Вінцэсь Мудроў - Забойца анёла (зборнік)

Юрка гучна, са свістам, дзьмухае – выдзімае з брытвы пух, і неўзабаве крычыць:

– Уставай, лежань!

Я падымаюся, у два крокі падыходжу да серванта, уважліва гляджу на фотаздымак, і мне здаецца, што Джоленан пазмоўніцку міргае мне правым вокам. Хоць і спраўна склеіў капэрту, але месца разрыву белай рысай бяжыць па паперы і верхні край прыкметна пакамечаны. Я азіраюся – ці не йдзе братан – і тут жа спалохана падскокваю: гэта кот Маркіз вырашыў пацерціся аб маю голую галёнку.

Па абедзе ўсчалася задуха і паветра стала такім густым, што яго, здаецца, можна было памацаць рукамі. Вуліца Прафінтэрнаўская ўражвала сваёй пустэльнасцю – нават куры, тутэйшыя заўсёднікі, некуды пахаваліся, – і толькі ў дальнім яе канцы, насупраць харчовай крамы, завіхаліся трое мужчынаў. Мужчыны ставілі піўную летамку – даўжэзную, падобную да авіяцыйнага ангара, з малюнкам пеністага кухля на тарцы і надпісам «Богров» на франтоне.

Вуліца была спрэс забудаваная драўлянымі хацінамі, і ў адной з хат – трэцяй па ліку, калі лічыць ад крамы, – сядзелі дзве старыя кабеты. Адна з іх, Макеіха, мажная целам і з твару непрывабная; другая, Аўрора Леанідаўна – былая настаўніца – на два гады маладзейшая, густа-сівая, сухарэбрая і, як той Бураціна, вастраносая.

Сухарэбрыца варажыла на картах. Паслініўшы палец, былая настаўніца спрытна ператасавала карты, працягнула калоду Макеісе.

– Здымі…

Макеіха тыцнула калоду закарузлым мезенцам…

– Колькі разоў казаць: ад сэрца трэба здымаць, ад сэрца, – з панікай у голасе азвалася Аўрора Леанідаўна і, ператасаваўшы калоду, зморана выдыхнула: – Божухна, задуха якая… навальніцай пахне.

– Па тэлевізары казалі: без ападкаў, – Макеіха зацята глядзела тэлевізійныя навіны і, як і ўсе астатнія пенсіянеркі Прафінтэрнаўскай вуліцы, верыла кожнаму прамоўленаму па целеку слову.

Карты паклаліся роўным шыхтом, і варожка ўстурбавана шморгнула носам.

– Ізноў нейкія слёзы, нейкія непрыемныя размовы…

– А з кім жа я буду размаўляць? – Макеіха абмахнулася хусцінкай, выцерла пот з ілба.

– А вось з гэтай званковай дамай.

– Ці не з Хадорыхай? – старая абурана пачухала бульбаваты нос. – Але мы з ёю яшчэ пазаўчора аб усім пагаманілі. Я ж табе распавядала? Кот яе ў мяне трох пісклят падушыў. Пайшла да яе і кажу: калі яшчэ раз твая кацяра паганая на мой двор забяжыць, прыб’ю паленам, так і знай… Цяпер во галосіць ад самага ранку.

Аўрора Леанідаўна адарвала нос ад карт:

– Што, з-за ката?

– Ды якога ката… Піўнушку каля хаты ставяць. Цяпер во баіцца, што ёй п’янтосіны плот пазасцыкваюць. А то яшчэ і ў агарод уваб’юцца.

– А колькі ж гэта ўжо тых піўнушак паставілі? – Аўрора Леанідаўна шоргнула пальцамі па калодзе, няўцямна замармытала: – На Савецкай адна… на Урыцкага, каля базара, другая…

– Раней хоць гарэлку з «чарнілам» пілі, а цяпер адно піва жлукцяць, – перабіла няўцямны пералік Макеіха. – Дый якое там піва… я ж памятаю, як мой дзед варыў: і ячмень прарошчваў, і хмель збіраў-сушыў, і ваду цягаў з крыніцы. А цяпер што? Бухнуць ў чоп якой брыды, спірту дабавяць і гаўнянай палкай перамяшаюць. А то яшчэ і насцуць туды… каб лепш брадзіла.

Пачуўшы пра такую тэхналогію, Аўрора Леанідаўна прыціснула далонь да рота, а Макеіха баднула галавой:

– Ну, што там яшчэ наварожыш?

Былая настаўніца хвіліну змагалася з ірвотнымі сутаргамі, вочы яе звільгатнелі, напоўніліся слязьмі, нарэшце засяродзіліся на крайняй карце.

– Табе… увесь час… перашкаджае вось гэты віновы ніжнік.

– Калі б толькі перашкаджаў… Ён мяне зусім са свету зжывае, каб хату на сябе перапісаць.

– Хто, зяць?

– А хто ж яшчэ… Нядаўна пайшоў у адпачынак. Думала, ён мне дах падрамантуе – цячэ каля коміна. А ён, падлюга, да свайго стрыечнага брата паехаў у адведкі. Брат ягоны ў акадэміі выкладае, ну ў той, дзе заатэхнікаў вучаць. Казаў, на тры дні паеду, а тут і тры дні няма, і чатыры, і пяць… І мабільнік не адказвае. Люда мая ўся знервавалася, паехала ў тую… усё забываю назву горада. Карацей, адчыніла дзверы, а падлюга ляжыць п’яны, і язык набок. Брат – выкладчык у акадэміі, экзамены прымае. Ну, гэтыя… старшыні калгасныя, ці як іх там цяпер называюць, прывезлі самагонкі аж дзве каністры. Падлюга і пачаў іх апаражняць… І на сям’ю забыўся, – старая плаксіва смарканулася ў прыпол хвартуха. – Паваражы ж ты мне, Леанідаўна, калі ён ужо да смерці дап’ецца.

– Я на смерць не варажу, а па-другое, карты кажуць толькі пра таго, чыя рука іх здымае.