Роберт Әхмәтҗанов - Гомер биштәре / Котомка жизни

Салкынча таң.
Офык сызыгыңа тияр-тимәс,
ахак төсле
калтыранып балкый
салкын йолдыз.

Таң атканда,
шул йолдыз астында
ялгыз тракторның
сукалавы ишетелә.

Аның гөре
яңгырап кайта гүя
йолдыздан.

Ул актара туган кырларымны,
ул җәйге басуларның битен
камыл сызыклары белән бергә
кире каплый язга чаклы.

(Ул кырларның йомшак туфрагына
йолдыз күмсәң,
кояш шытар иде!)

Гади кешеләр инде йоклап арды.
Дөнья җилкәсендә бер нокта
тынгы белми…
Ул – трактор,
һаман йокламаган.
Шулчак әнкәй төште исемә:
без йоклыйбыз,
ә ул кыштыр-кыштыр
төннәр буе
онын или,
нидер пешерә,
ә йөзенә
кызыл шәүлә төшә учактан…

Газиз ана
шул трактор сыман
сөрә
сөрелмичә калган ызаннарын,
кайта-кайта сөрә
үткәннәргә,
яшьлегендә
чиерәк калган клиннәргә
кайта бугай…
Маңгай тире белән юа
үкенеч тузаннарын:
улларына чи калмасын!..
Салкын йолдыз,
калтыранып,
чыклы басулар өстендә
янып калыр,
ак диңгездәй
карабодай кырларында
төклетура гөжләр,
таң җиленнән килер
арыш исе.
Тик
күңелем
тормыш буразналары арасыннан
туган кырларымның
гөрелтесен эзләр…

Таң зәңгәре йөзә камылларда.
Иңнәремнән сыйпый июнь җиле…
Инде көз.
Каеннарым язга китте.
Җир кыйгачлап очты
карлыгачтай,
шуды кырлар
офык сызыгына.
Килеп чыгар алар яз каршына,
кыңгыраулы ызаннарга.

Ул чак булыр баш очымда
тургайлар гимны,
язгы йолдызлар мириадасы
чакырып янар
гашыйк йөрәкләрне
югарыга.
Тик әлегә
басуларым таң ягына
төн зонасын кичеп килә.
Офык сызыгына тияр-тимәс
калтыранып яна
салкын йолдыз.

Нәкъ шул йолдыз турысында
ялгыз тракторның
яшьлек кырларымны
сукалавы ишетелә!..

Уйларымда кабат туган ягым,
кырларыңа килеп кердем мин.
Җилләреңдә – Татарстан исе!
Ак болытлар оеп калган тын.

Урманнарым – август кочагында,
саф җилләрдә шаулап ала тын.
Җилләреңдә – Татарстан исе –
шуңа барам кояш ягыннан!
Таулар аша,
сулар,
еллар аша
урап киләм
сабый чагымнан.

Чакрымнарны артка томырып кайтам,
җилләреңдә – Татарстан исе!
Арышлардан урманнарга агыла,
шулай кагыла дулкынлану хисе!
Саумы, җирем! Алтын камыл җырлый
уңыш турындагы бөек җырны.
Ватан үлчәвендә саллы булды
уңышларың!
Шуңа
түрдә урының…
Саумы, Татарстан!

Көздән керде кырга алтын бөртек, –
өмет калды кырлар түрендә.
Шытты ул Җыр, чыкты җирдән төртеп
һәм шаулады туган җиремдә!

Тыелгысыз ташкын булып акты,
офыкларга чапты дулкыннар!
Игенченең иңнәренә ятты
шау башаклар, җилдә сулкылдап.

Игенченең биргән сүзе – иген,
чынлык була килгәч өстәлгә.
Батырлык ул эзли үзенә тиңен,
муллыкларга муллык өстәлә.

Игенчедә иң борынгы сәнгать,
сыналган ул буын-буынга…
И башаклар – телгә килгән сәгать
авылымның басу юлында!

И кырларда бодай, камыл исе,
тырышлыктан туган ямьлелек!
Тутлы куллар, җирне сөю хисе –
шушы Иҗат җирдә – мәңгелек!

И сабыйның нәни кулы тоткан
хәләл икмәк, тормыш терәге!
Тамырларны безнең шул ныгыткан,
шаулый ныгып Гомер тирәге!..

И кырчының сөенеп елмаюы,
тургай белән таңны каршылап!
Камылларга карап моңаюы,
кара көзгә кергәч басулар!..

И бабамның хәер-фатихасы
җир кадерен белгән улына…
Юлдаш булып бара Ил догасы
игелеккә илткән юлында!

Буразнага басса күкри җаны, –
Җирдән килә көче-дәрманы!..
Бертуктаусыз алга илтә аны
иминлектән алган фәрманы!..

Яшел тауга яттым – Җир кешесе, –
җитте донкихотлык итүләр!
Биредә – җәй, җирчә тормыш яме,
яшел тауда йөри көтүләр…

Ишелеп-ишелеп, җирдә үлән шаулый,
җиләк исе килә җилләрдән!
Ачкан гүя дөнья изүләрен,
җиләннәрен чишеп җибәргән!..

Көтүченең чыбыркысы монда
демагогның «хаклык!» сүзеннән
реальрәк яңгырый! – таудан тауга
яңгырап кайта
чыклы эзләрдән…

Шәһәрләрен ташлап чигендем мин,
чигенмәдем ләкин җырларда!..
…Баш очымда гына яшь чикерткә
сыза икән нинди кылларга?