Юры Станкевіч - Паўночны вецер для спелых пладоў (зборнік)

– Прамінём, калі так, – сказаў Ігнат Мазур.

– Ты пакуль адвярніся, а я на сябе зірну ў люстэрка, – дзяўчына засланілася ад яго палавінкай шафы.

– У вас тут нават і прайгравальнік ёсць, – між тым заўважыў Ігнат Мазур, – ды такі кампактны, зручны. Танчыце з гасцямі?

– Гэта мне айчым прывёз. І адну кружэлку «Бітлз».

– Хіба ў цябе айчым? Прабач, што зноў пытаюся. А бацька?

Дзяўчына выслізнула з-за створкі, перасмыкнула плячыма, запаліла і села на ложак у сваёй улюбёнай позе – падкурчыўшы ногі.

– Бацькаў невялікі сухагруз трапіў у моцны шторм і перакуліўся. А ён, як капітан, павінен быў сыходзіць апошнім. Так і атрымалася. Шмат з экіпажу загінулі. Але пра гэта не пісалі і не паведамлялі, бо ў нас, сам разумееш, такога не можа быць. Ну, а айчым – так, прысмактаўся калісьці да маці. Я – на яго прозвішчы. Старэючая жанчына і… усё такое. А паразіты самыя хітрыя і, мяркую, трыумфуюць у гэтым жыцці. А «Бітлз»? Хоць я і вар’яцею часам ад іх песняў, а падарункі ад яго не цярплю. Ну, ды ты не звяртай увагі, што я раскапусцілася. Я даволі злая.

– І я люблю іх песні, – сказаў ужо без іроніі студэнт Ігнат Мазур. – Паслухаем што-небудзь? Такая кружэлка – усё-такі цудоўны падарунак. Уключым?

– Можа, так, а можа, і не.

– У цябе, пэўна. шмат кружэлак?

– Толькі тры, – усміхнулася Святлана Конкіна. – Тая, што айчым дастаў, другую славак ахвяраваў, а трэцюю – Чурлёніса, сама ў звычайнай краме купіла. Слухаю пад настрой.

– А цяпер які настрой? Каго б ты паставіла?

– Славака.

«Чорт бы пабраў таго славака, – падумаў Ігнат Мазур. – Урэшце, гэтая жаночая рыса ў характары не павінна здзіўляць: то ад Брамса млеюць, то ад чарговага пшута, альбо ўвогуле ад якога сучаснага Смердзякова з гітарай».

Але замест гэтай злоснай тырады, прадыктаванай не інакш як пачуццём нечаканай рэўнасці, студэнт Ігнат Мазур стрымаў сябе і памяркоўна пагадзіўся:

– Пастаў славака.

Святлана Конкіна паціснула плячыма, устала і выцягнула з палічкі кружэлку. Уключылі прайгравальнік.

Прыемны барытон загучаў у пакойчыку. Песня была даволі простая, мелодыя хітовая, словы, блізкія да яго роднай мовы, лёгка клаліся на слых.

Студэнтка Святлана Конкіна нечакана пачала ціха падпяваць. Цыгарэта дымілася ў яе пальцах, а ў цёмных зялёных вачах Ігнат Мазур заўважыў сум.

Урэшце голас спевака сціх. Кружэлка круцілася і раз за разам пстрыкала на паўторах.

– Век бы слухаў, – усё-такі не ўстрымаўся студэнт Ігнат Мазур. – Яшчэ разы два паставім?

– А вось ты зараз забярэш сваё бургундскае і пойдзеш, а я можа і тройчы паслухаю.

– Ну, бургундскім цябе, пэўна, той спявак частаваў, а я – бедны студэнт. Мяне асабіста і «Тракія» задавальняе.

– Чаго ты прыйшоў да мяне, Ігнат? Злоснічаць?

– Хіба ты не разумееш? Пабыць разам.

– Які ў гэтым сэнс?

– Але ж ты не супраць, што я зайшоў?

Студэнтка Святлана Конкіна выцягнула з тумбачкі шклянкі, разліла віно, паклала на стол пачак пячэння, нечакана ўсміхнулася:

– Не супраць.

– Яна выпіла са шклянкі, зноў перасела на ложак у сваёй ранейшай позе, сукенка амаль не хавала яе загарэлыя, чуць крываватыя ногі, вусны маленькага, натурыстага рота на гэты раз былі пафарбаваныя чырвоным, а ледзь бачныя прышчынкі – белым, так што твар дзяўчыны ў надыходзячым прыцемку нагадваў маску з японскага тэатра «Но».

Ігнат Мазур прагна выпіў са шклянкі, прыслухаўся да сябе, сказаў:

– Ага, люблю сухое віно, няблага ўставіла, – і дадаў: – У нас з табой, пэўна, аднолькавыя вірусы засяліліся. Так што ўсё непазбежна. Таму і прыйшоў.

Студэнтка Святлана Конкіна прыпаліла ад цыгарэты цыгарэту.

– Што яшчэ за хрэнь? Патлумач.

– Калі толькі коратка. Існуе небеспадстаўная тэорыя, што менавіта вірусы далі штуршок спачатку самому жыццю, а потым і эвалюцыі, і яны і цяпер яе асноўная сіла. Усё даволі празаічна. Наш мозг – смеццезборнік вірусаў. І нават каханне звязана з вірусамі. Базавая хімічная рэакцыя. Не мы ўтвараем пары, а падобныя вірусы скіравана прыцягваюць нас адно да другога.

– Лепш бы ты памаўчаў, Ігнат. Па-твойму намі кіруюць паразіты?

– А ты думала, што партыя і камсамол?

– Ну, я не ідыётка, каб у такое верыць.

– І ў светлую будучыню не верыш? А Гавіну – што на іспыце гаварыла? Атрымала ж «пяць балаў».

– Ты зачыніў бы дзверы, Ігнат. А то яшчэ хто-небудзь зазірне. Яны ўсе і так мяне за сцерву трымаюць.

– Хто гэта – усе?

– Першакурсніцы мае, яшчэ тыя-сія. Ды, няважна.

Студэнт Ігнат Мазур зачыніў знутры дзверы, – ключ тырчаў у замку, – пасунуў, як і ў мінулы раз, зэдлік да ложка і прысеў побач з дзяўчынай, адабраў у яе з рукі амаль дапаленую цыгарэту і кінуў у попельніцу, але рукі ад яе далоні не адняў і раптам адчуў, як яна сціснула ў адказ яго пальцы. І ўсё паплыло перад яго вачыма, бо ён ужо здымаў, ледзь не зрываў з яе сукенку, скінуў сваю тэніску, нагамі – чаравікі, выслізнуў з нагавіц і пад грукат уласнага сэрца абняў гэтае даўно жаданае цела.