Яна прамаўляла гэтыя банальныя ісціны, не задумваючыся, што сама падобна зусім не на пясочны гадзіннік, а хутчэй на сонечны.
— Піце гарбату, выдатная чорная гарбата, — падбадзёрыла цётка. — І бярыце кекс, Дэйсі, мілачка, трохі здобы вам не пашкодзіць. Дзяўчатам трэба есці салодкае, каб быць добрымі і вясёлымі.
Я сербанула з кубачка і паспешна, баюся, нават занадта паспешна, паставіла яго назад на сподак. Гарбата цёткі Генрыеты, мяркуючы па гусце і колеры, пражыла доўгае і поўнае прыгод жыццё, і, відавочна, не ўпершыню аказалася ў імбрычку. Я чула, вядома, пра людзей, якія збіраюць скарыстаную гарбату, высушваюць яе і выкарыстоўваюць паўторна, але ўпершыню давялося мне паспрабаваць гэты экзатычны напой.
— Для твайго вяселля ў мяне ўжо ёсць убор, — паведаміла цётка Лемюэлю. — Тая самая парчовая сукенка з зялёнай ніткай, якую я апранала на вяселле тваіх бацькоў. Хоць наўрад ці ты яго памятаеш, цябе тады яшчэ не было.
— Наўрад ці наогул хто-небудзь успомніць вашу сукенку, цётачка, — са свецкай усмешкай адказаў Лемюэль, — усе вырашаць, што вы толькі-толькі ад краўца.
— Краўцы! — чмыхнула цётка. — Дзяруць утрая даражэй, а потым усё адно там моршчыць, тут цягне. І ніколі не могуць параіць правільную даўжыню. Дэйсі мілачка, а ваша сукенка ўжо гатова?
Я разгубілася. Ці да месца будзе прызнацца, што на вяселле Лемюэля я, на шчасце, не запрошана?
— Дэйсі надзене сукенку сваёй прабабулі, — выратаваў мяне Лемюэль. — Яна пышная, лёгкая і з ружачкамі.
Я здзіўлена паглядзела на яго. Трэба ж, запомніў, у чым я была ў яго ўпершыню.
— Эканомная дзяўчынка, — станоўча кіўнула цётка. — У цяперашнім жыцці без эканоміі — нікуды. Дарэчы, Лемюэль, я ўжо падрыхтавала для цябе вясельны падарунак — выдатны сталовы сервіз, там бракуе ўсяго пяці прадметаў і носік у імбрычка склеены, але гэта амаль неўзаметку, асабліва калі не глядзець у профіль. Усё адно твае будучыя дзеці яго разаб’юць. Дзеці заўсёды ўсё разбіваюць, — і яна засмучана падціснула вусны.
— Так, дзеці — гэта маленькія ўраганы, — ціхамірна пагадзіўся Лем і падміргнуў мне. — Малюсенькія драконы, што сеюць паўсюль разбурэнне ды хаос. Дарэчы пра драконаў, цётачка, я выпадкова заўважыў адну вельмі цікавую рэч у тваёй кладоўцы. Куфар з драконамі, адкуль ён у цябе?
— Бач ты, вастравокі, — прабурчала цётка. — Сам ведаеш, гэта твайго прадзеда. Я ўзяла яго на памяць… даўно…
— Я хацеў бы паказаць яго Дэйсі, калі ты не супраць, — і Лемюэль усміхнуўся так лісліва, як толькі ўмеў, падштурхоўваючы мяне локцем, каб і я закінула слоўца.
— Ты ведаеш, дзе ён стаіць, — сказала цётка хмурна.
Мы дабраліся да кладоўкі і дрыготкімі рукамі выцягнулі куфар. На жаль, ён быў адкрыты (замок зламаны, як сказаў Лемюэль) і пусты. Я не ўтрымала гаротнага ўздыху. Калі так пойдзе далей і я не знайду спосаб зняць закляцце, то змагу зарабляць на жыццё, адкрыўшы школу трагічных уздыхаў і прыбітых горам поглядаў. Так, і чытаць лекцыі на тэму: «Як сапсаваць сабе жыццё».
— Здаецца, тут і праўда былі скарбы, — засмучана сказаў Лемюэль.
— Скарбы, як жа, падстаўляй кішэнь, — аказалася, цётка Генрыета стаіць у нас за спінай. — Там не было нічагуткі каштоўнага, толькі купка трухлявых старых кніг, спісаных нечытэльным дробным почыркам.
Мы страпянуліся. Перазірнуліся.
— І дзе ж цяпер гэтыя кнігі? — спытаў Лем.
Цётка пажавала вуснамі.
— Дзе-дзе. Дзе ім і месца — на памыйніцы.
Лем схапіўся за галаву.
— Там бы яны і апынуліся, калі б твая маці не забрала іх, — працягвала цётка. — У яе нездаровая прыхільнасць да ўсяго, дзе напісаны ці надрукаваны літары.
Так, цётка Генрыета паважала толькі адзін від паперы — той, на якім надрукаваны грошы. Уся іншая папера была патрэбна ёй для таго, каб загортваць селядзец ці высцілаць дно смеццевага кошыка. Якое шчасце, што яна не падпаліла камін запіснымі кніжкамі свайго бацькі.
— Няўжо яна не ведала, чым займаўся сэр Грымсвотн, не разумела ўсёй каштоўнасці яго запісаў? — не магла супакоіцца я, пакуль мы хуткім крокам ішлі да дому бацькоў Лемюэля.
— Ведала, чаму ж не, — адказаў Лем. — Але ж ты разумееш, падобныя ёй людзі лічаць, што кнігі — гэта смецце, а ўсе прыбыткі стары Грымсвотн атрымліваў проста таму, што з поспехам пудрыў людзям мазгі. Пачуй яна, якія сумы прапаноўвалі канкурэнты прадзеда за гэтыя запісныя кніжкі, яна б з інфарктам звалілася.
— Твая маці таксама ведала гэта?
— Усе ведалі. Але маці і бацька шануюць сямейную спадчыну. Фамільныя архівы значна даражэйшыя за грошы. Ах, Дэйсі, як я рады, што прадзедавы кнігі ў руках маёй матухны! Яна з кніг парушынкі здзімае. Хутка, зусім хутка ты атрымаеш у рукі разгадку сваёй таямніцы. «Самыя дзейсныя сродкі», старонка 87. Можа, па дарозе купім шампанскага? Каб адсвяткаваць поспех?
Читать дальше