Terry Pratchett - Ruchome obrazki

Nadrektor postukał w dzban.

— Niby stary Licznik Riktor? Ten sam gość?

— Tak jest, nadrektorze.

— Kompletny wariat. Uważał, że wszystko można pomierzyć. Nie tylko długości, ciężary i takie tam, ale wszystko. Jeśli istnieje, mawiał, powinno się dać zmierzyć. — Oczy Ridcully’ego zasnuła mgiełka wspomnień. — Robił różne dziwaczne aparaty. Myślał, że można zmierzyć prawdę, piękno, marzenia i całą resztę… Więc to jedna z zabawek starego Riktora, tak? Ciekawe, co miała mierzyć.

— Myślę — wtrąciła pani Whitlow — że trzheba ją zabhać w jakieś bhezpieczne miejsce, jeśli jaśnie phanom to nie przeszkhadza.

— Tak, tak. Oczywiście — zgodził się szybko kwestor. Niełatwo i było znaleźć chętnych do służby na Niewidocznym Uniwersytecie.

— Pozbądź się tego — polecił nadrektor. Kwestor był przerażony.

— Niemożliwe, mistrzu — rzeki z mocą. — Nigdy niczego nie wyrzucamy. Poza tym rzecz jest prawdopodobnie wartościowa.

— Hmm — mruknął Ridcully. — Wartościowa?

— Prawdopodobnie ważny historyczny artefakt, mistrzu.

— No to wepchnij go do mojej pracowni. Mówiłem, że trzeba trochę ubarwić to miejsce. Nada się jako ozdoba, co? A teraz muszę iść. Mam się spotkać z pewnym człowiekiem w sprawie tresury gryfa. Żegnam drogie panie.

— Ehm, nadrektorze, gdyby zechciał pan podpisać… — zaczął kwestor, ale mówił już do zamykających się drzwi.

Nikt nie spytał Ksandry, który z glinianych słoni wypluł kulkę, zresztą kierunek i tak nic by im nie powiedział.

Tego samego wieczoru dwóch woźnych przeniosło do pracowni nadrektora jedyny na Uniwersytecie działający resograf [5] Dosł. „rzeczowościopis”, czyli urządzenie do wykrywania i pomiaru zakłóceń w osnowie rzeczywistości. .

Nikt jeszcze nie znalazł sposobu dołączenia dźwięku do ruchomych obrazków, ale istniał dźwięk szczególnie związany ze Świętym Gajem. Był to odgłos młotków wbijających gwoździe.

W Świętym Gaju panowało rozgorączkowanie. Nowe domy, nowe ulice, nowe… osiedla wyrastały w ciągu nocy. A w okolicach, gdzie nie w pełni wyszkoleni alchemiczni uczniowie nie opanowali jeszcze co trudniejszych etapów produkcji oktocelulozy, znikały jeszcze szybciej. Co zresztą nikogo nie interesowało. Ledwie rozwiał się dym, a już ktoś nowy wbijał gwoździe.

Święty Gaj — Holy Wood, jak go nazywali co bardziej snobistyczni mieszkańcy — rozrastał się przez podział. Wystarczało znaleźć opanowanego, niepalącego młodego człowieka, potrafiącego czytać znaki alchemiczne, ponadto korbowego, worek demonów i dużo słońca. Aha, i jeszcze kilku ludzi. Ale tych nie brakowało. Jeśli ktoś nie potrafił hodować demonów, mieszać chemikaliów ani rytmicznie kręcić korbą, zawsze mógł przytrzymywać innym konie albo obsługiwać stoliki w gospodzie i wyglądać interesująco. I mieć nadzieję. Albo, jeśli wszystko inne zawiodło, wbijać gwoździe. Wokół pradawnego wzgórza wyrastały coraz to nowe chybotliwe budynki, cienkie deski bielały już i paczyły się w bezlitosnym słońcu, a wciąż potrzebne były następne.

Ponieważ Święty Gaj wzywał. Codziennie przybywali nowi ludzie. Nie po to, by zostać stajennymi, dziewkami w tawernach czy cieślami. Przybywali, by tworzyć ruchome obrazki.

I nie mieli pojęcia dlaczego.

Gardło Sobie Podrzynam Dibbler w głębi serca dobrze wiedział, że gdzie tylko zbierze się co najmniej dwóch ludzi, zaraz zjawi się ktoś, kto spróbuje im sprzedać podejrzaną kiełbaskę w bułce.

Teraz, jako że Dibbler był zajęty, inni próbowali wypełnić tę lukę.

Jednym z nich był Nodar Borgle, Klatchianin, którego wielka, przestronna szopa mniej przypominała restaurację, a bardziej fabrykę żywieniową. Wielkie parujące wazy zajmowały jeden koniec sali. Resztę zastawiono stołami, a przy stołach siedzieli…

Victor zdumiał się.

…siedzieli ludzie, trolle, krasnoludy. I kilka gnomów. Może nawet parę elfów, najbardziej nieuchwytnej ze wszystkich ras świata Dysku. I sporo innych istot, co do których Victor miał nadzieję, że są przebranymi trollami, bo jeśli nie, wszystkich czekały poważne kłopoty. I wszyscy coś jedli, a najbardziej zdumiewał fakt, że nie jedzą siebie nawzajem.

— Bierzesz talerz, stajesz w kolejce, a potem płacisz — wyjaśniła Ginger. — To się nazywa samosłużba.

— Płacisz, zanim zjesz? A jeśli jedzenie okaże się obrzydliwe? Ginger uśmiechnęła się posępnie.

— Właśnie dlatego.

Victor wzruszył ramionami i pochylił się do krasnoluda za ladą.

— Chciałbym…

— Jest potrawka — oznajmił krasnolud.

— A jaka potrawka?

— Jest tylko jeden rodzaj. Dlatego to potrawka — burknął krasnolud. — Potrawkowa.

— Chodziło mi o to, co jest w środku — nie ustępował Victor.

— Jeśli pytasz, to nie jesteś dostatecznie głodny — wtrąciła Ginger. — Dwa razy potrawka, Fruntkin.

Victor przyglądał się wylanej na talerz szarobrunatnej mazi. Dziwne bryły, wyniesione na powierzchnię przez tajemnicze prądy konwekcyjne, kołysały się przez chwilę i tonęły. Miał nadzieję, że już na zawsze.

Borgle należał do szkoły kuchni Dibblera.

— Potrawka albo nic, mój mały. — Krasnolud uśmiechnął się złośliwie. — Pół dolara. Tanio, za pół ceny.

Victor niechętnie wręczył mu pieniądze i obejrzał się na Ginger.

— Tutaj! — zawołała, siadając przy długim stole. — Cześć, Gromostopy. Witaj, Erekcja, co słychać? To jest Vic. Nowy. Hej, Złoślak, nie zauważyłam cię.

Victor wbił się między Ginger a górskiego trolla w czymś, co wyglądało na kolczugę, ale okazało się świętogajową kolczugą, czyli chytrze splecionym sznurkiem pomalowanym na srebrno.

Ginger z ożywieniem rozmawiała z czterocalowym gnomem i krasnoludem w połówce kostiumu niedźwiedzia; Victor poczuł się trochę osamotniony.

Troll skinął mu głową i wykrzywił się, wskazując swój talerz.

— Oni nazywają to pumeksem — powiedział. — Nie chce im się nawet odłupać lawy. A smaku piasku w ogóle się nie czuje. Victor przyjrzał się zawartości talerza.

— Nie wiedziałem, że trolle jedzą kamienie — oświadczył, zanim zdążył się powstrzymać.

— Dlaczego nie?

— Przecież jesteście zbudowani z kamienia…

— No tak. A ty jesteś z mięsa i co jesz? Victor zerknął na własny talerz.

— Dobre pytanie — przyznał.

— Vic robi migawkę dla Silverfisha — powiedziała głośno Ginger. — Zdaje się, że planują trójszpulowca.

Rozległy się zaciekawione pomruki.

Victor starannie odsunął na brzeg talerza coś żółtego i roztrzęsionego.

— Powiedzcie — zaczął niepewnie. — Kiedy graliście, czy ktoś miał… może słyszał, tak jakby… czuł, że jest… — Zawahał się. Wszyscy na niego patrzyli. — Znaczy, czy wydawało się wam, że coś gra poprzez was? Nie umiem tego inaczej wytłumaczyć. Jedzący odprężyli się.

— To Święty Gaj — odparł troll. — Działa na ciebie. Cała ta kreatywność aż chlupie.

— Miał bardzo silny atak — wtrąciła Ginger.

— Takie rzeczy zdarzają się bez przerwy — stwierdził zadumany krasnolud. — Jak to w Świętym Gaju. W zeszłym tygodniu z chłopakami pracowaliśmy przy Opowieściach krasnoludów i nagle wszyscy zaczęliśmy śpiewać. Bez powodu. Jakby ta piosenka sama wskoczyła nam do głów, wszystkim naraz. I co na to powiecie?

— Jaka piosenka? — spytała Ginger.

— Nie mam pojęcia. Nazwaliśmy ją „Piosenką hejho”. Bo taka była. Hejho, hejho. Hejho, hejho, hejho!