— Значыць, ты лічыш мяне нядобрым чалавекам, Дэйсі? — усё ж парушыў цішыню Лем.
— Несур’ёзным, — адказала я. Я не злавалася больш на яго, была абыякавай і маўклівай. Ды і не адказаць было б няветліва.
— І ты лічыш, што годная разумная дзяўчына не захоча са мной звязвацца? — дапытваўся ён.
— А ты правер, — не вытрымала я. — Прызнайся ў сваіх пачуццях, раптам яна кахае цябе і адразу пагодзіцца стаць тваёй жонкай.
— Справа не ў гэтым, — адказаў ён. — Цяпер я не адмовы баюся. Як ты не разумееш. Я баюся сапсаваць ёй жыццё.
Я падняла на яго здзіўленыя вочы.
— Я заўсёды быў улюбёнцам сям’і і сяброў, прывык лічыць сябе цудоўным чалавекам. Мае недахопы здаваліся мне ўсяго толькі мілымі асаблівасцямі характару. Я ніколі не думаў пра тое, што магу сур’ёзна засмуціць кагосьці. Магчыма, я сапраўды няварты чалавек, няздольны зрабіць нікога шчаслівым. Цяжка глядзець на сябе і бачыць не тое, што ты хочаш убачыць. Таму і пытаю цябе, Дэйсі. Ты незацікаўленая асоба. Мне патрэбен праўдзівы погляд збоку. Будзь маёй суддзёй.
Я чмыхнула.
— Лем, што ты гародзіш? Хто я такая, каб судзіць цябе?
— Ты. — ён замоўк і паглядзеў мне ў вочы. Я чакала працягу, але пад’ехаў аўтобус, і мы развіталіся.
Як я і думала, дома нікога не ўстрывожыла мая адсутнасць. Цётка Аўгуста ў гасцінай абмяркоўвала з майстрам па абіўцы мэблі модныя колеры гэтага сезона. Яна вырашыла перацягнуць арэхавы гарнітур — усё-ткі трэба быць у поўным узбраенні, калі ў доме дзве дзяўчыны на выданне (мяне яна не палічыла). Эма і Аліса сышлі гуляць, бацька быў у сваім кабінеце, а бабуля — на кухні. Яна моўчкі нагрузіла мне поўную талерку тушанай гародніны: турнэпс сёлета ўрадзіў багата, і мы елі яго часцей, чым звычайна.
— Спадзяюся, ты ведаеш, што робіш, Дэйсі, — прагаварыла бабуля, назіраючы, як я цягнуся за сальніцай і перачніцай, каб надаць смак саладкаватаму рагу. Не, яна не мела на ўвазе маю схільнасць да вострай ежы. Яна мела на ўвазе зусім іншае.
— А я больш нічога не раблю, бабуля, — адказала я ціха. І, ведаючы, што ёй будзе прыемна пачуць наступныя словы, дадала:
— Ты мела рацыю.
І хай бабуля сама дадумвае, у чым менавіта яна мела рацыю. Усё скончана. Цыбулька зразумела, што на клумбе ёй не месца, і вярнулася на градку.
Жыццё на нашай градцы ішло сваім парадкам. Восеньскія клопаты, першы снег, падрыхтоўка да Каляд. Мы сталі менш гуляць і больш піць гарачай гарбаты, часцей пячы пірагі і хутацца ў шалі. Перабіраючы летнія рэчы, я вытрасла дарожны сакваяж, і ў рукі мне зваліўся жоўты лісток з адрасам сэра Лемюэля Грымсвотнастарэйшага. Калі б я не спяшалася так на пошукі чараўніка, калі б мне хапіла розуму ці цярпення прабегчы вачыма ўвесь лісток, а не толькі радок з адрасам, маё лета атрымалася б сумным, але гэта пазбавіла б мяне ад шматлікіх перажыванняў і турбот. Бо я трымала ў руцэ пажоўклы рэцэпт, дзе вытанчаным дробным почыркам быў напісаны склад агурочнага бальзаму ад юнацкіх вугроў. Цікава, ці не маёй юнай бабулі сэр Лемюэль выпісаў калісьці гэты дзейсны сродак?
За акном паціху кружыліся сняжынкі, я вязала панчохі, нудзілася і праглядала мясцовыя газеты ў пошуках аб’явы пра шлюб сэра Лемюэля Грымсвотна. Аб’явы не было, і гэта пакідала маленечкую надзею. Раптам ён так і не зрабіў прапанову сваёй нявесце? Ці зрабіў і атрымаў адмову? А можа, ён перадумаў? Можа, зразумеў, што кахае зусім іншага чалавека? Я ўздыхала, адкладала вязанне, а потым доўга лавіла вочкі, якія ўцяклі. Нават вязанне перастала ўдавацца, хоць ты садзіся і вышывай.
Сярод рукадзелля маёй прабабкі была падушачка для іголак, вельмі вытанчаная, аздобленая пацеркамі. У яе не было ўваткнута ніводнай іголкі. Неяк увечары, пад завыванне снежаньскай завірухі за акном, я разабрала гэту ігольніцу на часткі, каб пачысціць яе і нанова напхаць. Мяне чакала чарговая неспадзеўка ад прабабкі. Напэўна, ніхто не разбіраў гэту ігольніцу раней, бо я знайшла больш за сотню іголак усярэдзіне!
Часам я адчуваю сябе, як гэта ігольніца. Думкі, вобразы, пачуцці, сумневы і мары перапаўняюць мяне, але ніхто пра гэта нават не падазрае. Усе бачаць толькі бляклую абалонку — нічога асаблівага, воку затрымацца няма на чым. Нікога не цікавіць мой унутраны свет. Зрэшты, мне варта быць больш сціплай. Чамусьці ўсе замкнёныя і сарамлівыя людзі накшталт мяне ўпэўнены, што ў іх багаты ўнутраны свет. А можа, насамрэч усе мы проста змрочныя мізантропы і палохаемся любых зносін менавіта таму, што нам няма чаго сказаць…
Читать дальше