Андрэй Дзмітрук - Выкраданне чарадзея

Фатых пачаў быў тлумачыць, у чым менавіта карыснасць для здароўя горнага паветра, але раптам радасна перарваў свой расказ, усклікнуў:

— Пад'язджаем!

— Не абцяжарым мы твайго дзядзьку? — спыталася я, адчуваючы няёмкасць.

— Не турбуйся, Шахноза, ён жа сам запрасіў вас, як толькі я расказаў яму пра хваробу Джамшыда.

Неўзабаве мы пад'ехалі да кішлака. Дарога як бы ўлілася ў яго, ператвараючыся ў галоўную вуліцу, уздоўж якой цягнуліся глінабітныя дувалы, былі бачны стрэхі дамоў і ўвітыя вінаградам двары. Кішлак размясціўся на самым беразе горнай ракі Угам, ад якой струменіла прахалода, я яе адчула, ледзь выйшла з машыны каля дома, дзе жыў дзядзька Максуд. А шум ракі, вясёлы, срабрысты, даў мне адчуванне ўпэўненасці, што ўсё будзе добра.

Насустрач нам ішоў высокі плячысты мужчына. Ішоў лёгкім спружыністым крокам, і калі б Фатых не казаў мне, я ніколі б не паверыла, што яго дзядзьку ўжо за шэсцьдзесят, нагэтулькі молада ён выглядаў. Прыціснуўшы далоні да грудзей, дзядзька Максуд ветліва прывітаў нас:

— Салам алейкум! Ласкава запрашаем, госці дарагія. Не стаміліся ў дарозе?

Мы адказалі, што не надта. Тады гаспадар спыніў позірк на Джамшыдзе, усміхнуўся:

— Гэта і ёсць той малы, пра якога мне казаў Фатых?

— Але, — сказала я, адчуваючы, як кроў адлівае ад твару.

Дзядзька Максуд заўважыў мой стан, вымавіў нягучна:

— Не перажывай, дачка. Вочкі ў малога жывыя, наша паветра яму на карысць пойдзе. Паздаравее твой волат... Праходзьце ў дом, чаго ж мы тут стаім.

Мужчыны адразу замітусіліся, сталі выгружаць з машыны рэчы, заносіць у двор. Я ішла ўслед за імі і раптам, у які ўжо раз за час сынавай хваробы, адчула на сабе нечы погляд. Павярнулася хутка, але нікога не ўбачыла. Мне сталася не па сабе, і я прыбавіла кроку.

Жыць нам з Джамшыдам належала ў невялікім, але ўтульным і чыстым пакоі, дзе я адразу і пачала размяшчацца. Расклаўшы рэчы, уладкавала сына на ложку, а калі ён заснуў, выйшла ў двор, каб праводзіць мужа, які ад'язджаў.

Калі машына схавалася за выгінам дарогі, да горла майго падступілі рыданні, на вочы навярнуліся слёзы. Я не хацела, каб хто-небудзь убачыў мяне такую, і я села каля дувала і задумалася. Аднак мой стан заўважыў гаспадар дома.

— Пагуляла б, дачка, — сказаў ён. — Тут санаторый надалёка, вунь, бачыш, на тым беразе вялікая брама... Схадзі з малым, прагуляйся — краса там незвычайная.

Прапанова прыйшлася мне па душы. Заставацца ў двары не хацелася, часу да абеду было шмат, і, усадзіўшы Джамшыда ў каляску, я пайшла да санаторыя... І тут зноў адбылося тое, праз што мне стала не па сабе.

Я выкаціла калясачку на дарогу амаль зусім побач збрамай санаторыя і, не паспеўшы нічога ўцяміць, убачыла, што проста на нас імчыцца вялізны аўтамабіль. Я рванула каляску з сынам убок, спатыкнулася аб камень і стала падаць, спрабуючы ўтрымацца сама і ўтрымаць каляску — побач быў абрыў, а ўнізе шумела рака, і шум яе ўжо не здаваўся мне срабрысты і вясёлы. Не ведаю, што было б, не падтрымай мяне хтосьці... Павярнуўшыся да свайго збаўцы, каб падзякаваць яму, я спалохана ўскрыкнула — побач нікога не было. І не магло быць. Ніводны чалавек не мог бы застацца незаўважаным... Што са мной адбываецца, я зразумець не магла, бо выразна адчувала нават дыханне, што кранулася маёй шыі. Толькі поўнасцю ачуўшыся, я змагла зрабіць крок, потым другі. З вялікай цяжкасцю дабралася да дома, пакарміла сына, спрабуючы саўладаць з думкамі, што шалёна скакалі, занялася нейкімі справамі...

Увечары, седзячы каля ложка, на якім раскінуўся ў сне мой маленькі, я старалася пераканаць сябе, што нічога страшнага не адбылося, што ўсё гэта мне прымроілася... З задумлівасці мяне вывеў скрып крэсла. Я ўзняла галаву.

У крэсле сядзела незнаёмая жанчына. Сядзела зусім спакойна. Сядзела і глядзела на мяне. А я ні варухнуцца не магла, ні ўскрыкнуць... З цяжкасцю, але стала прыходзіць яснасць — гэта сон, звычайны сон, заснула і бачу яго, сон занадта падобны на рэальнасць. Вочы сталі заўважаць дэталі: незнаёмку можна было б назваць красуняй, калі б не халодны і ганарысты выраз твару, быццам вытачанага з мармуру. Прамыя светлыя валасы сцягнутыя на патыліцы ў просты вузел, бровы прамыя, губы ледзь выгнутыя... У позірку яе чыталася цікаўнасць. З такім выразам мы часам глядзім, як мурашкі будуюць свой дом, як матылёк пырхае ад краскі да краскі, як...

— Вітаю цябе, Шахноза, — павольна вымавіла жанчына, і голас ейны быў роўны, халодны, пазбаўлены эмацыянальнай афарбоўкі.