Роберт Әхмәтҗанов - Гомер биштәре / Котомка жизни

Итәгендә аунап яшел тауның
ятам менә –
үткән елларда!

Күк – юылган зәңгәр кафель,
таштан ташка су ага…
Яз шигыреңне, каләм әһеле, –
ак каурыйлар елгада.

Яр өстеннән аска очты,
ташка төште чикләвек…
Менә сиңа көзге почта:
«Җәең килә чикләнеп.

Ичмасам, бу ярны, талны
күзләреңә алып кал!»
…Салмак кына йөзеп калды
без тотмаган балыклар…

– Язга чаклы хушыгыз, тургайларым!
Яңгырлардан яфрак сипкелле…
– Без җыр булып тирбәлербез язын,
ачылырбыз китап шикелле.

– Язга чаклы хушыгыз, буразналар!
Сез беләсез вакыт исәбен…
– Ял итәрбез. Тик әзерли торыгыз
орлыкларның безгә иң шәбен!

– Таңга чаклы син дә, йә, хуш, шагыйрь,
төн буенча сулма сөрлегеп.
– Күңелем кыры тулып, җыр өлгерде,
давыл коя аның бөртеген!..

Тын ярлар ишелә шаулап,
сискәнеп куя таллар.
Тик кичә генә сыман да,
еракта икән, томанда
кул изәп калган ярлар…
Сискәнеп куя таллар…

Тын ярлар ишелә шаулап,
тын ярлар тавышлана.
Чакырып үткән көннәрне,
исемен дәшеп кемнәрнеңдер
күңелләр сагышлана.

Тын ярлар тавышлана!..

Күпме сукаладың, күпме чәчтең,
ниләр иктең, бала, бу дөньяда?
Вакыт җитте, килде урак өстең, –
кемнәр бүген күпме урып ала?

Игелекләрме иктең кырларыңа,
шатлыклармы тормыш юлларыңда,
гектарыннан күпме бәхет чыга? –
Ил карашы синең кулларыңда.

Ни төйисең тормыш олавына:
кибәк-кырлык, әллә алтын орлык?
Уңыш табын җәя, хакың бармы
шул табынга килеп утырырлык?

Утыру кая! Миең кайнар көннәр,
урак өсте бүген, урак өсте!
Кояш бүген утлы таба төсле –
Эссе! Эссе! Эссе!..

Таралды инде болытлар,
аязды һавалар.
Иделдә зәңгәр дулкыннар
ярларга кагалар:
«Саумы, кояш,
саумы, иртә,
исәнме!» – диләр.
Иркәли, иркәли җанны
ягымлы көйләр.
Күтәрдем ак пәрдәләрне,
карыйм ерак, ерак…
Яшь көннәрем, мәхәббәтем
кайтты миңа урап:
«Саумы, кояш,
саумы, иртә,
исәнме!» – диләр…
Иркәли, иркәли җанны
ягымлы көйләр.
Күзләрем карап туялмый
ямь-яшел кырларга.
Ак пароход гудоклары
чакыра юлларга:
«Саумы, кояш,
саумы, иртә,
исәнме!» – диләр…
Иркәли, иркәли җанны
ягымлы көйләр.

Бу төбәктә, бу төбәктә бары
Шат көннәрнең тәүге авазы.
Юлларыма бурап яуган кары,
Уйларыма биек һавасы!

Тыңлап туялмаслык әкиятләре,
Чишмәләре ургый таш ярып;
Буыннарның гореф-гадәтләре
Бу төбәктән китә башланып.

Бу төбәктә безгә дигәннәре
Тора балкып кояш утыннан.
Шаулый җирдә татар имәннәре,
Шаулый илдә якташ тупыллар!

Көрәш шавы тулы заманнарда
Шунда туып гомер кичелгән,
Язмышыбыз шунда ялганган да,
Кендегебез шунда киселгән.

Авылым –
Арышым,
син минем Парижым!
Үрләр аша миңа үреләсең,
солы кырларыннан карыйсың.
Карабодай тулы төклетура,
бәбәкләре зеңли ясмыкның.
Шул уйларда ничә көзгә кердем,
шул хис белән ничә яз чыктым!
Каенстан!
Урман башыннан ук күренәсең –
йөрәгемә матур утырган!
Әнә синең яңгыр басмаларың,
урамнарың –
минем Нотр-Дам 1 1 Париждагы собор. !

Әнә зәңгәр инешең, шатлыгыннан
ташларына чаклы яктырган!
Авылым,
күтәреп куй хәтер пәрдәләрен, –
сагыну җиле иссен үрләрдән…
Алып китә мине еллар синнән,
суларыңда кала күләгәм…

Инешеңә иелеп, кояш белән
чәчен юа синең талларың.
Еллар аша күренә: шундый биек
күтәрелер икән таңнарың!..
Еллар аша күрәм кояшыңның
камылларда чәчрәп янганын.

…Тау артыннан ишетәм туган якта
әрекмәнгә
тамчы
тамганын!

Имән яфраклары оча,
оча яшел курпыга.
Аланлыкта туйраларым
бер шаулый да бер тына.

Имәнлектә искә алдым
Мин дә туйра чагымны.
Уйга да китермим, урман,
Җырлап туяр чагыңны.

Шаулый әле яшь туйралар
Имәнлек уртасында.
Гүя син дә яшь туйрадай
Шауларсың, тотарсың да!..