris la poeto kaj sentis malvarmon sub la sternumo, - jxus vi bonege parolis la rusan. Vi estas nek germano nek profesoro! Vi estas murdisto kaj spiono! Vian legitimilon! - li kriis furioze.

La mistera profesoro malsxate tordis sian, ecx sen tio tordan, busxon, kaj levetis la sxultrojn.

– Civitano! - denove sin enmiksis la fia kapelestro, - kial vi ekscitas la alilandan turiston? Pro tio vi suferos severan punon! - Dume la suspektinda profesoro orgojle mienis, sin turnis kaj iris for.

Ivano sentis, ke li perdas la piedtenon . Sufokigxante li diris al la kapelestro:

– Hej, civitano, helpu aresti la krimulon! Vi devas fari tion.

La kapelestro eksterordinare vigligxis, salte sin levis de la benko kaj blekegis:

– Krimulo? Kiu? Kie? Cxu alilanda krimulo? - liaj okuloj gxoje ekbrilis, - cxu cxi tiu? Se li estas krimulo, endas tuj krii «Help!», alie li eskapos. Ek, ni ambaù! Kune! - kaj la kapelestro malfermis sian faùkon.

La perpleksa poeto obeis la fi-sxerculon kaj kriis «Help!»; sed la kapelestro lin trompis kaj nenion kriis.

La izola, raùka krio de Ivano rezultigis nenion bonan. Du fraùlinoj timigite pasxis flanken, for de li, kaj li aùdis la vorton ebria.

– Ha, vi do estas lia kunulo, - kolere kriis Ivano, - cxu vi volas min moki? For!

Ivano saltis dekstren, kaj ankaù la kapelestro dekstren! Ivano saltis maldekstren, la fripono same.

– Cxu intence vi baras al mi la vojon? - ekfuriozis Ivano, - do vin mem mi transdonu al la milicio!

Ivano provis kapti la kanajlon je la maniko sed maltrafis: la kapelestro subite malaperis, kvazaù englutite de la tero.

La poeto mirkriis, rigardis cxirkaùen kaj vidis la malbenindan nekonaton. Tiu jam estis cxe la elirejo al la Patriarhxa strateto kaj ne plu sola. La plej suspektinda kapelestro iel sukcesis lin atingi. Ecx pli ol tio: tria en la bando, tie estis virkato, grandega kiel porko, fulge, korve nigra, kun aùdacegaj kavalerianaj lipharoj. La triopo sin direktis al la Patriarhxa strateto, la kato iris sur la malantaùaj piedoj.

Ivano impetis post la malbonulojn, kaj tuj komprenis, ke atingi ilin estos tre malfacile.

En unu momento la triopo trapasis la strateton kaj estis jam en Spiridonovka . Malgraù cxiuj penoj de Ivano la distanco inter li kaj la persekutatoj neniom malpliigxis. Fulmrapide traiginte la kvietan straton Spiridonovka, Ivano abrupte trafis la tre viglan placon Nikitskie-Vorota , kie la postkuro igxis pli malfacila. Krome, la tri kanajloj aplikis la artifikon sxatatan de la krimaj bandoj: sin disigi.

La kapelestro tre lerte saltis en preterpasantan aùtobuson, kiu veturis al la placo Arbat’ , kaj tiel eskapis. Perdinte unu persekutaton, Ivano turnis sian atenton al la stranga kato. Tiu aliris motorvagonon de la linio A, starantan cxe la haltejo, senceremonie desxovis de ties sxtupeto virinon malgraù sxia protesta sxriko, sin krocxis je la tenilo kaj, tra la fenestro malfermita pro la varmego, provis enmanigi al la konduktorino dekkopekan moneron.