Robert Jordan - Viersprong van de Schemer

Seaines gezicht kreeg de koppige trekken van een muilezel. Yukiri verwachtte bijna dat ze haar oren in de nek zou leggen. Toen liet Seaine haar adem gaan. ‘Heeft de overste van jouw Ajah er de hand in gehad dat Andaya voor de Zaal werd gekozen? Meer dan gebruikelijk is, bedoel ik?’

‘Dat klopt,’ zei Yukiri voorzichtig. Iedereen wist dat Andaya ooit de Zaal zou betreden, misschien binnen veertig of vijftig jaar, maar Serancha had haar al zowat benoemd terwijl het de gewoonte was om over twee of drie kandidaten te praten tot er overeenstemming was bereikt, waarna een geheime stemming volgde. Maar dit waren zaken van de Ajah, al even geheim als Serancha’s naam en titel. ‘Ik wist het wel,’ knikte Seaine opgewonden, wat helemaal niet haar gewoonte was. ‘Saerin zegt dat Juilaine uitverkoren was voor de Bruinen, ook al niet de gebruikelijke manier, en Doesine zei hetzelfde over Suana, hoewel dat niet van harte ging. Ik denk dat Suana zelf misschien wel overste van de Gele Ajah is. Hoe dan ook, ze was de eerste keer veertig jaar lang Gezetene, en je weet dat het geen gewoonte is om een zetel te nemen als je zo lang Gezetene bent geweest. En Ferane trad minder dan tien jaar geleden voor de Witten af; niemand heeft ooit de Zaal zo snel daarna weer betreden. Het toppunt is dat Talene gezegd heeft dat de Groenen een voordracht doen en dat hun kapitein-generaal daaruit kiest, maar Adelorna heeft Rina gekozen zonder enige voordracht.’

Yukiri wist maar net een grimas te onderdrukken. Iedereen giste altijd wie de overste van elke Ajah was, anders zou niemand de bijeenkomsten zelfs maar zijn opgevallen, maar het hardop uitspreken van die namen werd op zijn best als grof beschouwd. Behalve Gezetenen kon iedereen daarvoor een bestraffing verwachten. Van Adelorna wisten zij en Seaine het allebei. In haar pogingen om in de gunst te komen had Talene alle geheimen van de Groenen eruit gegooid zonder dat ze erom gevraagd hadden. Het bracht iedereen in verlegenheid behalve Talene zelf. Het verklaarde in elk geval waarom de Groenen zo verschrikkelijk kwaad geworden waren toen Adelorna een kastijding kreeg. Maar kapitein-generaal bleef een absurde titel, zelfs voor de Strijdende Ajah. De titel Hoofdschrijver beschreef tenminste min of neer wat Serancha deed.

Verderop in de gang stonden Meidani en haar zwaardhand juist in zicht kennelijk zacht met elkaar te praten, maar elk bleef op zijn beurt de gang bewaken. Aan de andere kant was Bernaile ook net te zien. Haar hoofd draaide steeds heen en weer in haar pogingen om zowel Yukiri en Seaine als de gang in de gaten te houden. De manier waarop ze van de ene op andere voet ging staan zou zeker de aandacht trekken, maar tegenwoordig vroeg elke zuster die zich in haar eentje buiten het kwartier van haar eigen Ajah ophield om moeilijkheden, en dat wist ze. Dit gesprek moest gauw beëindigd worden.

Yukiri stak een vinger op. ‘Vijf Ajahs moesten nieuwe Gezetenen kiezen nadat vrouwen in de Zaal zich bij de opstandelingen gevoegd hadden.’ Seaine knikte en Yukiri stak een tweede vinger op. ‘Elk van deze Ajahs heeft een zuster als Gezetene gekozen die niet de... logische keuze was.’ Seaine knikte opnieuw. Er kwam een derde vinger bij. ‘De Bruinen moesten twee nieuwe Gezetenen kiezen, maar je hebt Shevan niet genoemd. Is er niets... vreemds aan haar?’ Yukiri glimlachte wrang.

‘Nee. Volgens Saerin zou Shevan haar opvolgster zijn geweest als ze had besloten af te treden, maar...’

‘Seaine, als je werkelijk impliceert dat de oversten van de Ajah hebben samengezworen over wie er in de Zaal zou komen – en ik heb nog nooit zoiets belachelijks gehoord – waarom zouden ze dan vijf vreemde keuzes maken en één gewone?’

‘Ja, dat impliceer ik. Terwijl jullie me praktisch opgesloten hielden, had ik veel tijd om na te denken. Juilaine en Rina en Andaya gaven me een aanwijzing en op Ferane besloot ik dieper in te gaan.’ Wat bedoelde Seaine met dat Andaya en de twee anderen haar een aanwijzing gaven? Ach, natuurlijk. Rina en Andaya waren nog niet echt oud genoeg om te worden toegelaten tot de Zaal. De gewoonte om niet over leeftijd te praten werd al gauw de gewoonte om er ook niet aan te denken.

‘Twee had toeval kunnen zijn,’ ging Seaine door, ‘misschien zelfs drie, hoewel dat nauwelijks geloofwaardig is, maar vijf maakt een patroon. Behalve de Blauwe was de Bruine de enige Ajah die twee Gezetenen had die zich bij de opstandelingen aangesloten hebben. Misschien kan ik erachter komen waarom zij een gewone en een ongewone keuze hebben gemaakt voor hun voordracht. Maar er is een patroon, Yukiri, een raadsel, en of dat nou wel of niet logisch is, iets zegt me dat we dit raadsel maar beter kunnen oplossen voordat de opstandelingen hiernaartoe komen. Het voelt aan alsof er een hand op mijn schouder ligt, maar als ik kijk is er niemand.’ De gedachte alleen al dat de oversten van de Ajahs samenspanden was vergezocht. Maar , dacht Yukiri, een samenzwering van Gezetenen gaat nog veel verder, en ik zit er middenin. En het eenvoudige feit lag er dat niemand buiten een Ajah hoorde te weten wie de overste van die Ajah was, maar tegen elk gebruik in wisten de oversten het toch. ‘Als er een raadsel is,’ zei ze vermoeid, ‘heb je lang de tijd om het op lossen. De opstandelingen kunnen Morland niet voor de lente verlaten, wat ze ook beweren, en de mars stroomopwaarts zal maanden duren, vooropgesteld dat ze hun leger zo lang bijeen kunnen houden.’ Maar daar twijfelde ze niet langer aan. ‘Ga terug naar je vertrekken voordat iemand ons hier afgeschermd door een ban ziet staan en denk na over je raadsel,’ zei ze niet onvriendelijk en legde een hand op Seaines mouw. ‘Je zult er mee moeten leren leven dat we je bewaken tot we er allemaal zeker van zijn dat je veilig bent.’ Bij elk ander dan een Gezetene zou de uitdrukking op Seaines gezicht knorrig worden genoemd. ‘Ik zal weer met Saerin praten,’ zei ze, maar het licht van saidar verdween.

Yukiri keek met bezwaard hart toe hoe Seaine en Bernaile naar hun Ajah-kwartier liepen, beiden als angstige reekalven die weten dat de wolven op pad zijn. Het was zo jammer dat de opstandelingen hier niet voor de zomer konden komen. Dat zou tenminste de Ajahs weer bijeenbrengen, zodat de zusters niet gedwongen waren om in de Witte Toren rond te sluipen. Ik kan even goed om vleugels vragen , dacht ze treurig.

Ze was vastbesloten om haar gemoed in bedwang te houden toen ze Meidani en Leonin ophaalde. Ze moest op zoek naar een Zwarte zuster, en dat was tenminste iets waar ze wel raad mee wist.

In het donker vlogen Gaweins ogen open, toen een nieuwe kougolf tot aan de hooizolder reikte. De dikke stenen muren van de schuur hielden gewoonlijk de ergste nachtkou buiten, maar niet meer dan dat. Er mompelden stemmen beneden; niemand klonk opgewonden. Hij haalde zijn hand weg van het zwaard dat naast hem lag en trok zijn handschoenen beter aan. Net als de rest van de Jongelingen sliep hij waar hij maar kon. Dit was waarschijnlijk het tijdstip waarop hij een paar mannen naast hem wakker moest maken voor hun wacht, maar hij was zelf klaarwakker nu, en betwijfelde of hij gauw weer de slaap zou vatten. Zijn onrustige slaap werd toch al geplaagd door duistere dromen over de vrouw die hij liefhad. Hij wist niet waar Egwene was, of ze nog in leven was. Of ze hem kon vergeven. Hij stond op, liet het hooi waaronder hij geslapen had van zijn mantel vallen en gespte zijn zwaardriem om.

Terwijl hij zijn weg zocht tussen de schaduwen van zijn mannen die boven op de balen hooi sliepen, vertelde het zwakke schrapen van laarzen op de houten treden hem dat iemand de ladder naar de zolder beklom. Boven aan de ladder verscheen een vage gestalte die op hem wachtte.

‘Heer Gawein?’ klonk Rajars diepe stem zacht in een Domaanse tongval, die ondanks zes jaren van oefening in Tar Valon onveranderd was gebleven. De dreunende stem van de eerste luitenant was altijd een verassing. De lichtgebouwde man kwam nauwelijks tot Gaweins schouder. Als de tijden anders waren geweest, was Rajar nu zeker een zwaardhand geweest. ‘Ik vond dat ik u wakker moest maken. Er is zojuist een zuster aangekomen, te voet. Een boodschapper van de Toren. Ze zocht naar de zuster die hier het bevel voert. Ik heb Tomil en zijn broer gezegd om haar naar het huis van de dorpsmeester te brengen voordat ze afnokten voor de nacht.’ Gawein zuchtte. Hij had naar huis moeten gaan toen hij terug was gekomen naar Tar Valon en gemerkt had dat de Jongelingen uit de stad verbannen waren. In plaats daarvan had hij zichzelf hier door de winter laten verrassen. Niet slim, vooral omdat hij er zeker van was dat Elaida hen allemaal dood wilde hebben. Zijn zuster Elayne zou uiteindelijk naar Caemlin komen, als ze er al niet was. De Aes Sedai zouden er zeker op toezien dat de erfdochter van Andor Caemlin op tijd zou bereiken om de troon op te eisen voordat iemand anders dat deed. De Witte Toren zou het voordeel niet willen opgeven om een koningin te hebben die ook Aes Sedai was. Aan de andere kant kon Elayne best op weg zijn naar Tar Valon of al in de Witte Toren verblijven. Hij wist niet hoe ze bij Siuan Sanche betrokken was geraakt, of hoe diep dat ging – ze dook altijd in vijvers zonder eerst de diepte te peilen – maar Elaida en de Zaal van de Toren zouden haar stevig aanpakken, of ze nou erfdochter was of niet. Koningin of niet. Maar hij was ervan overtuigd dat ze niet verantwoordelijk kon worden gesteld. Ze was nog steeds slechts een van de Aanvaarden. Dat hield hij zichzelf regelmatig voor. Het nieuwste probleem was dat er nu een leger tussen hem en Tar Valon lag. Ten minste twintigduizend soldaten aan deze kant van de rivier de Erinin en, naar hij moest aannemen, evenveel aan de westelijke oever. Zij moesten de Aes Sedai steunen die Elaida de opstandelingen noemde. Wie anders zouden Tar Valon zelf durven te belegeren? Maar de manier waarop dat leger verschenen was, schijnbaar uit het niets midden in een sneeuwstorm opgedoken, was genoeg om hem nog steeds kippenvel te bezorgen. Er vlogen altijd alarmerende geruchten voor elke grote marcherende legermacht uit. Altijd. Maar deze krijgsmacht was als een geest aangekomen, in stilte. Het was echter zo echt als steen en dus kon hij niet naar Tar Valon om erachter te komen of Elayne in de Toren was, noch naar het zuiden rijden. Elk leger zou meer dan driehonderd man in beweging opmerken, en de opstandelingen zouden de Jongelingen niet bepaald vriendschappelijk gezind zijn. Zelfs in zijn eentje gaan was geen optie, want reizen in de winter ging erg traag. Hij kon Caemlin even snel bereiken als hij tot de lente wachtte. Er was ook weinig kans op een plek op een schip. De belegering zou het rivierverkeer hopeloos in de war sturen. Hij was hopeloos in de war gestuurd. En nu was er midden in de nacht een Aes Sedai gekomen. Ze zou de zaken er niet eenvoudiger op maken.