Андрэй Дзічэнка: Сонечны чалавек (зборнік)

За дзень да прызначанай даты дзяўчыне раптам стала зразумела, што трыумф наўрад ці адбудзецца і што прызначаць напісанне радкоў, што натхняюць, на першае кастрычніка было найгрубейшай памылкай. Калі б яна зразумела гэта пазней, то здарылася б і зусім непапраўнае. А так – можна проста мадыфікаваць стужку часу.

– Як жа я знайду выхад з сітуацыі? – з гэтым пытаннем Таццяна звярталася да неахайных мужчын, звар'яцелых ад часопісных вабнотаў дзяўчат і ненавіснікаў усяго вакол старых, пачарнелых праз пажаданні смерці ад ананімных сацыяльных работнікаў.

Усе яны, нібы змовіўшыся, нічога выразнага не адказвалі, а апошнія дык і зусім пагражалі жорсткай расправай. У выніку Таццяна вырашыла, што зробіць бінарны манеўр, а значыць, лік адзін у дзясятым месяцы года ператворыцца ў лік адзінаццаць.

Адзінаццатага кастрычніка яна возьме сшытак і напіша тэксты. Яны дазволяць не думаць пра кошт кавы ў цёплых установах вялікіх гарадоў.

Але з надыходам прызначанага дня паўтарылася тая ж гісторыя: шасцёркі больш чым раней лезлі на паперу, а чэрці наогул афарбоўвалі цэлыя ўчасткі густой чорнай непранікальнай безвыходнасцю. Металічны стрыжань драпаў паперу, запаўняючы таямнічай лічбай усю прастору і ўсяляючы ў розум Таццяны думкі пра непазбежнасць трагічнага лёсу.

Калі не засталося больш свабодных клетачак, дзе не красавалася б спехам выведзеная шасцёрка, Таццяна разарвала аркуш і пачала стрыжнем рэзаць свой твар. «Дадзена мне джала ў плоць, анёл сатаны, прыгнятаць сябе, каб я не ўзносіўся», – казала яна, утыкаючы дзіду аўтаручкі сабе ў шчокі, вусны, лоб, паласуючы скуру наводмаш і адрываючы ад яе вялікія кавалкі. Як толькі пісьмовы стол пакрыўся сузор'ямі чырвоных крывавых плям, паэтэса спынілася, глыбока ўздыхнула і пачала абмацваць раны. Ёй было жудасна балюча праводзіць пальцамі па глыбокіх парэзах, якія вільготна пульсавалі, нібы ротавыя адтуліны малюскаў. Пасля дзяўчына заматала твар бінтамі, выпіла тузін болесуцішальных таблетак і пайшла спаць.

Пачынаючы з 11 кастрычніка Таццяна стала сакральным напаўбоскім аб'ектам сярод найбольш актыўных прадстаўнікоў натоўпу. Пенсіянеры яе шкадавалі, школьнікі патрабавалі наказу, а мужчыны спрабавалі пазнацьу ёй уяўных дачок. У любым выпадку за гэтай сублімацыяй хаваўся банальны спалох Таццянінай натуры. Магчыма, таму яна перастала цягнуцца да людзей, так і не ажыццявіўшы мару ўсяго неіснуючага мінулага часу.

У кожным пустынным дворыку, акрамя некалькіх аблезлых дамоў і іржавай дзіцячай пляцоўкі са скрыпучым арэлямі і раззлаванымі дзецьмі, быў свой вар'ят. Як правіла, ён не меў прывабных рысаў твару, не вылучаўся ахайнасцю, бязмэтна блукаў па закутках, узіраючыся ў твары мінакоў. Выпадковыя сустрэчныя тут жа хавалі свае твары за каўнярамі зношаных да дзірак плашчоў і куртак.

Неспакойныя і заклапочаныя маці строга забаранялі сынам мець зносіны з такімі людзьмі, а аджылыя сваю маладосць смярдзючыя мужычкі ў альтанках адным толькі выглядам адпалохвалі блазнаватых адзіночак. Таму юродзівыя, як іх называлі зморшчаныя бабулі, абіваліся ў чэргах і на дваровых лаўках, былі прадстаўлены цалкам самі сабе і маглі аказацца ў душы цалкам свабоднымі. Толькі ніхто пра гэта, акрамя іх, нават і не здагадваўся.

Напрыклад, Барыс. Ён ніколі не лічыў сябе чалавекам, які чымсьці можа адрознівацца ад іншых. У яго пакоі з абадранымі шпалерамі не было люстэркаў, таму сваё адлюстраванне ён мог бачыць толькі ў запыленым шкле, сяк-так устаўленым у некалі выбеленыя аконныя рамы, фарба з якіх крошкай абсыпалася на падаконнік і змяшалася з пылам. Са шчылін шырынёй у палец пастаянна дзьмула, а ў разгар восеньскай непагадзі вецер і зусім граў пранізлівыя мелодыі адчаю, якія заклікалі ў дом розную нечысць. Не вытрымліваючы пастаянных гутарак з вечнасцю, Барыс сыходзіў на вуліцу шукаць суразмоўцу. Але часцей за ўсё яго пошукі цярпелі фіяска.

У адзін з пахмурных дзён, калі неба было гатовае вось-вось выбухнуць цяжкімі кроплямі дажджу, якія надаюць бляск ажыўленым скрыжаванням і разбітым дарогам, Барыс сустрэў захопленага саліпсічнымі маналогамі студэнта Генадзя. Невысокі русявы юнак, падобны да прышэльца, які бесперапынна спазнае свет, спрабаваў адшукаць патрэбны пад'езд, а затым і кватэру сваёй новай знаёмай.

Барыс ішоў проста на студэнта, і калі да цела юнага падарожніка засталося крыху больш як паўметра, выцягнуў рукі і паклаў брудныя далоні на плечы Генадзя.