Ён усміхнуўся ў цемры, ледзь прыўзняўся на локці, вуснамі знайшоў плячо каханай, выгін яе шыі. Неверагодна! Толькі аднойчы ў жыцці бачыў ён такія шыі, калі выпадкова зайшоў у карцінную галерэю і доўга ўстрывожана разглядаў партрэты даўнейшых майстроў, намагаючыся зразумець, што ў іх не так. Людзі як людзі, памерлі ўсе даўно, а нешта хвалюе, асабліва вобразы жанчын. І калі ён месяцы тры таму спаткаў у запыленых і пракураных калідорах канторы сваю фею, дык прайшоў бы, зразумела, міма, каб не засвяціла яму з туману клопатаў і штодзённасці гэтая тонкая белая шыя. Ён загаварыў з дзяўчынаю, даведаўся, хто яна і з якога аддзела. Пасля, пры сустрэчах у калідорах офіса, стаў спыняць яе, крыху гулліва жартаваць, без ніякай задняй думкі.
Аднекуль пачулася музыка, і ён паглядзеў у бок закрытага шторкай ілюмінатара. Там халодны красавіцкі акіян, плывучыя льды і ніколі раней не бачаныя ім айсбергі. Там, наперадзе, — Амерыка. Раскошная, яркая краіна, нечым падобная на іх велізарны непатапляльны лайнер. Там, наперадзе, яшчэ тыдзень, а то і два, свята, а тут... Тут — галоўнае. Яго дзяўчынка, яго знаходка, дыямент, адшуканы на сметніку жыцця.
Ён прыгадаў сваё нечаканае і крыху незвычайнае прызнанне ёй у каханні.
Ён ужо даўно купіў за некалькі тысяч манет каюту другога класа на сама вялікі ў свеце параход, які рыхтаваўся ў сваё першае плаванне з Саўтгемптана да берагоў Амерыкі. Ён закінуў справы, прадчуваючы Сама Вялікае Свята свайго жыцця. Ён упіваўся гэтым прадчуваннем, выразна ў той жа час уяўляючы, што пасля падарожжа яго чакае звычайнае руціннае жыццё, са сваімі праблемамі і падкопамі, але гэта будзе потым, потым, а цяпер — Аддуха, Свята!
У гэтым эйфарычным стане, ужо склаўшы рэчы і аддаўшы апошнія распараджэнні, ён абыходзіў кантору, развітваўся, выслухоўваў жарты і пажаданні, некаму абяцаў сувеніры і тут, як заўсёды ў калідоры, сустрэў белашыюю дзяўчынку.
Ён узяў яе за рукі, гучна і весела загаварыў і раптам змоўк — у яго нават у роце перасохла, а язык здранцвеў, быццам ад наркозу.
Ён упершыню ўбачыў тое, чаго не заўважаў колькі месяцаў. Як прыгожа струменіцца па яе голай шыі танюткі срэбны ланцужок, як знікае маленькі крыжык у мяккім змроку лагчынкі...
— Што ж нам рабіць? — немаведама ў каго спытаўся Ён. — Разумееш, малеча. Вось я гляджу на твой крыжык і зусім не думаю пра Бога, не магу пра яго думаць. У думках я выцалоўваю твае дзівосныя грудзі, прытуляюся да іх вачамі, паколваю і казычу іх вейкамі. Бог пра гэта, дарэчы, ведае і даўно дараваў мне.
Дзяўчына маўчала. Яна апусціла вочы, і Ён раптам зразумеў, што яго словы Ёй падабаюцца, што Яна ўспрымае іх як дзеянне і што калі Ён цяпер жа не скажа Ёй усяго, дык потым будзе іначай — горш ці наогул блага.
— Паслухайце, — сказаў Ён, пераходзячы на «вы» і горнучы Яе да сябе. Ён зусім забыўся, дзе знаходзіцца, забыўся, што іх могуць убачыць. — Я паслязаўтра адплываю ў Амерыку. Я вас вельмі прашу, проста малю: складзіце мне кампанію. Я буду чакаць вас у порце. Я ўжо чакаю.
— Добра, — слаба ўздыхнула Яна, і Ён, ашалелы ад нечаканага шчасця, пабег пераафармляць квіток.
І вось яго радасць побач! І хоць яны трое содняў запар п'юць шампанскае, дарагія віны і каньякі, хоць целы іх не паспяваюць астываць ад любоўнага агню, дыханне Яе па-ранейшаму чыстае і цнатлівае, быццам дыханне дзіцяці, а скура пахне кветнікам — так думаў Ён, засынаючы і ўздыхаючы ад спакою і пяшчоты, разлітых у кожнай клетачцы цела.
А карабель іх плыў, грукаючы ў трумах машынамі, свецячыся агнямі ўсіх адзінаццаці жылых палубаў. Па-ранейшаму грымела і млява ўздыхала музыка ў яго кавярнях і рэстарацыях, кружыліся ў яе гуках закаханыя пары, мужчыны курылі і гулялі ў брыдж, пілі, абмяркоўвалі сусветныя праблемы і жаночую прыгажосць — частка зямнога свету рухалася ад аднаго мацерыка да другога.
Потым была раніца. Яны заказалі сняданне ў каюту, Яна піла шампанскае і многа смяялася. А яшчэ Яна дурэла ў тую раніцу і, калі елі дэсерт, пачала вуснамі забіраць у яго ягады з марожанага (Ён нават не запомніў — якія), і чым гэта скончылася, нават сама нездагадлівы ці па-пурытанску настроены чытач ужо, вядома, зразумеў.
Яны цешыліся раскошай гэтага плывучага палаца, пабывалі ва ўсіх яго барах і рэстарацыях, дзе бавілі час каля дзвюх тысяч чалавек, і Ён паказваў Ёй мільянераў і беднякоў-эмігрантаў, але ні з кім асабліва не заводзіў знаёмстваў, бо перш за ўсё яны былі занятыя сабою.
Выявілася, што яго маленькая фея выдатна танцуе. Ён з радасцю даведаўся, што яна любіць салодкае і баіцца цемры. Здаецца, на другі ж дзень Ён пералічыў радзімкі на яе целе, кожную пацалаваў і сказаў, што каб быў астролагам, дык будучыню прадказваў бы не па зорках, а па яе радзімках. А ў адзін з вечароў яго каханая ў размове працытавала нечыя вершы. Яны спадабаліся Яму. Ён спытаўся, чые гэта радкі, і Яна пачала чытаць Яму санеты Шэкспіра, і гэта было так хораша, што Ён слухаў, затаіўшы дыханне, хоць ніколі раней вершамі не цікавіўся. А яшчэ... Зрэшты, гэта пусты занятак — апісваць чужое шчасце. Якое б яно ні было, вялікае ці малое, яго ўсё роўна трэба перажыць самому.
Читать дальше