Connie Willis - Przejście

Nie, pomyślała Joanna, wpatrując się w mężczyznę na łóżku. Jego otępiała twarz, skryta za przewodami z tlenem, wydawała się blada i pozbawiona wyrazu w szarym świetle dnia, spod na wpół przymkniętych powiek wyglądały wąskie paski białka, a usta były częściowo rozchylone.

— Na dworze pewnie jest zimno — stwierdziła Guadalupe, podchodząc do komputera. — Śnieg pewnie już zalega na ulicach?

Joanna dopiero po chwili zorientowała się, że pielęgniarka mówi do niej, a nie do Carla.

— Nie wiem — odparła, tłumiąc w sobie chęć mówienia szeptem, aby nie przeszkadzać pacjentowi. — Przyszłam do pracy, zanim zaczęło padać.

Guadalupe klikała na ikonki na ekranie monitora, wprowadzając informacje o temperaturze Carla i podłączeniu nowej torby do kroplówki.

— Powiedział coś od rana? — zainteresowała się Joanna.

— Ani słowa — brzmiała odpowiedź. — Zdaje się, że znowu pływa łódką po jeziorze. Wcześniej mruczał.

— Mruczał? — powtórzyła Joanna. — Może to pani opisać?

— No zwyczajnie, mruczał — wyjaśniła pielęgniarka. Podeszła do łóżka i podciągnęła koc, zasłaniając klatkę piersiową mężczyzny i jego obandażowaną rękę oraz odchodzący od niej przewód. — Brzmiało jak melodia, ale nie udało mi się jej rozpoznać. No proszę, teraz będzie ci ciepło i przyjemnie — oznajmiła i skierowała się w stronę drzwi z pustą torebką w dłoni. — Masz szczęście, Carl, że jesteś tutaj, a nie tam, na śniegu — dodała i wyszła.

Tylko że jego tutaj nie ma, pomyślała Joanna.

— Gdzie jesteś, Carl? — spytała. — Pływasz łódką po jeziorze?

Pływanie łódką po jeziorze było jednym ze scenariuszy wymyślonych przez pielęgniarki na podstawie zachowania pacjenta. Poruszał rękami, jakby wiosłował, a kiedy to robił, zawsze był spokojny i nie krzyczał — właśnie dlatego uznały, że zajmuje się czymś przyjemnym.

Scenariuszy istniało kilka: marsz śmierci na półwyspie Bataan, kiedy nieprzerwanie krzyczał: „Wody!”; bieg do autobusu; a także coś, co każda pielęgniarka nazywała inaczej — palenie na stosie, pułapka Wietkongu, męki piekielne — wtedy ciskał się po łóżku w pomiętej pościeli i wyrywał sobie kroplówkę. Raz podbił Guadalupe oko, kiedy usiłowała go unieruchomić. „Zniszczyć”, wrzeszczał raz za razem, a może też było to słowo „zniżyć!” albo „zmiażdżyć”. Raz krzyknął w panice: „Przeciąć węzeł”.

— Może uważa, że przewody kroplówki to sznury — zasugerowała Guadalupe, nie mogąc otworzyć spuchniętego oka, kiedy przekazywała Joannie opis całego zdarzenia.

— Może — potwierdziła Joanna, chociaż wcale tak nie uważała. On nie wie, że koło niego przebiegają przewody kroplówki, pomyślała, nie ma też pojęcia o śniegu i o pielęgniarkach. Przebywa daleko stąd i widzi coś zupełnie innego. Podobnie jak w wypadku wszystkich pacjentów z atakami serca, po wypadkach samochodowych i z krwotokami, będących jej rozmówcami przez ostatnie dwa lata, po wysłuchaniu opowieści o aniołach, tunelach i krewnych, których programowo widzieli, ze spontanicznych komentarzy wyławiała pozornie mało znaczące szczegóły, mogące sugerować, co ujrzeli i gdzie byli.

— Ogarnęło mnie światło i poczułam się szczęśliwa, rozgrzana i bezpieczna — wyznała Lisa Andrews, której serce przestało bić podczas cesarskiego cięcia, lecz powiedziawszy to, zadrżała i przez długi czas wpatrywała się tępo przed siebie. Z kolei Jake Becker, która spadła z półki skalnej podczas wędrówki po Górach Skalistych, opisując tunel, stwierdziła:

— Był daleko.

— Tunel był daleko od pani? — spytała Joanna.

— Skąd — zdenerwowała się Jake. — Byłam w nim. W środku. Mówię, gdzie on był. Był daleko.

Joanna podeszła do okna i zapatrzyła się na śnieg. Padał teraz szybciej, przykrywając samochody na parkingu dla gości. Starsza pani w szarym płaszczu i plastikowym czepku przeciwdeszczowym pracowicie zeskrobywała śnieg z przedniej szyby swojego auta. Pogoda na ataki serca, stwierdziła Vielle. Pogoda na wypadki drogowe. Pogoda na umieranie.

Zasunęła zasłony, podeszła do łóżka i siadła na krześle obok. Carl nic nie powie, a bufet zamkną za dziesięć minut. Jeśli chciała coś zjeść, powinna natychmiast wyjść. Mimo to nie ruszyła się z miejsca, wpatrując w ekrany, w przesuwające się linie, zmieniające liczby, obserwując niemal niezauważalne unoszenie i opadanie zapadłej klatki piersiowej Carla, i spoglądając na zaciągnięte zasłony, za którymi cicho padał śnieg.

Zdała sobie sprawę, że słyszy stłumiony dźwięk. Zatopiła wzrok w Carlu, lecz nie zauważyła, aby się poruszył, a jego usta wciąż były na wpół otwarte. Zerknęła na monitory, lecz dźwięk dobiegał od strony łóżka. „Możesz go opisać?”, pomyślała machinalnie. Głęboki, równy odgłos, podobny do brzmienia rogu mgłowego, przerywany długimi pauzami, a po każdej z nich następowała nieznaczna zmiana tonu.

Mruczy, pomyślała. Wygrzebała dyktafon i uruchomiła nagrywanie, zbliżając urządzenie do ust chorego.

— Nmnmnmnm — zahuczał, a potem wydał z siebie nieco niższe i krótsze „nmnm”, zrobił przerwę, aby nabrać powietrza, i powtórzył: „nmnmnm”, jeszcze bardziej obniżając głos. Bez wątpienia była to melodia, chociaż również nie potrafiła jej rozpoznać — robił zbyt długie przerwy między dźwiękami. Z całą pewnością jednak mruczał.

Śpiewał gdzieś na słonecznym jeziorze, przy akompaniamencie ukelele, na którym grała jakaś ładna dziewczyna? A może mruczał przy wtórze anielskiego chóru pani Davenport, stojąc w ciepłym, rozlanym świetle na końcu tunelu? Albo też znalazł się gdzieś w ciemności lub w wietnamskiej dżungli, mrucząc do siebie, aby trzymać swoje lęki na dystans?

Niespodziewanie rozległo się piszczenie pagera.

— Przepraszam — stęknęła Joanna, w panice usiłując wyłączyć urządzenie wolną dłonią. — Przepraszam.

Lecz Carl cały czas nieprzerwanie mruczał, nmnm, nmnm, nmnm, nmnm, nm, nm. Nieświadomy. Nieosiągalny.

Na pagerze pojawił się numer oddziału nagłych wypadków.

— Przepraszam — po raz trzeci powtórzyła Joanna i wyłączyła dyktafon. — Muszę iść. — Poklepała rękę pacjenta, leżącą nieruchomo u jego boku. — Niedługo do ciebie wrócę — dodała i skierowała się prosto na oddział nagłych wypadków.

— Zawał serca — przywitała ją Vielle. — Wykopywał samochód z rowu. Krótko reanimowany w karetce.

— Gdzie jest? — spytała krótko Joanna. — Na górze, na oddziale intensywnej opieki kardiologicznej?

— Nie, tutaj — usłyszała.

— Na nagłych wypadkach? — zdumiała się. Nigdy tutaj nie rozmawiała z chorymi, chociaż zdarzało się, że chciała ich wypytać, zanim uda się to panu Mandrake’owi.

— Po reanimacji doszedł do siebie wyjątkowo szybko i teraz nie wyraża zgody na przyjęcie go do szpitala przed konsultacją z kardiologiem — wyjaśniła Vielle, zgrabnie przesuwając się bokiem między wózkiem towarowym i przenośnym rentgenem. — Jeśli go zajmiesz i zatrzymasz w łóżku do czasu przybycia kardiologa, wszyscy będą ci ogromnie wdzięczni. Łącznie z nim. Słuchaj, oto twój rozmówca.

— Dlaczego mój lekarz jeszcze się nie pojawił? — dobiegł męski baryton z pokoju badań. — I gdzie jest Stephanie?

Głos brzmiał donośnie i mocno jak na człowieka, który właśnie przechodził reanimację. Może ma rację i wcale nie doznał zawału serca.

— Co to ma znaczyć, że jeszcze się z nią nie skontaktowaliście? Przecież ma komórkę! — ryknął. — Gdzie telefon? Sam zadzwonię.