Андрэй Дзмітрук - Выкраданне чарадзея

— Разумныя, спыніцеся! Не ўсе дарогі пазнання вядуць да мудрасці, задумайцеся над гэтым! Мы не рыхтаваліся да кантакту з вамі, так атрымалася, што надышла пара ўмяшацца. Вы даволі аператыўныя і паслядоўныя людзі, мы недаацэньвалі вас.

Мы, тыя, каго вы называеце «шэрымі прывідамі», даследуем жыццё дадзенай планеты не адно стагоддзе, але і да гэтай пары яна ў шмат чым загадка для нас. А вы... вы спрабуеце вырашыць гэтую праблему адным імгненным высілкам, вы спяшаецеся, падаеце, разбіваецеся, і нам усё часцей даводзіцца звяртаць на вас увагу, адрывацца ад сваіх задач і спраў.

Тое, што вы называеце Гарадамі, — гэта кантынуум больш складанага парадку, як прастора, гэта іншы сусвет, разумныя істоты якога, са свайго боку, спрабуюць наладзіць кантакт з намі.

Вашае ж з'яўленне на планеце змяніла ўмовы існавання Гарадоў, вы не валодаеце тымі відамі палёў, якія не дэстабілізуюць іх, і пры вашым з'яўленні Гарады распадаюцца. Вы, не ведаючы таго, знішчаеце свет, населены самымі старажытнымі з істот, якія абагналі ў сваім развіцці нават нас на мільёны гадоў!

Вашы спробы асэнсаваць жыццё Тартара зразумелыя і натуральныя, але вы яшчэ не гатовыя да кантактаў і павінны пайсці з планеты. Задумайцеся над сказаным, разумныя! Удачы вам на доўгім шляху!..

Уся перадача працягвалася імгненне — хто б яны ні былі, «шэрыя прывіды», у развіцці яны сапраўды нашмат апярэдзілі чалавецтва. Грэхаў яшчэ не паспеў ачуняць, як адчуў, што ён у палёце. Мільгануў і застаўся ўбаку Горад, наблізіліся скалы, і яго беражна апусцілі на рыжую глебу. «Шэры прывід» узняўся ўгару і знікнуў, ад скалы ж аддзяліўся металічны гігант і наблізіўся да Грэхава. Гэта быў Вірт.

— Жывы? — спытаўся ён з нейкай дзіўнай інтанацыяй. І Грэхаў зразумеў.

— Не... — амаль злосна адказаў ён. — Яны не паспелі яго...

З-за скалы выйшаў Малчанаў, падышоў да іх, раптоўна абняў іх за плечы, і яны не згаворваючыся паглядзелі ўгору, у зыбкую чарнечу начной атмасферы Тартара, за якой дзесьці іх чакалі ў трывозе таварышы. Зямляне...

Выехаўшы за межы горада, машына прыбавіла хуткасць. Сакавітая зелень паліўных палёў, чаргуючыся з жаўцізной палос выпаленай сонцам травы, імкліва праносілася міма і, быццам знікаючы з жыцця, заставалася дзесьці далёка ззаду.

Горы з вяршынямі, ахутанымі смугой, з рэзкімі белымі кляксамі ледавікоў, прысунуліся. І ў набліжэнні гэтым было абяцанне доўгачаканай прахалоды.

— Паветра якое! Што за паветра!

— Праўда, — пацвердзіў Сарвар, заклапочана зірнуўшы на нашага сына, які стомлена заснуў на маіх руках.

— Дзядзька, напэўна, зачакаўся, — сказаў Фатых. — Хутка прыедзем, вось тады зразумееце, што такое сапраўднае горнае паветра!

Сарвар зноў паглядзеў на нас з сынам, збавіў хуткасць, сказаў нягучна:

— Давайце перадыхнём, бо ўжо дзве гадзіны ў дарозе.

Я ўдзячна ўсміхнулася яму. Малы сапраўды стаміўся. Але калі Сарвар спыніў машыну на абочыне дарогі, ён расплюшчыў вочы, працягнуў да мяне рукі. Я выйшла з машыны, агледзелася і пагладзіла сына па худых шчоках:

— Глядзі, Джамшыд, як прыгожа?

Ля карэння старой алычы весела цурчала крыніца, падаючы на каменне з вузкай расколіны ў сцяне. Сонца, прабіваючыся праз вадзяны пыл, павесіла над ёй няяркую вясёлку. У вачах малога з'явіўся бляск, губы заўсміхаліся.

Калі мужчыны напіліся, я ўзяла ў іх піялу, напоўніла яе і, адпіўшы глыток ледзяной вады, прапанавала сыну. Ён прагна прыпаў да гаючай вільгаці.

— Хопіць, Шахноза, вада вельмі халодная, каб не прастыў малы, — клапатліва вымавіў Сарвар. — Пахадзі трошкі, разамніся, зараз паедзем далей.

У дарогу мы рушылі хвілін праз дзесяць.

Седзячы на заднім сядзенні і прыціскаючы да сябе схуднелае цельца Джамшыда, я гледзела ў акно, аднак нічога вакол не заўважала — мне не верылася, што яшчэ ўчора мы з сынам знаходзіліся ў душнай, распаленай ад гарачыні бальнічнай палаце. І замест перадгор'яў, што беглі міма, перад вачыма паўставалі карціны тых цяжкіх дзён...

Джамшыду толькі-толькі мінуў годзік. Радуючы нас з мужам, ён пачаў рабіць першыя крокі: прыпаўзе ў кухню на карачках, а там, абапіраючыся на сцяну, устане на ножкі і харобра ступіць да мяне. І праз секунду ўжо ўчэпіста трымаецца за матчыну спадніцу, смяецца разам з намі. Участковы доктар, якая цярпліва лячыла нашы бясконцыя прастуды і бранхіты, сказала, што цяпер малы павінен хварэць меней — мінуў самы пяшчотны ўзрост, але атрымалася ўсё інакш.