Yoram Kaniuk - Adam`ın dirilməsi

deyir. Bu cür möhtəşəm qarşılanmağına baxmayaraq hələ də

ora, masanın yanında dayanan adama baxır. O göz Arturu sıxıb sıxışdırır, canından bezdirir, neştərləyib iynələyir; amma eyni zamanda yazığı gəlir ona.

Səs-küy kəsiləndən sonra Adam qrupa göz gəzdirir; onların hamısını səssizcə süzüb, sonra da Artur Fineyə baxa-baxa üzünə dünyaca sevilən professional adamaldadanın həmişəki ifadəsini verib gülümsəyir və təntənəli səslə deyir:

“Baxın, hələ burada olduğunuza sevindim. Amma sizə

deməliyəm ki, bu dəfə bura başqa üzlə gəlmişəm. Başqa sözlə

desək, gətirmədilər, özüm gəldim. Öz azad iradəmlə bura 28

girdim. Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən bu klinikada nələr olur mövzusunda bir araşdırma aparmağım istənilib. Dünyanın bilməyini istəyirəm. Dünyanın xanım Sizlinqin bu saxta məbədini idarə edən nemfomanların və başqa manyakların elədiyi müalicələri bütün təfərrüatlarıyla öyrənməyini istəyirəm. İstəyirəm ki. .”

“Bu araşdırmanı aparmaq üçün sənə kim səlahiyyət verib:” Artur onun sözünü kəsir. Qatar hələ də yerindən tərpənməyib. Artur bu sualın ona çox baha oturacağını bilir.

İndidən Adamın gözləri onu parçalayır; Artur ölür, ölüm acısını çəkir.

Adam gözlərini yerdən qaldırıb gülümsəyir,

“Prezident, Artur.”

“Anladım,” Artur mızıldanır, “Prezident.”

“Məni yanına dəvət etdi, Kurvosier içdik və mənə dedi ki.. Öz aramızdır, həqiqətən şahanə ofisi var – mavi telefonlar!” Adam ondan bunu gözlədiklərini bilir; bu qəbildən bir şey deməyini gözləyirdilər. Onu birbaşa Tanrının göndərdiyini də deyə bilərdi və ya işinin Arad şəhəri üçün beş

illik plan düzəltməli olduğunu söylərdi. Amma qara gözləri parıldayaraq orada dayananda etibarlı bir saxtakar olmaqdan ötrü, sadəcə hadisəyə bağlı qalmaqla kifayətlənməyib, eyni zamanda həddindən çox təmtəraqlı etməmək üçün diqqətli olmalı olduğunu da bilir.

Qısa boylu bir qadın ona yaxınlaşır, barmağını sorur.

Adam onun barmağına yüngülcə toxunur və qadın ağzı açıq vəziyyətdə qalır, dodaqlarının arasından iki qızıl dişi görünür.

“Adam, Kolumbun yəhudi olduğunu bilirdin?”

“Hə, xanım Lipovitz, əsil yəhudiydi; Həm yəhudiydi, hələ başqa şey də var; düzünə qalsa, prinsip etibarilə. .”

gözləriylə qalabalığı hipnoz edərək davam edir: “İstənilən 29

məntəqədə belə, davam etməkdə olan hər hansı bir gedişatı dayandırıb deməli olduğu şeyi deyə bilirdi; öz dövrünün sahibi olduğunu və ağzından çıxan hər sözü minlərlə insanın alqışladığını deməyə ehtiyac yoxdur; yəhudi, xanım Lipovitz, hələ yenə də var, amma əslində, bunun çox da mənası yoxdur, mənası çox azdır. İtalyanlara çox da güvənmirəm, kim olduqları aydındır; buna baxmayaraq gettoları icad ediblər.

Şimali Nigeriyada ayaqlarınızı kəsərlər və bağırsaqlarınıza atəş açarlar, amma orada başqa cür danışarlar.

Buqələmundurlar, bu cürdür italyanlar; bununla bərabər indi hər şeyin yoluna düşəcəyinə şübhə etmirlər.”

Dərslərə, klinika üçün hazırladığı və hamının səbirsizliklə gözlədiyi kurslara haçan başlayacağını soruşurlar.

Çox yaxında dərslərə başlayacağına söz verir. Birisi, əvvəllər Rehovotdakı Leumi bankında məmur olan cənab Feyqelblom qulağına pıçıldayır fısıldayaraq: “Bax, iki yüz altmış dollarım var, yatırmağa layiq bir şey var?”

“Amerika Tel&Tel”, deyə Adam əminliklə cavab verir.

Sol gözü hələ də Arturun üstünə gedib gəlir. Lokomotiv yerindən tərpənməyib. Üstündəki deşiklərdən qığılcımlar tökülür. Bütün maşın titrəyib vızıldayır, amma qatar tərpənmir. “Amerika Tel&Tel keçən ay yüzdə 2-3 artdı. Pulu mənə ver.. ” Feyqelblom pencəyinin cibindən çıxardığı pulları ona verir, Adam kağız əskinasları sayıb cibinə soxur. Bütün gözlər – qara gözlər, mavi gözlər, boz gözlər, kədərli gözlər –

Adamın barmaqlarına dikilib, o barmaqların professional sürətinə heyrandır. Adam Steyn nə etsə onları heyran qoyur.

Bir neçə il öncə, xanım Sizlinqin klinikası açılmamışdan qabaq, xəstəxana Yafadaykən Adam birinci dəfə Qros həkimin yanına aparılmış və divarda, Freyd 30

həkimin qızıl çərçivəli portretinin yanında asılmış çox gözəl bir ərəb süvari qılıncını görmüşdü. Bu gözəl qılınc gümüş

rəngli metaldan hazırlanmış və rəngli mərmərlə bəzədilmişdi.

Qılıncın eynən vəhşi çölü xatırladan əntiqə görünüşü Adamı elə həyəcanlandırmışdı ki, əlini uzadıb barmağıyla qılınca toxunmağa başlamışdı.

Qros həkim oturub gözlərini bağlamış Adamı necə

izlədiyini əsla unutmayacaqdı. Adam əliylə hiss etməyə

davam etdi – korlaşmış şəkildə, ağzı cansız bir maneken kimi sözləri və adları tək-tək deyərkən hekayəni danışan əslində

əlləriydi. Ojeh Əl Kafir, Əl Ariş, ağ şəhərdə bir küçə, bir dəniz sahili, yanında çayxana olan məsçid, sonra birdən-birə

qarışıqlıq, səs-küy və döyüşən iki adam – Adam Qros həkimə

qışqırdı: “Qılıncın sahibi yanlış adamı öldürdü!” Qros həkimin rəngi qaçdı, dərindən nəfəs alıb güneyə doğru irəliləyən və

İran körfəz bölgəsi Ədənə, Birobidcana, o gümüşü dağlara, İranın ulu dağlarına yetişən Adama baxdı. Adam birdən-birə

ingiliscə qışqırdı: “Sultan öldü, yaşasın Kral V Corc həzrətləri!” Qros həkimin atası türk ordusunda xidmət etmiş, sonra, 1925-ci ildə Britaniyada polis olaraq işləməyə

başlamış, xidmətini yerinə yetirərkən Adamın haqqında danışdığı bütün yerləri gəzmişdi.

Qros həkim məmnuniyyətlə gülümsəməyə başladı.

Birdən Adam danışmağı kəsdi və dişlərini qıcayaraq ətrafa baxdı. Nə olurdu? Nəsə onu əngəlləyir, hansısa bir söz boğazında ilişib, heç cür çıxmır. Bu onun üçün böyük çətinlik və sıxıntı idi. Ən sonda danışdı: “Rut. Səbəbini açıqlamaq istəmirəm, amma ağzımdan çıxmaq istəyən sözcük Rut.”

“Sənə nə oldu, Adam?” O möhtəşəm çöllərdən ayrılıb doktor Freydin portretinin, xəstələrinin zehinlərində

gizlənmiş ibtidai dünyayla oxşarlığı rədd etdiyi, özünəxas 31

atmosferi olan öz ofisinə qayıtdı doktor Qros. “Adam, nə oldu sənə?”

“Heç nə bilmirəm,” Adam dedi. “Rut mənim qızımın adıydı. Burada axtardığım odur, bilmirsinizmi? Xəyanət etdiyimdir o. Amma o qılınc sizindir. Mənim qızımla nə

əlaqəsi var?” Doktor Qros da heç nə bilmirdi. Zahirən heç bir bağlantı yox idi. Rut kimdir? Doktor Qros çox çalışsa da bunu başa düşə bilmədi. Daha sonra anasından, atasının ondan öncə bir ingilis arxeoloji səfəriylə İsrailə gəlib Cenin yaxınlığında qazıntı apararkən gənc Qrosa aşiq olan Cenni Paker adlı bir ingilis qadınla ailə qurduğunu öyrəndi.

O köhnə qəsəbənin yaşlıları qadını “Moabiteli Rut”

( Lüt peyğəmbərin oğlu Moabın soyundan gələn – red. ) deyə

çağırır və arxasınca hirslə başlarını yellədirdilər: “Qros türk ordusunda xidmət etdi və xristian qadınla evləndi.” Qadın bu pıçıldaşmalara davam gətirməyib Londona qaçmışdı. Qrosun atasının sonradan Qrosun anası olacaq qadınla evliliyi də

ondan sonra gerçəkləşmişdi. Bu qılınc – anası bunu həsrətlə