Андрэй Дзічэнка: Сонечны чалавек (зборнік)

Спачатку прыезджыя адабралі драўлянае ружжо ў аднаго хлапчука. Разламаўшы цацку на некалькі кавалкаў, яны гучна засмяяліся і пачалі далей абмяркоўваць свае надзённыя праблемы. Затым, выпіўшы рэшткі спіртнога, сталі бадзяцца па двары і забіраць дробязь у іншых дзяцей. Якраз у гэты момант з пад'езда выйшаў Рома.

– Ёсць пятак? – раўнуў адзін з тройцы.

Рома, які не прывык да такіх просьбаў, самлеў.

– Ты што, не зразумеў? Гані грошы, чорт малалетні! – другі з кампаніі дэманстратыўна разбіў пустую шкляную бутэльку, зрабіўшы з яе “ружачку”. Прыставіўшы яе да горла Ромы, ён пачаў абмацваць кішэні.

– Тры двухсотыя! – віскнуў Валодзька, які імкліва набліжаўся. Збіўшы з ног хулігана, ён сціснуў яго абрубкамі рук і ўчапіўся зубамі ў горла крыўдзіцеля.

Пырснула кроў. Валодзька зубамі рваў шыю хлопца, чуліся страшныя гартанныя рыкі. Ад спалоху два іншыя хуліганы тут жа ўцяклі, а напалоханы Рома прыціснуўся спінай да драўляных дзвярэй пад'езда.

Як толькі хуліган захрыпеў, Валодзька падняўся спачатку на калені, а затым устаў на ногі. Увесь яго падбародак і шыя былі запэцканы пунсовай крывёй, нібыта ён проста аб'еўся вішнямі і яго званітавала. Пад нагамі ляжаў ужо мярцвяк, канечнасці якога яшчэ нейкі час тузаліся ў сутаргах.

– Кроў на камені становіцца сіняй з-за яркіх сонечных промняў. У пяску яна ператвараецца ў чорную густую слізь! – выразна вымавіў Валодзька. Ён падміргнуў напалоханаму Рому, развярнуўся і памалу пабрыў дадому. Тым часам нехта з суседзяў выклікаў міліцыю.

Праз некалькі дзён дзядзька Міша сказаў, што пакалечанага хлопца, хутчэй за ўсё, адправяць у закрытую лякарню. А яшчэ праз тыдзень Валодзька знік разам з маці. Хлопчык, якога дэсантнік выратаваў ад смерці, спрабаваў распавесці сваім сябрам, што пасля забойства Валодзька гаварыў нармальна, ды і выглядаў самым звычайным хлопцам. Але ўсе толькі смяяліся і не верылі яму. Неўзабаве Ромка і сам перастаў сабе верыць, вырашыўшы, што ўсё гэта яму толькі падалося.

Яшчэ праз паўгода, скончыўшы пяты клас, Ромка спытаўся ў дзядзькі Мішы пра тое, якім Валодзька быў раней, калі таксама вучыўся ў пятым класе і дапамагаў сваёй маме па гаспадарцы.

– Ціхім быў хлапчуком… Марыў пакараць нябёсы, – адказаў дзядзька Міша, дастаўшы з пакамечанага пачка духмяную цыгарэту.

Хлопчык глядзеў на дым і думаў пра тое, што хоча стаць салдатам, але вельмі баіцца долі дэсантніка з гарачай краіны.

Расказаць пра гэта ён нікому не адважыўся ажно да самай смерці ў Кандагары ў 19 гадоў.

Дзеці знаходзіліся ў вучэбным класе. Гэта быў самы звычайны пакой з абадранай чорнай дошкай для пісання. А яшчэ тут не было вокнаў і некалькі слабых лямпачак ледзь асвятлялі памяшканне. Звычайны чалавек у такой абстаноўцы вельмі хутка стамляўся.

З-за цьмянага асвятлення твары вучняў выглядалі злёгку пачырванелымі, нібыта кожны з іх згарэў на паўдзённым санцапёку і так з’явіўся на ўрок.

Дзеці былі незвычайныя. Яны не бегалі па радах паміж партамі, уздымаючы клубы пылу. Не крычалі адно на аднаго і не спісвалі ні парты, ні дошку рэвалюцыйнымі прамовамі на тэму полавых вычварэнняў.

Клас нагадваў закінуты будыйскі храм будучыні, дзе манахамі раптам сталі вучоныя людзі. А паслушнікі – самымі дысцыплінаванымі курсантамі вучылішчаў ваеннага тыпу.

Уваходныя дзверы адчыніліся, і ў клас увайшоў Настаўнік. Ніхто з дзяцей не ўзняўся. Усе толькі моўчкі сачылі за гэтым высокім, атлетычна складзеным мужчынам, якому вельмі пасавалі восеньскія паліто і дзіўныя капелюшы з шырокімі палямі.

– Добры дзень, мае дарагія вучні!

Пачуўшы ў адказ сказанае хорам «добры дзень», Настаўнік адсунуў крэсла і сеў за стол.

– Такім чынам, мае незвычайныя дзеці, пералічваць вас няма сэнсу. Вас тут сямёра, як заўсёды. І сёння ў мяне для вас надзвычай асаблівае заданне…

Настаўнік казаў голасам вельмі сур'ёзным, нібыта ў наступную хвіліну адправіць ўсіх сваіх слухачоў на верную смерць. Зрэшты, яны б пайшлі і на гэта, бо былі асаблівымі і зусім не ведалі, што такое самазахаванне і для чаго патрэбна жыццё чалавеку.

– Сёння кожны з вашай сямёркі, мае маленькія сябры, павінен будзе расказаць…

– Што такое Еўропа! – перапыніла Настаўніка бялявая дзяўчынка Алеся. Яна ўмела чытаць думкі, а таму часта размаўляла ўрыўкамі не зразумелых ёй сказаў. За гэта Алесю час ад часу білі, прымушалі прамаўляць усялякую пахабшчыну і пырскалі ў твар пярцовым балончыкам, каб потым запісаць з яе вуснаў плыні несвядомага. У новай школе дзяўчынцы падабалася, таму што тут на яе ступнях і шыі больш не будзе сінякоў.