Чингиз Мусин - Иж буенда кала эзләрем / Иж – моя колыбель

Бик сөйлисем килә, тыңласалар
Күңелем булыр иде азга да.
Барысын ничек сөйләп бетерим соң
Бу кечкенә генә язмада?!

Тагын бер ел үтеп артта калды,
Бик тиз узган кебек сизелде.
Тормыш бусагасын бер мизгелдә
Үткән кебек тойдым үземне.

Быелгы ел – Атлар елы, диләр,
Елгыр атлар утлар болында.
Ат дигәндә, алар затлы җаннар,
Җырлар туа алар турында.

Безнең инде малай чаклар узган,
Йөрмәсәк тә атка атланып.
Еллар кайтавазы сискәндерә,
Хәтер сәхифәсен актарып.

Болыннарда йөрим берьялгызым,
Үзем белән үзем сөйләшәм.
Оныкларым миңа ышанырмы,
Безнең язмышларны сөйләсәм?

Газиз башта уйлар беткәнмени?
Бүгенгене уйлыйм, үткәнне.
Сөйләмичә ничек түзмәк кирәк
Атлар белән гомер иткәнне?

Кыш айлары карга төренгәндә,
Төрле уйлар туа күңелдә.
Күтәрәмгә калган арык атлар
Күз алдымнан китми бүген дә.

Илдә давыл купкан чакларда бит
Бөтен терәк булды атларда.
(Яу кырыннан «кара хәбәр» яуды
Өчпочмаклы конверт-хатларда.)

Авыл саклый изге йолаларны,
Сабантуйлар атсыз буламы?
Мәйданнарда узган бәйгеләрдә
Бахбайларның даны югары.

Ат язмышы – безнең уртак язмыш,
Саклана ул һәрчак йөрәктә.
Бәрәкәтле булсын Атлар елы –
Калыйк шушы изге теләктә.

Бәхетне читтән эзләмә,
Тик туган яктан эзлә.
Һәр таңда бәхет кояшы
Нурланып калка бездә.

Бәхетне читтән таптым, дип
Юату сүздә генә.
Барыбер сагыш басадыр
Гомерең көзләрендә.

Туган якны сагыну хисе
Олыгайгач артадыр ул.
Балачакта уйнап үскән
Нигезең тартадыр ул.

Яшь кызлар мамык йолкыйлар
Елмаеп, көлеп кенә.
Аларның шат авазыннан
Нурлана якын-тирә.

Каз мамыгын йолкый кызлар,
Бармакларын талдырып.
Егетләр җырлап узалар,
Йөрәкләрне яндырып.

«Каз канатларын санарга
Төштем су буйларына.
Су буйларында йөргәндә,
Син генә уйларымда».

Кышкы айларга күчкәндә,
Озын-озын кичләрдә
Кызлар йолыккан казлардан
Бәлеш пешә мичләрдә.

Башта уйлар гел кузгала,
Каз мамыгы тузгандай.
Каз мамыклары тузганда,
Нәрсә уйлый кыз бала?

Киек казлар оча җилдә,
Мамыгын коя-коя.
Юксынып кала камышлык –
Бәбкә үстергән оя.

Монда тудык, монда үстек,
Монда гомер ителде.
Илне ташлап күпләр китте,
Кыр казлары шикелле.

Сәкеләрдә симез казлар,
Канатлары йолкынган.
Кыр казыдай очар кызлар
Туып үскән йортыннан.

Сөйгәнен җуя берәүләр,
Каерыла канатлары.
Бу тормышта кемнәр генә
Канатын канатмады.

Киләчәк гомер язмышы
Бәхеттән аермасын.
Замананың кырыс җиле
Канатын каермасын.

Кыйгак-кыйгак каз кычкыра,
Ана каз тавышыдыр.
Нәселен җуйган ананың
Кайгысы, сагышыдыр.

Сукмаклар кисешкән чатларда
Табышкан, кавышкан чакларда,
Яз нуры балкыды йөзләрдә,
Яңгырлы, караңгы көзләрдә.

Мәхәббәт хисләрне яңартты,
Сукмаклар тармаклы-тармаклы.
Заманның рәхимсез тукмагы
Ничә кат борынны канатты.

Сукмаклар кисешкән урында
Гөлләргә күмелгән уйсулык.
Гомерләр сизелми актылар,
Язмышлар иркенә буйсынып.

Михнәтләр кичергән гомерләр
Чайкалды сукмаклар тарлыктан.
Нигәдер рәхимсез язмышлар
Гөнаһсыз җаннарга каныккан.

Язмышлар түрендә гөлчәчәк,
Нигә соң гөлләргә орындым?
Гөлләрем саргайды, коелды,
Бер яме калмады болынның.

Чәчәкле җәй белән хушлаштым,
Сукмаклар чатында көз инде.
Әрнемә, йөрәгем, ярсыма,
Җәйләргә кадәрле түз инде.

Сырхауланып ятам Пәнҗәрдә,
Бирешмәскә телим әҗәлгә.
Шәфкать туташлары бер елмайса,
Күңелләрем була әздән дә.

Монда эшли руслар, марилар,
Татарлар да мине таныйлар.
Телгәләнеп беткән йөрәкләрнең
Яраларын монда ямыйлар.

Нурлар уйный Пәнҗәр күгендә,
Тәрәзәдән үрләр күренә.
Күгәрченнәр миңа гомер теләп
Килеп куна тәрәз төбенә.

Карлыгачлар оча һавада,
Зинһар, Пәнҗәр, мине дәвала.
Дәваларың шифа булыр микән
Йөрәктәге тирән ярага?