Нури Арсланов - Сайланма әсәрләр / Избранные произведения

Эх, ярсу яшьлек канатын
Гел җилпеп булса иде,
Яшьлекнең йөгәнсез атын
Шушы акыл чишмәсеннән
Эчертеп булса иде!

Бик үтенде Сәрвәр апа:
– Ышанам сиңа, күрше,
Юлда безнең Мәдинәгә
Күз-колак була күрче.

Кузгалып киттек. Калгыйбыз –
Поезд тибрәтеп бара.
Ул башын куйган иңемә,
Бик якын безнең ара.

Мин кулын алдым кулыма,
Йотылдым күзләренә.
Хаҗәт түгел мондый чакта
Мәхәббәт сүзләре дә…

Ай вагон тәрәзәсеннән
Бармак янады безгә.
Шунда Мәдинә әнисен
Төшердек исебезгә.

Мин Сәрвәр апа әйткәнне
Аңлавын бик аңладым,
Ләкин нишлим соң, аныңча
Күз-колак булалмадым!..

«Күз-колак бул» дип әйтүләр
Бер гадәт-йола гына,
Булмый яшьлек хисләренең
Күзе дә, колагы да.

Пушкин үзенең Петроградын мактап,
Ак төннәрен мактап туймаган.
Мин урамнан барам аны ятлап,
Тирән хискә чумып уйланам.

Күргәнем бар минем ак төннәрне.
Ә Казанда менә ак таңнар:
Агачлары гүя таң гөлләре –
Ап-ак кардан чәчәк атканнар.

Көмеш пәрдә япкан шәһәр өстен,
Тирә-якта – энҗе балкышы.
Буран белән килгән озын төннең
Инде узган соңгы яртысы.

Тып-тын һава алмаз бәскә тулган,
Керфекләрдә – көмеш чаткылар…
Әнә төнен түбәләрдә кунган
Күгәрченнәр канат кактылар.

Нинди рәхәт тышта бу чагында:
Шәһәр әллә кайчан уянган,
Күпләр, чыгып йокы кочагыннан,
Ашыгалар кышкы урамнан.

Мин хәерле иртә телим сезгә!
Бәхет телим тыныч өйләргә.
Тик үз җаным тыныч түгел бер дә,
Тынычлыкны артык сөйгәнгә.

Нинди юмарт гыйнвар бураннары,
Нинди матур бездә ак таңнар!
Тынып яткан Казан урамнары
Ап-ак кардан чәчәк атканнар.

Колакларын артка салып
Чапкан ак эт кебек
Чаба дулкын, итәгеннән
Ярны эләктереп.

Яр буйлатып чаба дулкын…
Ләкин нинди файда?
Үзен тудырган корабны
Җитү аңа кайда!

Аһ, мин дә бит күпләр кебек
Шул дулкынга тиңдәш, –
Хисләрем тормыш артыннан
Чаба җитәр-җитмәс…

Якыннарым, әгәр дус итсәгез,
Котламагыз илле яшь белән, –
Ул бит бары коры бер сан гына…
Мин үземне әле яшь күрәм.

Әйе, шундый өлеш чыкты безгә –
Зәвык корыр вакыт булмады:
Безнең өлеш булды көрәш, төзелеш,
Аннан авыр сугыш еллары…

Яшьнәп үтте гомер яшен кебек,
Күкрәп килде ләкин илгә яз!
Хәзер менә еллар яшәрделәр,
Тик картая төштем мин бераз.

Ичмасам, сез ачу китермәгез,
Картлыгымны искә төшереп,
Онытам мин гомер узганлыгын,
Бүгенгегә карап очынып.

Мин илемне һәм тормышны сөям,
Мин сокланам әле дә кызларга,
Гаепмени кеше сөя белсә,
Көлә белсә, янса, сызланса?!

Минем шаянлыкны гайбәтчеләр
Һәм гаепчел кешеләр аңламас…
Тик ышанам ләкин якты хисләр,
Яхшы хисләр мине алдамас!

Коммунизм килеп җитә, диләр,
Килер микән, үзең бармасаң?
Күңелеңдәге чүп-чарлардан арынып,
Вөҗданыңны пакьли алмасаң?!

Артта калма безнең бөек фәннән,
Шундый гаҗәп хәзер заманы!
Ач тәрәзәң, иптәш, күтәр пәрдәң,
Алыштырыр вакыт һаваны!

Сак була күр, дустым, кара аны,
Сайлаганда гомер юлдашын.
Кем булса да, матур булсын җаны,
Ямьсез җанлы матур булмасын.

Минем яшьтә сабыр-салмак була кеше,
Ә мин, юләр, һаман дәртле яшьләр төсле;
Пошынмыйм да менә гомер уза диеп,
Әйтерсең лә җирдә мәңге яшәр төсле.

Вакыт туктап калсын димим, картлар сыман,
Вакыт чаба, мин дә йөгерәм аның белән:
«Үтсен иде, димен, тизрәк бүгенге көн», –
Туар көнне көтәм җаным-тәнем белән.

Сугышларда исән калып җиңү күрдем,
Зур Иделдә йөздем, атылып айга мендем…
Кеше акылы җиңә галәм киңлеген дә –
Марска һәм Юпитерга оча күңлем.

Шундый чакта ничек түзсен ди кайнар җан?!
Узсын вакыт әйдә, тусын яңа таңнар;
Минем гомер үтсә, аннан ни зыян бар?..
Җиргә килә яңа җиңү, яңа җаннар!

Төрле хәлләр кичте баштан – сабыр кылдым,
Башкалардан калышмадым – сафта булдым;
Кагылсам да, сугылсам да авыр юлда,
Бирешмәдем, мин абынган саен тордым.