Андрэй Адамовіч - Таўсьціла і лешч

– Ля мятра спыніся. Забярэм яшчэ аднаго фідараса.

– Зноў кагосьці паклікаў?

– А то як жа. Ты ж за стырном.

Ткача было відно здалёк, выдаваў футарал для вудаў, які мог месьціць і стрэльбу, але быў чырвоны ў блакітныя гарохі.

– Вось замовіў сабе ў Кітаі. Даслалі, маць яго паднябёсную.

– Ты на бэнзін скідацца будзеш? – запытаў Максім, але ніхто не адказаў.

На выезьдзе з гораду яны заехалі на стаяку гіпэрмаркета. Максім хутка выбраў сабе сасіскі й хлеб. Хлопцаў ён знайшоў ля піва. Каб не кандыцыянэры, Максім бы ня вытрымаў працэсу выбару пеннага.

– Давай вось зь вішняй возьмем, яно чырвонае мусіць быць. Як ракі.

Ткач у рыфму вылаяўся, і яны абодва зарагаталі, азіраючыся, ці не пачула іх якая-небудзь бабка.

– А ты, жырабасіна, якое будзеш?

– Тваімі новымі жартамі, думаю, нап’юся.

– Тару давай, за мной толькі пену адстойвай! Так янызгубіліпрынамсіпятнаццаць хвілінаў. Ужо на паркоўцы, бітма забіўшы машыну плястыкавымі бутэлькамі, узгадалі, што ніхто ж ня ўзяў дровы й батарэйкі ў ліхтар, – вярнуліся. Хацелі прымусіць заплаціць Ткача, бо ён не скідаўся на бэнзін, але той пагадзіўся, толькі калі Віктар даў палову.

А палове на восьмую выехалі на трасу. Лета было гарачае, і празь дзесяць хвілін салодкі пах зь пякучых тарфянікаў запоўніў салён машыны. Але гэта стала меней заўважацца амаль адразу, бо Віктар і Ткач адкаркавалі па бутэльцы.

– А вось як нас даёвы спыніць. Вокны запацелі, кіроўца ікае.

Віктар уключыў радыё. “Праграма «Бяз дай прычыны!» Павіншуйце родных і блізкіх бяз дай прычыны!” – пасьпела агучыць вечнабадзёрая вядучая з інтанацыямі, пастаўленымі для сэксу па тэлефоне, і Максім выключыў радыё, але згадаў, што празь няпоўны месяц яму спаўняецца трыццаць. Ён звольніўся з апошняй працы перад дваццаць восьмым днём народзінаў праз канфлікт з калегамі. Максім усё яшчэ любіў расказваць гэтую гісторыю, але і Віктар, і Ткач яе чулі.

Машынаў болела, было падобна, што наперадзе буйная аварыя, але відаць яе не было. Кіроўца, не рэагуючы на няспынныя падколы, згадваў сваю першую лоўлю на фідар. Як яны залілі ў прыкормку зашмат вады, зрабіўшы яе занадта клейкаю, як усе панапіваліся, але Адам выпадкова, ужо зьбіраючы вуды, выцягнуў ляшча, крыху большага за кіляграм. Нічога такога не было ў той рыбалцы, каб яе палюбіць.

– Чуеш, Макс, а бліжэй куды можна зьвярнуць?

– Ну, маглі ў тваёй ваньне палавіць.

– Не, у ягонай ваньне ракаў няма, а я на ракаў еду.

– А я на сама, – падтрымаў Ткач, хаця толькі што прапаноўваў збочыць. – Я цяпер самотнік.

Максім разумеў, што ніякіх ракаў яны ня зловяць, але нічога казаць ня стаў. Корак стаў шчыльнейшым. Кіроўца спыніў машыну, адкрыў акно і запаліў. Ён згадаў сёньняшнюю думку пра ДНК, зьбіў попел і пачаў перабіраць рэчы, пра якія было б прыемна падумаць. Але выпадковая асацыяцыя ўсё вярталася й вярталася да галавы.

Машына то рухалася, то спынялася, але хвілін празь дзесяць праехалі ўчастак, дзе пракладалі трубы. Далей разагналіся за сотню.

– Максім, ты ж засэйвіўся?

Кіроўца прыбраў рукі са стырна й вярнуў іх на месца, толькі калі машыну пачало заўважна весьці ўправа. Пасажыры прамаўчалі. Максім адстаронена падумаў, што можна было б і не вяртаць машыну ў паласу, а як у дзяцінстве – паглядзець, што здарыцца, хаця добра ведаў, што ня будзе нічога, апроч болю на разьвітаньне.

У машыне было прахалодна ад кандыцыянэра, але з захаду пачалі ісьці чым далей, тым больш важкія аблокі. Менавіта так і мусіла быць. Максім адчуў, як па лобе, раздражняючы скуру, сьцякае кропелька поту, і выцер яе адваротным бокам далоні.

– Ціск крыху ўпадзе – уся рыба мая. Прамераю грузам дно. Гэта нядоўга. Магчыма, нават пасьпею сёньня. Кончык яшчэ мусіць быць відно. Можна ня самы чуйны паставіць, гэта пры прамерцы дна няважна.

– Макс, ты гэта з кім цяпер размаўляеш? – запытаў Віктар. – Зусім паехаў ад рыбы? Ці сяструха мая давяла?

Максім толькі цяпер зразумеў, што сказаў усё гэта ўголас.

– Я вам апавядаю, як рабіць трэба.

– Мне пох, я на паплавок карася буду лавіць, – уставіў Ткач і зарагатаў.

– А можа, і сама возьмеш, – падбрэхнуў Віктар. Максім падумаў, што дно прамерваць і не абавязкова. Ён заўсёды запісваў профілі ў нататнік і ўчора яго пераглядаў. Самымі пэрспэктыўнымі месцамі былі ніжняя броўка на пяцьдзясят тры абароты й пераход ад ракушачніка да глею на стале, які, відаць, быў рэчышчам, каля шасьцідзесяці двух абаротаў. Марыя раіла лавіць там, дзе сканчаўся ракушачнік. Але штосьці падказвала Максіму, што броўка пэрспэктыўнейшая.