Роберт Әхмәтҗанов - Гомер биштәре / Котомка жизни

Сары эт чаба болында,
җил исә, уйный гөлләр,
инештә уйнаклый ташбаш…
Яктырып туймый көннәр!

Сыена үлән төбенә
кояштан килгән өннәр…
Чап, әйдә, Сарбай, җилгә өр,
тауларга, кабат – җилгә.
Күбәләк күләгәседәй,
бу мизгел калсын җирдә.

Ник соң җил күзгә күренми? –
Әйталмыйм анысын бер дә…

Чал имәннәр яфрак коя,
гүя
җәйге диңгез шаулый еракларда.
Көзге җилдә
алтын сандугачлар
очып киткән төсле куаклардан.

Җәйге моңнар әле эзләп йөри
үз сукмагын даулап, үткән юлын.
Кемне сагынып, синдә
тып-тын үкси
яшь көннәрем минем, яшел болын?

Кемне сагына болын уртасында,
гөлләр арасында бала чагым?
Белмәгән ул, аерылып миннән,
болыннарда аунап калачагын.

Бу бусага – тормыш чиге,
хаклык торсын сакта.
Намус калсын безнең белән,
ялган – теге якта.
Тугрылык калсын безнең белән,
гайбәт – теге якта!
Теге якта – кәгазь гөлләр,
көя кискән уют;
базарның таш мәчеләре
утыра анда оеп!..

Кала шулай,
кала бездән, –
бөтен чүп-чар кала!..
Иске бистә каршысында
калка яңа кала.

Без генәме? Ил күченә,
күчеш бара һаман;
җырлап яңа калаларга
күченә яңа заман.
Күченә яңа заманга
гүзәл яңа гадәт…

Хәерле юл, күчүчеләр,
сезгә изге сәгать!

Иң беренче булып сәгать керде,
вакыт керде безнең бусагадан.
Телен бордык. Сәгать йөреп китте,
үз исәбен башлап өр-яңадан
Сәгать йөреп китте. Хәерле юл!
Ул кереште төгәл үз эшенә.
Галәм хисапчысы! Синнән нинди
көмеш тияр минем өлешемә?
Кайчагында Җирне онытсам да,
җир сәгате, сине онытмадым.
Галәм хисапчысы! Санап бирче,
күпме синең яхшы минутларың,
күпме синең алтын минутларың!..
Ике угың, ике гашыйк сыман,
берсен берсе һаман табышып торсын,
сәгать саен бергә кавышып торсын;
ике угың икесе бер-бер артлы
бәхет ягына һаман авышып торсын!
Минутларны уклар сәгать итсен,
кирәк икән, берсен унга ярсын.
Үз юлында, сәгать укларыдай,
эшләребез һаман уңга барсын.
Вакыт – безнең кулда. Алып кердек
иптәш итеп, сәгать, бары сине.
Тик кешеләр генә ясый ала
телләреңнән бәхет каруселе.
Тик кешеләр әмере белән бит син
бәхет сәгатенә әйләнәсең.
Тормыш түгәрәк дип, ике угың
чабып йөри Кояш әйләнәсен!

Әйдә, бас, ныграк бас
безнең әйткән «ас-са»га.
Безнең идән сынасы юк,
ата дию басса да!
Әйдә, төш, әйдә, оч
җан сөйгәнең каршына.
Түгәрәкне тарсынмасаң,
дөнья җитә барсына!
Әйдә, оч, җәһәт бас,
бездә талу белмиләр;
Бездә шулай оча-куна
көне-төне бииләр!
Ята-тора биемәгәч,
шул да бию буламы?!
Бездә менә шундый гадәт:
егылганнар еламый.
Безнең янда министрлар
портфельләрен куялар;
әй бииләр: менә ничек,
менә ничек дөньялар!..
Ник дисәгез, көе шундый,
көе шундый көй аның!
Мондый көйгә патшаларың
биеми калмас, җаным!..
Ходаң үзе сикергәндә,
кем булып торсын түрә?
Монда һәркем үзенә түрә,
һәркем үзенә күрә!..
Әйдә, бас, әйдә, оч,
башың тисен түшәмгә.
Түбәң белән түшәм тишми
даһи булып көчәнмә!
Их-ма, бииләр –
биючеләр шат та соң!
Кайгылылар кайгырмасын,
кайгыларын таптасын!
Их-ма, каты бас, –
мактанырлык мактансын.
Ныклыгына сынау үтә
безнең идән тактасы.
Шунысын да белеп биик:
идән түбән төшәме ул?
Безгә идән идән дә бит,
ә кемгәдер… түшәм ул!
Шунысын да белеп биик:
бәйрәм булмый көн дә көн.
Бездә – «кичә», сездә – «бүген»,
бездә төн дә… кемгә – көн!

Ал-ла… биеттек –
оныттырдык дөньясын…
Түрме, әллә бусагамы –
табалмыйбыз кыйбласын…
Әй биеде шул кубызга
барлык заты дөньяның!
Ник дисәгез, – уйнаучысы,
уйнаучысы кем аның!..
Уйнаучысы кем дә түгел,
уйнаучысы – без аның!

Күпме булган инде хата гамәл,
кыен чәчеп, җиңел урганнар?!
Кергән һаман җанга җилбәзәкләр,
читтә калган көтеп торганнар.

Мәхәббәттә һәм нәфрәттә әле,
бу тормышта һаман өйрәнчек.
Узып китә гомер, – дошман түгел! –
тик үз-үзең белән көрәшеп!

Феникстай, көлдән ярала рух,
хыялларның чиге күренми…
Шаулый җанда Идел тупыллары,
якты еллар хоры сүрелми!..