Robert Jordan - De Grote Jacht

Ondanks alles merkte Rhand dat hij moest grijnzen. Loial had vaak dat effect op hem. De Ogier wist zoveel van sommige dingen en zo weinig van andere en hij leek alles te willen weten. Rhand kon zich nog herinneren hoe hij Loial voor het eerst had gezien, met zijn toefjesoren en zijn wenkbrauwen die als lange snorpunten omlaag hingen en zijn neus die haast even breed was als zijn gezicht. Toen had hij gedacht tegenover een Trollok te staan. Hij schaamde zich er nog steeds voor. Ogier en Trolloks, Myrddraal en dingen uit de donkere hoekjes van nachtelijke verhalen. Het waren dingen uit verhalen en sagen. Tenminste, dat dacht hij vóór zijn vertrek uit Emondsveld. Maar na zijn vertrek uit Emondsveld had hij te veel verhalen in levenden lijve zien rondwandelen om ooit nog ergens zo zeker van te zijn. Aes Sedai en onzichtbare gluurders en een wind die vastgreep en niet losliet. Zijn glimlach zakte weg. ‘Alle verhalen zijn echt,’ zei hij zachtjes.

Loials oren spitsten zich en zijn hoofd wendde zich naar Rhand. Toen hij zag wie het was, spleet het gezicht van de Ogier in tweeën en kwam hij naar hem toe. ‘Ha, daar ben je.’ Zijn stem was een laag hommelgebrom. ‘Ik kon je bij het Welkom nergens vinden. Zoiets had ik niet eerder gezien. Twee dingen. Het Shienaraanse Welkom en de Amyrlin Zetel. Ze zag er moe uit, vind je niet? Het zal niet makkelijk zijn Amyrlin te zijn. Nog erger dan een Ouder, denk ik zo.’ Hij zweeg met een bedachtzame blik, maar alleen om adem te halen. ‘Zeg eens Rhand, dobbel jij weleens? Ze spelen hier een eenvoudig spel, met slechts drie stenen. In de stedding gebruiken we er vier. Ze willen me niet mee laten doen, weet je. Ze zeggen enkel: “Eer aan de Bouwers” en laten mij niet wedden. Ik vind dat eigenlijk niet eerlijk. Jij? De stenen die ze gebruiken, zijn behoorlijk klein,’ – hij keek fronsend naar een van zijn handen, die bijna groot genoeg was om een mensenhoofd te omvatten – ‘maar ik vind toch...’ Rhand greep zijn arm en onderbrak hem. De Bouwers! ‘Loial! De Ogier hebben Fal Dara gebouwd, niet? Weet jij of er behalve de poorten wegen naar buiten zijn? Een kruipgat, een afwateringsbuis, wat dan ook, als het maar groot genoeg is om doorheen te kruipen. En uit de wind zou ook fijn zijn.’

Loial keek hem met een pijnlijke grimas aan; de punten van zijn wenkbrauwen raakten haast zijn wangen. ‘Rhand, de Ogier hebben Mafal Dadaranell gebouwd, maar die stad werd verwoest in de Trollok-oorlogen. Dit,’ – zijn vingertoppen raakten licht de stenen muur aan – ‘is door mensen gebouwd. Ik kan een plattegrond van Mafal Dadaranell voor je tekenen – ik heb de kaarten eens gezien in een oud boek in stedding Shangtai – maar van Fal Dara weet ik evenveel als jij. Maar het is goed gebouwd, vind je niet? Eenvoudig, maar goed.’

Rhand liet zich tegen de muur zakken en kneep zijn ogen dicht. ‘Ik moet een weg naar buiten hebben,’ fluisterde hij. ‘De poorten zijn versperd en ze laten niemand door, maar ik heb een uitweg nodig.’

‘Maar waarom, Rhand?’ vroeg Loial langzaam. ‘Hier is niemand die je kwaad zal doen. Voel je je wel goed, Rhand?’ Opeens verhief hij zijn stem. ‘Mart! Perijn! Ik denk dat Rhand ziek is.’ Rhand deed zijn ogen open en zag zijn vrienden zich uit de samengedrongen groep dobbelaars oprichten. Mart Cauton, langbenig als een ooievaar, met zijn halve glimlach alsof hij iets grappigs zag wat niemand anders zag. Perijn Aybara, met zijn krullen, sterke schouders en gespierde armen van zijn werk als smidsgezel. Ze droegen nog steeds hun kleren uit Tweewater, eenvoudig en sterk, maar versleten door het reizen.

Toen Mart wegliep, gooide hij de stenen terug in de halve cirkel en een van de mannen riep: ‘Hé, zuiderling, je kunt niet weglopen als je aan het winnen bent!’

‘Da’s beter dan wanneer je verliest,’ zei Mart met een lach. Onbewust voelde hij aan zijn middel en Rhand kromp ineen. Mart droeg onder zijn jas een dolk met een robijn in de greep, een dolk die hij altijd bij zich had, een dolk waar hij niet buiten kon. Het was een vervloekt wapen, uit de dode stad Shadar Logoth, besmet en verwrongen door een kwaad dat haast even groot was als de Duistere. Dat kwaad had tweeduizend jaar geleden Shadar Logoth doen sterven, maar het leefde nog steeds tussen de verlaten bouwvallen. Die smet zou Mart doden als hij de dolk behield, maar zou hem nog sneller doden als hij de dolk wegdeed. ‘Je krijgt nog wel de kans het terug te winnen.’ Gehoon en wrang gesnuif van de geknielde mannen duidden erop dat ze niet dachten dat daar veel kans op bestond. Perijn hield zijn ogen neergeslagen terwijl hij Mart naar Rhand volgde. Perijn sloeg tegenwoordig telkens zijn ogen neer en zijn schouders hingen omlaag, alsof hij een gewicht torste dat zelfs voor zijn brede schouders te veel was.

‘Wat is er aan de hand, Rhand?’ vroeg Mart. ‘Je ziet zo wit als je hemd. Hé! Waar heb je die kleren opgedoken? Ben je Shienaraan geworden? Misschien koop ik zelf ook wel zo’n jas en een mooi hemd.’ Hij schudde zijn jaszak en liet munten rinkelen. ‘Ik schijn geluk te hebben met de stenen. Ik hoef ze maar aan te raken en ik win.’

‘Je hoeft niets te kopen,’ zei Rhand vermoeid. ‘Moiraine heeft al onze kleren laten vervangen. Voor zover ik weet is alles al verbrand, behalve wat je nu draagt. Elansu komt dat waarschijnlijk ook nog ophalen, dus ik zou me maar snel verkleden als ik jullie was, voordat ze je broek van je gat trekt.’

Perijn keek nog steeds niet op, maar hij werd rood; Marts grijns werd breder, al leek hij gedwongen. Zij hadden hun eigen ontmoetingen beleefd in de baden en alleen Mart deed net of het niets voorstelde. ‘En ik ben niet ziek, ik wil gewoon weg. De Amyrlin Zetel is er. Lan zei... hij zei dat nu zij er was, het voor mij beter zou zijn geweest als ik een week geleden was vertrokken. Ik moet weg en alle poorten zijn versperd.’

‘Heeft hij dat gezegd?’ Er kwamen diepe rimpels op Marts voorhoofd. ‘Ik begrijp het niet. Hij zou nooit iéts slechts van een Aes Sedai zeggen. Waarom dan nu wel? Hoor eens, Rhand, ik mag Aes Sedai net zo min als jij, maar ze zullen ons niks doen.’ Hij ging bij die woorden zachter praten en keek om of iemand van de dobbelaars meeluisterde. De Aes Sedai mochten dan gevreesd worden, in de

Grenslanden werden ze zeer zeker niet gehaat en met een oneerbiedige opmerking kon je je een gevecht of erger op de hals halen. ‘Kijk maar eens naar Moiraine. Zij is niet zo erg, zelfs al is ze een Aes Sedai. Je denkt nu net als die oude Cen Buin, met zijn woeste verhalen, thuis in De Wijnbron. Ik bedoel maar, Moiraine heeft ons niets gedaan en zij zullen ons ook geen kwaad doen. Waarom zouden ze?’ Perijn sloeg zijn ogen op. Gele ogen, in het schemerige licht glanzend als blinkend goud. Moiraine heeft ons geen kwaad gedaan? dacht Rhand. Toen ze uit Tweewater vertrokken, waren Perijns ogen net zo donkerbruin geweest als die van Mart. Rhand had geen idee waardoor ze zo veranderd waren – Perijn wilde er niet over praten, over heel weinig dingen eigenlijk sinds dat gebeurd was. Sindsdien waren zijn schouders ingezakt en hield hij hen op een afstand, alsof hij zich zelfs onder vrienden eenzaam voelde. Perijns ogen en Marts dolk. Dat zou allemaal niet gebeurd zijn als ze niet uit Emondsveld waren weggegaan, en door Moiraine waren ze vertrokken. Hij wist dat dat niet eerlijk was. Ze zouden alledrie door de Trolloks zijn vermoord, net als een groot deel van de Emondsvelders, als zij niet naar hun dorp was gekomen. Maar dat alles bracht Perijns lach niet meer terug en het liet de dolk niet uit Marts riem verdwijnen. En ik? Als ik thuis zou zijn en nog in leven, zou ik dan zijn wat ik nu ben? In ieder geval zou ik me geen zorgen hoeven maken over wat de Aes Sedai me zullen aandoen.

Mart staarde hem nog steeds nieuwsgierig aan en Perijn had zijn hoofd nu opgeheven en keek hem onderzoekend van onder zijn wenkbrauwen aan. Loial stond geduldig te wachten. Rhand kon hun niet vertellen waarom hij uit de buurt van de Amyrlin Zetel moest blijven. Ze wisten niet wat hij was. Lan en Moiraine wisten het. En Egwene en Nynaeve. Hij wilde dat niemand van hen het wist, vooral Egwene niet, maar Mart en Perijn – en ook Loial – geloofden tenminste dat hij nog dezelfde was. Hij ging liever dood dan het hun te vertellen, dan de aarzeling en bezorgdheid te zien die hij soms las in de ogen van Egwene en Nynaeve, zelfs als ze heel erg hun best deden gewoon te doen.