Михалина Вислоцкая - Sztuka kochania

Tabletka antykoncepcyjna. Doustna tabletka antykoncepcyjna to marzenie wszystkich kobiet i srodek bliski idealu. Polyka sie raz dziennie mala tabletke przez dwadziescia dni w miesiacu i wszystkie problemy zapobiegania ciazy prze, staja istniec.

Przy tak nadzwyczajnych efektach niewielkie klopoty zwiazane z zakupem i dopilnowaniem zawsze tej samej godziny w ciagu dnia, kiedy nalezy polknac tabletke, sa prawie bez znaczenia. Ale przy stosowaniu tego na pozor dogodnego srodka antykoncepcyjnego nie mozna zapominac o mechanizmie jego dzialania.

Tabletki doustne sa specyfikiem hormonalnym, oddzialujacym na caly uklad gruczolow dokrewnych, jak rowniez na zwiazany z nimi nierozlacznie uklad nerwowy. Oddzialywanie ich siega az miedzymozgowia, gdzie mieszcza sie osrodki dyspozycyjne ukladu nerwowego i hormonalnego.

Neurohormon, wydzielany przez te okolice mozgu, zaprogramowuje czynnosc przysadki mozgowej, nerwowego ukladu wegetatywnego i wszystkich gruczolow dokrewnych. Wspolczesne badania naukowe znajduja sie dopiero u progu poznawania tych mechanizmow. Wiemy o nich, mowiac szczerze, bardzo niewiele.

Tabletki antykoncepcyjne oddzialuja przez miedzymozgowie na przysadke mozgowa w taki sposob, ze zmieniaja zupelnie i odwracaja porzadek hormonalny czynnosci jajnikow. Preparat ten podawany od piatego dnia, liczac od pierwszego dnia miesiaczki, uniemozliwia wzrost pecherzyka jajeczkowego i blokuje wydzielanie estrogenow przez jajniki, powodujac juz w pierwszej fazie cyklu miesiaczkowego luteinizacje (efekt dzialania hormonu cialka zoltego — luteiny), ktora wystepuje normalnie po jajeczkowaniu w drugiej polowie cyklu. Zahamowanie dojrzewania pecherzyka jajeczkowego w jajniku zapobiega wystapieniu owulacji i nie dopuszcza do pojawienia sie jajeczka w macicy. Tabletki bierze sie jeszcze przez kilka dni po terminie jajeczkowania, po czym przerywa sie ich zazywanie i rozpoczyna znowu w piatym dniu po miesiaczce.

Srodek antykoncepcyjny stuprocentowo pewny, poniewaz nie moze zaistniec ciaza tam, gdzie nie ma jajeczka, ale… i tych “ale'1 jest, niestety, wiele. Wiadomo, ze u ludzi, podobnie jak i u zwierzat, estrogeny (hormon pecherzykowy) sa hormonem powodujacym rozszerzanie naczyn krwionosnych w narzadzie rodnym i zwiekszone jego ukrwienie, co wykazaly liczne badania naukowe. Ponadto hormon ten powoduje odnowe komorek nablonka, nie ograniczajac sie tylko do pochwy i narzadow rodnych. Pod wplywem estrogenow odrasta blona sluzowa macicy, zniszczona w okresie miesiaczki, odtwarza sie i zyskuje intensywne ukrwienie nablonek pochwy i drog rodnych (stale zluszczajacy sie w okresie cyklu miesiaczkowego). ponadto estrogeny wplywaja na jedrnosc tkanki podskornej, swiezosc i prawidlowe ukrwienie skory, geste i polyskliwe uwlosienie itp.

Stwierdzono juz dosc dawno, ze zaburzenia hormonalne w sensie niedomogi estrogenowej ida czesto w parze z wypadaniem i lamliwoscia wlosow. Wiadomo rowniez, ze zmiany starcze przejawiajace sie zanikiem i zwiotczeniem tkanek nablonkowych narzadu rodnego, jak i calego ciala, sa wynikiem konczenia sie produkcji estrogenow przez jajnik. Tak mniej wiecej wygladaja skutki zmniejszenia czynnosci estrogenowej w organizmie. Aby zredukowac mozliwie wyzej wymienione zaburzenia, zaczeto dodawac do tabletek doustnych pewne ilosci syntetycznego hormonu estrogenowego. Niewatpliwie lagodzi to nieco skutki dzialania tabletki, ale pojawia sie z kolei problem ujemnego wplywu estrogenow syntetycznych na watrobe i krzepliwosc krwi.

W powyzszych rozwazaniach probuje w formie niezwykle uproszczonej ukazac niewielka czesc skomplikowanych mechanizmow czynnosci neurohormonalnych, a sprawa sie tym bardziej komplikuje, ze wszystkie te mechanizmy sa jeszcze malo zbadane. W tej sytuacji istnieje zawsze niebezpieczenstwo spowodowania uszkodzen, ktorych nie potrafimy leczyc. Pojawiaja sie w poradni coraz czesciej pacjentki stosujace tabletki doustne, u ktorych po kilkunastu miesiacach czy po dwoch, trzech latach stosowania wystepuja powazne zaburzenia miesiaczkowania, az do calkowitego ustania krwawien miesiecznych. Leczenie tych spraw nie jest latwe. Wypadaloby powiedziec kilka slow rowniez o wplywie stosowania tabletek na sprawy seksualne. Zmniejszenie przekrwienia narzadow rodnych wplywa niewatpliwie na slabsze przygotowanie ich do stosunku. Blona sluzowa pochwy zluszczona az do posrednich warstw nablonka, staje sie mniej odporna na otarcia czy uszkodzenia w czasie stosunku, poniewaz brakuje jej grubej warstwy oslaniajacych komorek powierzchniowych. Badania cytohormonalne, wykonywane w trakcie stosowania doustnych srodkow antykoncepcyjnych, wykazuja duze podobienstwo blony sluzowej pochwy do okresu ciazy, co zgadzaloby sie z dlugotrwalym oddzialywaniem cialka zoltego na nablonek, podobnie jak w ciazy.

U duzej liczby kobiet, stosujacych przez wiele lat srodki doustne, zaczyna zanikac poped plciowy, na co skarzyly mi sie niektore pacjentki. Jedna z nich stwierdzila z humorem:

“Rzeczywiscie nigdy nie zachodzilam w ciaze, ale nie wiem, po co to robimy, poniewaz zupelnie stracilam ochote do wspolzycia".

Nierzadko pacjentki w pierwszych miesiacach stosowania srodkow doustnych obserwuja u siebie wzrost napiecia seksualnego. Sadze, ze jest to zwiazane z ustaniem momentu hamujacego, strachu przed niepozadana ciaza. Ale procesy hormonalne i tkankowe, zachodzace w organizmie przy dlugo, trwalym stosowaniu srodkow doustnych, przemawialy raczej za pierwszym aspektem sprawy.

W chwili obecnej tabletki sa srodkiem stosowanym powszechnie na calym swiecie, nawet i w celach leczniczych przy niektorych schorzeniach ginekologicznych. Jestem jednak przekonana, ze hormonalne srodki doustne stana sie w przyszlosci tylko jedna z wielu metod, z ktorych zrezygnuje sie po znalezieniu lepszych rozwiazan.

W chwili obecnej, niestety, nie mamy wielkiego wyboru i kobiety, majace z tych czy innych, wzgledow zastrzezenia do proponowanych przeze mnie w tym rozdziale roznych srodkow antykoncepcyjnych, stosuja tabletki. Przypominam tu jeszcze, ze aby uniknac najbardziej przykrych komplikacji, na ktore zreszta zwraca uwage nasza literatura przedmiotu, nalezy przed rozpoczeciem stosowania tabletek koniecznie zrobic badania czynnosci watroby i krzepliwosci krwi. Nie wolno bowiem stosowac tabletek kobietom po przebytej zoltaczce zakaznej lub cierpiacym na dolegliwosci watroby, a takze majacym zwiekszona krzepliwosc krwi. Nie powinny rowniez stosowac tabletek kobiety ze sklonnoscia do zaburzen miesiaczkowych typu opozniania sie czy dluzszych przerw, poniewaz dolegliwosci te moga sie nasilic az do calkowitego ustania miesiaczki (oczywiscie mowa tu o stosowaniu tabletek w celach antykoncepcyjnych, a nie leczniczych, poniewaz w tym przypadku decyduje lekarz).

Zachecac do stosowania tabletek nikogo nie trzeba, poniewaz sa one rzeczywiscie bardzo wygodne w uzyciu i stuprocentowo zapobiegaja ciazy. Powtorze jeszcze uwage o samej technice ich stosowania, a mianowicie, gdy zaczynamy stosowac tabletki, poczynajac od piatego dnia, liczac od pierwszego dnia miesiaczki, nieplodnosc zaczyna sie dopiero po dziesiatej tabletce, to znaczy od pietnastego dnia cyklu miesiaczkowego, liczac od pierwszego dnia ostatniej miesiaczki. I druga uwaga: po przerwaniu stosowania tabletek plodnosc ogromnie sie zwieksza, i jezeli kobieta nie zabezpieczy sie w inny sposob, natychmiast zachodzi w ciaze, a nierzadko w ciaze mnoga.

TO TRZECIE

Pojawienie sie trzeciej istoty miedzy dwojgiem kochajacych sie ludzi zawsze staje sie zrodlem wielu nowych problemow, a nierzadko komplikacji.

Sama decyzja powolania na swiat dziecka moze byc wynikiem najroznorodniejszych motywacji. Wiele kobiet na przyklad sadzi, ze zajscie w ciaze i przyjscie na swiat dziecka stanie sie momentem wiazacym l stabilizujacym milosc. Rozumowanie takie jest najzupelniej bledne.

Kobieta nieomal w kazdym momencie swego zycia marzy o dziecku i macierzynstwo jest zawsze istotnym watkiem jej dobrego samopoczucia i rownowagi psychicznej. W wieku dzieciecym pragnienia te zaspokajaja rozliczne lalki, misie, wreszcie domowe zwierzeta, pieski, kotki Itp.