Андрэй Дзічэнка: Сонечны чалавек (зборнік)

Уладзік сціснуў вусны і прыклаў да іх указальны палец. Настаўнік з разуменнем кіўнуў галавой. Уладзік умеў настройваць. Настаўнік жа хацеў трымаць дысцыпліну ў класе, таму быў не супраць маўчання выхаванца.

Побач з Уладзікам сядзела Лена. Вусны яе былі створаны для пацалункаў, а голас – для звонкіх песень. Лена не стала чакаць, калі Настаўнік выкліча яе, і пачала казаць сама.

«Калі я думаю пра тое, што вы мне кажаце, маю на ўвазе песню. Калі я спяваю, энергіі хапае, каб ствараць звышновыя. У Еўропы не атрымаецца стаць звышновай, таму што такая ўжо ёсць крыху на захад і ў некаторым родзе яна ад гэтай часткі свету залежыць. Вы мяне зразумелі?»

Настаўнік згодна кіўнуў. Застаўся апошні вучань, які ўвесь гэты час адседжваўся.

Кудлаты Міша надзьмуў шчокі. Ён паклаў перад сабой сшытак і, з усяе моцы націснуўшы грыфелем алоўка на паперу, нешта вымалёўваў, укладваючы ў гэты працэс не ўменне, а толькі эмоцыі.

– Міша, мой дарагі хлопчык, што такое Еўропа? – ветліва запытаўся Настаўнік.

Міша толькі злосна фыркнуў, нібы ў нос яму засунулі порах, і працягнуў драпаць лісты ў клетачку. Настаўнік падышоў да яго бліжэй і ўбачыў, што Міша малюе свастыкі, крыжы з мерцвякамі і свяцілы, прабітыя дзвюма маланкамі адразу.

Скончыўшы выводзіць апошні востраканечны калаўрот, які азначае татальнае зацьменне, хлопчык пачаў схематычна адлюстроўваць гару з прабітых чалавечых чэрапаў.

Настрой у Настаўніка зусім сапсаваўся. Справа ў тым, што Міша бачыў будучыню, а таму і без пытання ведаў, што будзе з усімі вучнямі. І ўжо тым больш з Еўропай.

Таццяна была паэтэсай. Таму кожны раз, знаходзячыся ў адзіноце, яна марыла, што ў адзін цудоўны дзень людзі пачнуць пазнаваць яе на вуліцы і прасіць паставіць росчырк на аркушы паперы. Яшчэ ў дзяцінстве дзяўчынка паверыла ў словы, якія вымаўляла сваім голасам. Зараджаныя магічнай энергіяй, яны змогуць тварыць цуды з успрыманнем незнаёмых ёй людзей. Але зласлівыя двухногія вырадкі з дэфармаванымі эвалюцыяй тварамі адчувалі да Тані толькі пагарду. Часцяком яна даходзіла да абсалютнай нянавісці.

Кожны дзень з васьмі раніцы да пяці вечара Таццяна перабірала мноства папер. У іх хаваліся лічбы і вельмі складаныя сказы, спрэс пазбаўленыя паэтыкі. Напэўна, праз гэта яна не бачыла сэнсу ў працоўным часе. Вечарамі дзяўчына прыходзіла ва ўтульныя цёмныя памяшканні, дзе пахла кавай, чарвякамі і кніжнай цвіллю. Акрамя ўсяго, там бавілі час непрызнаныя людзі. Іх цяжка было слухаць, але можна было завесці знаёмства і нават даверыць якую-небудзь інтымную таямніцу.

– Добры вечар! Мяне завуць Таццяна, і я паэтэса, – казала яна кожнаму мужчыну, які ўваходзіў у пакой, у старым гарнітуры і з вачыма, напоўненымі святлом мёртвых недасягальных зорак. Яна ўяўляла, як схаваная ў снягах рабатызаваная кулямётная кропка ператварае ўзводы гэтых клонаў у скрываўленае мяса. Аўтаномнасць смерці сагравала.

Людзі стараліся не глядзець на Таццяну, аддаючы перавагу разгляду цёмных расколін паміж фарбаванымі дошкамі. Пры выпадку яны з задавальненнем спалі з ёй у старым доміку і нават казалі некалькі добрых слоў напрыканцы, запомніўшы на ўсё жыццё яе другое імя. Хоць яго не мог захаваць ніводзін чалавечы алфавіт.

Таццяна марыла пачуць, як староннія галасы чытаюць ёй вершы, якія нябачнай ніткай праніжуць бесперапынны разумовы струмень. Напэўна, ад мужчын ёй патрэбныя былі глоткі і гартані, здольныя агучваць страшнае.

У адзін момант паэтэса вырашыла, што прычына такога спажывецкага стаўлення да сябе – адсутнасць запісаных слоў на аркушах паперы. Зачыніўшыся ў цесным пакоі і ўключыўшы залішне яркую медыцынскую лямпу, Таццяна пачала пісаць.

Але нешта пайшло не так.

Замест прыгожых строф і вытанчаных слупкоў на аркушы ў клетачку з'яўляліся толькі шасцёркі і кляксы. Зліваючыся ў іншым вымярэнні, яны ператвараліся ў чарцей. Тры шасцёркі. Пяць кляксаў. Калі шасцёрак і чарцей стала роўна па трынаццаць на ўсёй прасторы аркуша, Таццяна сур'ёзна задумалася аб прасторавай несумяшчальнасці з навакольным светам.

– Буду пісаць першага кастрычніка! – вырашыла паэтэса і, скамячыўшы аркуш, скарміла яго козачцы Агаф'і з суседняга двара. Здаецца, Таццяна калісьці чула, што ў коз ад паперы ў клетачку баліць жывот, але злосць з-за шасцёрак і кляксаў не дазволіла ёй зрабіць інакш.

Бабуля вучыла Таццяну, што зло можна толькі пераварыць, а есці самой паперу з чарцямі зусім не хацелася.