Robert Jordan - De Naderende Storm

Draag jullie schande, Gezetenen, maar draag hem met vastberadenheid. Laat je er niet door breken. De tijd voor genezing is begonnen, en wijzen met beschuldigende vingers heeft niet langer zin. Jullie hebben gefaald. Maar jullie zijn alles wat we hebben. Wij zijn alles wat de wereld heeft.’

De vrouwen begonnen op te kijken.

‘Kom,’ zei Egwene, die door de kamer liep terwijl Silviana zich soepel bij haar aansloot. ‘Laten we de opstandelingen gaan begroeten.’ Ze liepen door de gangen van de Toren, die nog altijd naar brand roken en waar hier en daar nog puin lag. Egwene probeerde de bloedvlekken niet te zien. De Gezetenen volgden, in groepjes van hun Ajahs, ondanks Egwenes berisping van zo-even. Er zou nog een hoop moeten gebeuren om hen te genezen.

‘Moeder,’ zei Silviana zacht terwijl ze liepen, ‘ik kan alleen maar aannemen dat je al een Hoedster had, onder de opstandelingen. Wil je ons allebei aanhouden?’ Haar gespannen stem gaf aan wat ze vond van zo’n ongebruikelijke regeling.

‘Nee,’ zei Egwene. ‘Mijn vorige Hoedster is terechtgesteld omdat ze van de Zwarte Ajah was.’ Silviana verbleekte. ‘Ik begrijp het.’

‘We kunnen niet om dergelijke dingen heen draaien, Silviana,’ zei Egwene. ‘Ik kreeg een heel belangrijk bezoekje net voor mijn... redding. Ze was van de Zwarte, en ze heeft me de namen verteld van andere Zwarte zusters. Ik heb die onder de opstandige Aes Sedai allemaal ontmaskerd met gebruikmaking van de Eedstaf.’

‘De Eedstaf?’ riep Silviana uit.

‘Ja,’ antwoordde Egwene terwijl ze een trappenhuis inliepen. ‘Die heb ik gisteravond gekregen van een bondgenoot in de Toren. Ik denk er trouwens nu aan dat we de kamer met de ter’angreaal moeten verplaatsen, en die plek geheim en doorlopend afgeschermd moeten houden. Het zal niet lang duren voordat elke zuster met voldoende kracht de weving voor het Reizen kent, en ik zou veel van hen er gerust voor aanzien – ook degenen die ik vertrouw – om af en toe een angreaal te “lenen”.’

‘Ja, Moeder,’ zei Silviana. Toen, op zachtere toon, zei ze: ‘Ik zal moeten wennen aan een heleboel veranderingen, vermoed ik.’

‘Ik vrees van wel,’ zei Egwene. ‘Niet in de laatste plaats de behoefte om een goede Meesteres der Novices aan te stellen, iemand die kan omgaan met honderden nieuwe ingewijden; veel ervan niet met de gebruikelijke leeftijd. Ik ben al begonnen met het proces om elke vrouw die enig vermogen tot geleiden aan de dag legt, ongeacht haar leeftijd, te gaan opleiden. Ik vermoed dat de Witte Toren binnen niet al te lange tijd uit zijn voegen zal barsten van de Novices.’

‘Dan zal ik snel voorstellen voor een vervangster overwegen, Moeder,’ zei Silviana.

Egwene knikte goedkeurend. Romanda en Lelaine zouden ongetwijfeld woest zijn als ze ontdekten dat Egwene Silviana als Hoedster had gekozen, maar hoe meer ze erover nadacht, hoe tevredener Egwene was.

Niet alleen omdat Silviana een Rode was, maar omdat ze zo vaardig was. Saerin zou een aardige keus zijn geweest, maar velen zouden haar hebben gezien als Egwenes gids en misschien wel als de werkelijke macht achter de Zetel. Een Blauwe zuster zou te verdelend zijn geweest in de huidige toestand in de Toren. En bovendien zou het een Amyrlin die een opstandelinge was – dat zou niemand gauw vergeten, ongeacht wat Egwene zei of deed – veel helpen de onderlinge relaties te herstellen als ze een Hoedster had die trouw was gebleven aan de Toren.

Korte tijd later bereikten ze het Grote Plein van de Toren, aan de oostkant van het gebouw. Het plein stond – volgens haar opdracht – vol met vrouwen, in rijen per Ajah opgesteld. Egwene had deze plek gekozen vanwege de lange trap omhoog naar de Toren, met een groot plat erachter. Ze ging daar staan, met haar rug naar de schitterend bewerkte deuren. Het was de volmaakte plek om een menigte toe te spreken.

Hij lag ook tussen de vleugels, die de grootste schade hadden opgelopen bij de aanval van gisteravond. De oostelijke vleugel smeulde nog na; de koepel was ingestort en een van de muren was naar binnen gevallen. Maar vanaf deze plek leek de Toren zelf betrekkelijk vrij van littekens, en geen van de gapende gaten was rechtstreeks zichtbaar.

Egwene zag gezichten achter de ramen op de lagere verdiepingen. Aes Sedai en Novices keken allemaal naar haar. Het scheen dat Egwene, naast de opstandelingen, ook een kans had om de meerderheid van de bewoners van de Toren toe te spreken. Ze maakte een weving om haar stem te versterken. Niet overdreven luid, maar voldoende om zowel achter haar als beneden hoorbaar te zijn. ‘Zusters,’ zei ze, ‘dochters. Ik ben nu op gepaste wijze tot de Amyrlin Zetel verheven. Beide partijen in dit geschil hebben mij gekozen. Beide partijen hebben de voorgeschreven methoden toegepast, en beide aanvaarden mij nu als Amyrlin. Het is tijd om weer bij elkaar te komen.

Ik zal niet doen alsof onze opsplitsing nooit heeft plaatsgevonden. Wij van de Witte Toren vergeten soms te graag de feiten die we niet onder ogen willen zien. Dit kan niet worden verborgen, niet voor ons die het hebben doorstaan. We waren verdeeld. We raakten bijna in oorlog met elkaar. We hebben onszelf beschaamd. Jullie opstandelingen hebben iets vreselijks gedaan. Jullie hebben de Toren gebroken en een rivaliserende Amyrlin verheven. Voor het eerst zijn er door Aes Sedai troepen tegen andere Aes Sedai in stelling gebracht. Ik heb die troepen geleid. Ik ken deze schande. Noodzakelijk of niet, het blijft een schande. En daarom heb ik van jullie een schuldbekentenis nodig. Jullie moeten verantwoording nemen voor je misdaden, zelfs die die zijn gepleegd in naam van het grotere goed.’

Ze keek naar de Aes Sedai beneden. Als haar actie om hen in rijen op te stellen – en hen vervolgens te laten wachten op haar wil – hen niet had doordrongen van haar standpunt, dan zouden haar woorden dat misschien doen.

‘Jullie zijn hier niet roemrijk naartoe gekomen,’ zei Egwene tegen hen. ‘Jullie zijn hier niet als overwinnaars. Want er is geen overwinning, en er is geen overwinning mógelijk als zuster tegen zuster strijdt en zwaardhanden sterven onder de handen van andere zwaardhanden.’ Ze zag Siuan voor aan de rijen staan en ontmoette over de tussenliggende afstand haar blik.

Leane was er ook, wat verfomfaaid van haar lange gevangenschap, maar met een rechte rug.

‘Er zijn aan beide kanten fouten gemaakt,’ vervolgde Egwene. ‘En we zullen allemaal hard moeten werken om te herstellen wat we hebben gedaan. Smeden zeggen dat een zwaard nooit meer heel kan worden als het eenmaal is gebroken. Het moet volledig worden hersmeed, het metaal omgesmolten en opnieuw bewerkt en gevormd. Deze komende maanden zullen onze hervorming worden. We zijn gesplitst en vervolgens bijna tot op de wortels afgebroken. De Laatste Slag is ophanden, en voordat die komt ben ik van plan ervoor te zorgen dat we weer een zwaard zijn dat krachtig is gesmeed, heel en ongebroken! Ik zal eisen aan jullie stellen. Die zullen streng zijn. Ze zullen jullie onder druk zetten tot op de grens van wat jullie denken te kunnen verdragen. Ik zal die verbrande gaten opvullen! Er zullen onderkomens moeten worden gebouwd, want met ons allemaal zijn er veel te veel Gezetenen voor de Zaal, om nog maar niet te spreken van vijf overtollige Ajah-oversten. Sommigen van jullie zullen hun plaats moeten afstaan en moeten buigen voor anderen, die jullie misschien niet eens mogen.

Deze dagen zullen een beproeving voor jullie zijn! Ik zal je dwingen samen te werken met vrouwen die je uren geleden nog als vijanden zag. Je zult je moeten aansluiten bij degenen die je hebben versmaad, of hebben gekwetst, of hebben gehaat.

Maar wij zijn sterker dan onze zwaktes. De Witte Toren staat, en wij zullen ons erbij scharen! We zullen weer één worden. We worden weer een groepering waar verhalen over worden verteld! Als ik hier klaar ben, zal niet worden geschreven dat de Witte Toren zwak was. Onze verdeling zal worden vergeten dankzij onze overwinningen. We zullen in de herinnering blijven, niet als de Witte Toren die zich tegen zichzelf keerde, maar als de Witte Toren die sterk standhield in het aanzien van de Schaduw. Deze dagen zullen legendarisch zijn!’