Калі вы жадаеце суняць нечыя слёзы, размаўляйце, смейцеся, іранізуйце, заводзьце гутарку пра надвор’е ці крычыце, толькі не абдымайце і не шкадуйце. Ад жалю да самога сябе ды атрымаўшы шчодрую порцыю спагады, чалавек рыдае яшчэ саладзей.
— Дэйсі, Дэйсі, што здарылася? — разгублена паўтараў Лемюэль і гладзіў мяне па валасах, а я плакала плачма, таму што ён так імкнуўся мне дапамагчы, а я.
— Чаму ты не сказаў мне адразу, што твой прадзед быў аптэкарам? — прагаварыла я скрозь рыданні. — Чаму?
— Дык ты ж не пытала, — сказаў ён, працягваючы мне насоўку, бо мая ператварылася ў мокрую, вартую жалю анучку. — Ты прыйшла тады на Самшытавую вуліцу і паводзіла сябе роўна гэтак жа, як шматлікія дзяўчыны і жанчыны, што прыходзілі сюды. Усе яны паўтаралі адно: «Пытанне жыцця і смерці!» — і закліналі мяне паказаць ім рэцэпт сродку ад бародавак ці для росту валасоў. Прадзед быў непераўзыдзеным майстрам па частцы жаночых сродкаў для прыгажосці, ты хіба не ведала? У мяне і думкі не было цябе падманваць, я шчыра хацеў дапамагчы.
Я рыдала.
— Дэйсі, Дэйсі, але што ж ты шукала? Што павінна было аказацца на 87 старонцы? — занепакоена спытаў ён.
— Сродак. ад нябачнасці. — скрозь сорам і слёзы вымавіла я. — Мая прабабуля. у лісце. Я думала, сэр Грымсвотн чараўнік. дапаможа мне. стаць бачнай. каб мяне нарэшце заўважылі.. Жыву ўсё жыццё, быццам мяне няма. і ўсе глядзяць скрозь мяне.
Тут Лемюэль выдаў нейкі дзіўны гук і сілай адвёў мае рукі ад заплаканага твару.
— Дэйсі, ну што ты! Што ты такое кажаш! Ты прыкметная! І нават вельмі прыкметная, — сказаў ён і прыняўся пальцамі выціраць слёзы, што каціліся па маіх шчоках. — Ты такая мілая і клапатлівая, тактоўная і выдатна выхаваная! І вяснушкі табе вельмі пасуюць. А калі ты стаіш спінай да сонца, яно прасвечвае праз твае валасы, яны залоцяцца і ззяюць, як смешны непрычасаны німб. І ты так кранальна запраўляеш валасы за вушы… А на ўказальным пальцы правай рукі ў цябе мазоль ад вязання. А калі ты ўважліва слухаеш, то схіляеш галаву набок, як маленькая разумная птушачка. А калі задумваешся ці нервуешся, пачынаеш выстукваць нейкі матыў пальцамі левай рукі. Я ўсё спрабаваў зразумець, што гэта, але так і не здолеў. Ты адварочваешся ад люстэркаў. І ніколі не грукочаш дзвярыма. І не зрываеш кветкі, якія табе падабаюцца, а толькі пагладжваеш пальцам пялёсткі. Ты мілая, слаўная, і проста немагчыма прайсці міма, не заўважыўшы цябе. трэба быць дурнем. ці сляпым.
Я слухала яго як у сне. Мне хацелася, каб гэты сон ніколі не заканчваўся, але дзесьці там, знадворку, у жорсткай рэальнасці ўжо звінеў званок будзільніка, і гэты будзільнік быў самых строгіх правіл.
— Але ж у цябе ёсць нявеста, — сказала я горка. — Навошта ты ўсё гэта кажаш мне, калі ёсць яна?
Ён нахмурыўся.
— Прабач. Ты маеш рацыю, гэта бязглуздая сітуацыя, недарэчная і брыдкая. Я павінен быў адразу табе сказаць, — мямліў ён, а я адчувала, што цёплая асалода ад яго слоў хутка згасае, і на змену ёй прыходзіць горкае, цягучае адчуванне пакінутасці і адзіноты…
— Мая нявеста, Дэйсі, ці разумееш, яна з тых дзяўчат, з якімі не ўсё так проста. Ты толькі не кажы маёй матухне, бо я нават яшчэ не зрабіў афіцыйную прапанову.
Я збіраўся зрабіць надоечы, але ўсё адкладваў. Ведаеш, я страшэнна баюся, што мне адмовяць…
«Я б не адмовіла», — сумна падумала я. І мне зноў стала так шкада сябе! І на нейкае імгненне Лем зрабіўся мне непрыемны. Якое права мае ён стаяць тут і жаліцца на сваю строгую нявесту, якой ён баіцца? Мяне ж ён не баіцца, бо чаго мяне баяцца? Мне можна паплакацца ў камізэльку, я пашкадую, падбадзёру і дам добрую параду, а ён, як той міфічны мазгаклюй, расправіць крылцы і паляціць да сваёй нявесты з букетам ранункулюсаў у дзюбе.
— Я б табе адмовіла, — сказала я злосна. — Ты легкадумны і бессардэчны, ты іграеш на пачуццях людзей.
— Вось вы дзе! — разнёсся раптам па падваротні звонкі голас, а запыханая Молі наляцела на нас і абняла абодвух адразу. — Я ў іншы бок звярнула, думала, вы дадому пайшлі. А вы тут!
Молі пазбавіла нас з Лемам цяжкай гутаркі. Яна ўсяляк рабіла выгляд, што не заўважае майго заплаканага твару, і імкнулася не нагадваць пра злашчасны «дзейсны сродак», але я заўважыла, як яна ўпотай выцягнула бутэлечку з кішэні Лема і сунула ў свой рыдыкюльчык. Ах, Молі, Молі, мне б тваю наіўнасць і ўпэўненасць, што ўсе праблемы — у вяснушках.
Я катэгарычна адмовілася заставацца на вячэру, спаслаўшыся на тое, што бабуля будзе хвалявацца, калі я не прыеду сёння. Лемюэль праводзіў мяне на аўтобусную станцыю. Усю дарогу мы маўчалі, ён быў нейкі паніклы, ды і я не іскрылася весялосцю.
Читать дальше