Роберт Әхмәтҗанов - Гомер биштәре / Котомка жизни

Март бураннары ишелде,
Ишелде генә күктән…
Шатлана бүген күк йөзе,
Арынып авыр йөктән.

Сизәр чак җитте йөрәкнең
Йөрәккә кушылганын.
Тоясың, «Котлы булсын!» дип,
Бөреләр пышылдавын.

Шаулы яз, якты мәхәббәт,
Илһамлы кайнар таңнар!..
Туачак бәхетне уйлап,
Җылынып китә җаннар!

Кәрниздә елтыр сөңгеләр
Запаста торган сыман.
Тыныч өйләр дә йөзләрен
Кояшка борган сыман!

Аяк чебиләнгән сазлы суда йөзеп,
күлмәк-ыштан белән
маймычларны сөзеп.

Зарым булса юган
бөдрә таллы инеш.
Дөнья миңа мәңге
аллы-гөлле, имеш!

Сабыйлыктан һаман
биек йөргән башны,
сиздермичә генә,
олы бүрек басты.

Басмаган шул башны
олы бүрек кенә –
киләм икән әле
дөнья күреп кенә!

Әйтте миңа Тормыш:
«Юлга вакыт», – диеп.
…Тирәкләрем калды,
моңсу башын иеп.

Калды миннән ерак
бөдрә таллы инеш.
Гомерем елгасының
башы шуннан, имеш.

Күгәрчен очып туймас көн,
һич сулап туймас һава!
Мәйданнар буйлап килә Көн, –
беркем чик куймас аңа.

Көн керә тыныч өйләргә,
нурлары әле кыйгач.
Көндәгечә, соңламыйча
төшлеккә килә Кояш.

Көн белә ич үз вакытын,
өрсеннәр, янасыннар…
Өрсеннәр дә бу кояшны
сүндереп карасыннар!..

Туктатсыннар йә Җир шарын, –
ник гел алга бара ул?..
Йолдыз яңгырлары аша
үзенә юл яра ул!

Мәйданнар буйлап килә Көн,
максатын яхшы беләм:
күгәрчен очып туймас көн
расланды Кояш белән!

Мәңгелек вакыт буйлата
кайтам сиңа, балачак.
Киләчәк еллар күгендә
синең кояш яначак!
Суы Тәпәнле Чишмәнең,
Мирәтнең бормалары!..
Кайларда аваз саласыз,
Тәрбели торналары?!
Чишмә буе талларының
тирәндә тамырлары.
Шыбырдап коя күңелгә
таң алды яңгырлары!..

Идел-йортка килә яңгыр –
тәрәзәгә шыбыр-шыбыр
нидер сөйли…
Тиздән, тиздән карлыгачлар килә диме,
көймәләрне көйлә диме –
пыялага шыбыр-шыбыр
нидер көйли…

Томанлы-яңгырлы киңлек!
Сулар шавы, кырлар тавышы
бу яңгырда.
Куя кебек җил аралаш ишетелеп
тургай тавышы, муллык тавышы
язгы җырда,
хәбәр килә уҗымнардан…

Идел-йортта яңгыр тора!

Сорый миннән һәрбер кулны кыскан:
– Син кайда соң, туган, тормышта?..
Акыллыга тиеш лаек җавап –
сораулары тоела хак булып.
– Күрәсезме, дуслар, кыр өстендә
асылынып тора ак болыт? – дим, –
ак болытның кыл бер уртасында
минем йортым күренә ак булып, –
тургай оя корган җирдә,
сандугачлар торган җирдә,
Идел-елга аккан җирдә,
моңын ярга каккан җирдә, –
минем оям!
Шунда сыям…
Кыскасы:
әрем арасыннан киләме авазым,
диңгез буеннанмы,
кайгым муеннанмы, билдәнме,
сөю ташкынында йөзәмме,
нәфрәт дәрьяларын гизәмме… –
илем юлы – минем юлым!

Алтын кырлардамы авазым,
ишетелә язданмы, көздәнме,
сагыш күбәләкме, бәхетем түгәрәкме,
җил каршымы, әллә юлдашмы –
илем уе – минем уем!

Илт Йөрәкне, Сөю, дау кырына,
Җыр каршына илт син бу башны!

Кая ул күңелнең беренче карлары,
тирәкләр шыгырдаган иртә?
Кыш карларын или читән аша,
киртәләргә куна көмеш көрпә.

Уза күңел кышкы эңгер аша,
таңгы баскычларда буран эзе.
Чөйдә бүрек мине көтә. Төнен
Сагынгандыр шундый урам безне!..

Зеңли капка. Тамак кыра кемдер,
морҗаларда төтен чайкала.
Төшен сөйли әни: «Әтиең кайтыр…»
Тәрәзәдә сары ут яна.

Көн күзенә карап сүрелеп бара,
тоныкланып кушыла ак көнгә.
Төн эчендә тупыл чәчәк аткан,
шомыртларда үскән ак чемнәр!..

Юлда – карга, карда – «ат төшләре»,
үрәчәләр уза чалулап…
Ап-ак таңның уйнак өермәсе
Муйнак булып каба чабудан!..

Туган якка кайтып барам
тыгыз җилләр астында,
күктә уйный керәшәләр.

Яшел иңкү тулып
чыңлый зәңгәр кыңгыраулар;
калкулыкта тирбәлешә рәшәләр.

Куаклыкта – төклетура!
Дегет чәчәкләре…

Кояш инде!
Карабодай чәчәләр…