Виктор Шнип - Заўтра была адліга-5

16.10.2016. Напачатку з каштанаў ападаюць каштаны, а потым лісцё. Амаль усе ў свой час падбіралі каштаны і прыносілі дадому і, відаць, зусім мала хто збіраў каштанавае лісце. Па ім людзі топчуцца, як па смецці. Я прынёс каштанавы лісток у кватэру і ён яшчэ больш скруціўся ў трубку, нібы схаваўся ў самім сабе.

16.10.2016. Усе вершы — гэта варыянты некалькіх твораў, якія могуць застацца пасля цябе і праз сотні гадоў, а могуць і не застацца. Ты пішаш і не ведаеш, што верш, які застанецца, можа, ужо і створаны, а магчыма ты яго ніколі і не напішаш. Ты пра гэта думаеш мала, таму і пішаш, што пішацца.

16.10.2016. Удзельнічаў у адкрыцці выставы Алеся Квяткоўскага «Пчалінае ўзнясенне» ў дольняй зале Чырвонага касцёла. Было шмат вернікаў, якія прыйшлі пасля малітвы. Святар асвяціў выставу, а касцельны хор выканаў некалькі песень. Потым доўга людзі разглядалі карціны, пілі гарбату і частаваліся мёдам. Чытаючы анатацыю да выставы, я знайшоў у ёй некалькі памылак, якія тут жа выправіў. Студэнты Алеся Квяткоўскага набіралі на камп’ютары і, не разабраўшыся ў почырку, напрыклад напісалі: «...усё пачалося з верша А. Сыса «Начаваў я ў Вулькі». А трэба было: «Начаваў я ў вуллі». Словам, цяпер у Чырвоным касцёле да Каляд будуць жыць пчолы Алеся Квяткоўскага.

Электрычнасць

16.10.2016. Паўгадзіны не было электрычнасці. Не працаваў ні інтэрнэт, ні тэлефон, не было гарачай вады (у нас электракалонка). Было адчуванне, што гэта канец свету. У дзяцінстве ў вёсцы электрычнасць прападала ў навальніцу і ў моцныя мяцеліцы. Летам святло падключалі праз паўдня, а зімой часам і праз тыдзень. Бацькі рана клаліся спаць, а я пры лямпе чытаў. Чытаў, але мне вельмі хацелася паглядзець тэлевізар. І я прасіў у Бога, каб з’явілася электрычнасць. Часам яна тут жа з’яўлялася, і я верыў, што мне дапамог Бог. Цяпер, калі знікла электрычнасць, я не звяртаўся да Бога. Я проста чакаў, калі загарацца лямпачкі.

17.10.2016. Над горадам узышла поўня і ліхтары ў скверы, як дзеці ейныя, якія яшчэ баяцца ўзлятаць у неба.

17.10.2016. Ты хочаш цяпла як шчасця. А сіноптыкі абяцаюць ужо на гэтым тыдні маразы да шасці градусаў і снег. І наогул чакаецца вельмі лютая зіма. Ты ведаеш пра гэта, і табе ўжо холадна ад думак пра маразы. Ты хочаш цяпла як шчасця.

18.10.2016. Прыбіраў працоўны стол. Рваў старыя непатрэбныя паперы, скрэмзаныя мной нейкімі цяпер незразумелымі запісамі, і кідаў у сметніцу. Спыніўся на маленькім, велічынёй з бярозавы ліст, аркушы. На ім радкі:

На небе вырасла трава,

А на зямлі аблокі.

І наша белая царква,

Як гонар наш высокі.

18.10.2016. Ідзеш праз сквер. Лістоты пад нагамі больш, чым над галавой. Што пад нагамі ўжо амаль смецце, а тая, што на дрэвах, яшчэ, як вершы, што не чыталіся крытыкамі...

Дуб

20.10.2016. Сярод поля стаіць шматвяковы дуб. Папраўдзе, яго ўжо гадоў сорак, як няма. Застаўся пень, вакол якога быльнёг. Дуб быў спілаваны па загадзе старшыні калгаса, каб узараць лугавіну і пасадзіць бульбу. Нейкі час сеялі жыта, а потым расла канюшына. І вось ужо гадоў дваццаць на полі нічога не вырошчваюць. Спыніўшыся каля пня, бачу вялікі дуб, бо памятаю дзедаўскі расповед пра тое, што гэтаму дубу пяцьсот гадоў і ён тут нарадзіўся ў часы Вялікага Княства Літоўскага, і на ім трымаецца неба над намі.

20.10.2016. Учора з Людмілай і сябрамі «Літаратурнага прадмесця» Наталкай Кучмель, Алесем Емяльянавым і Вікай Трэнас удзельнічалі ў гісторыкакультурным праекце «У гасцях у аптэкара Ёсафа» на тэму «Лекавыя расліны ў жыцці і творчасці». Ёсаф — гэта адзін з герояў аповесці Людмілы Рублеўскай «Ночы на Плябанскіх млынах», які стаў сімвалам аптэкі № 88. Мастачка Лідзія Лазоўская год таму намалявала партрэт аптэкара, які выстаўлены ў музеі фармацыі. Нядаўна з выявай Ёсафа выпушчаны дэкаратыўныя талеркі і магніцікі. Сустрэчу пісьменнікаў і фармацэўтаў арганізаваў клуб гісторыі фармацыі пад кіраўніцтвам Валянціны Сасонкінай. Сабралася каля трыццаці чалавек. Цікава было паслухаць пра лекавыя травы і піць з іх гарбату. Вольга Леанідаўна Гаўрылава, якая яшчэ ў 1960-х загадвала аптэкай № 13, распавяла, як з каляжанкамі выпраўляліся на грузавіку збіраць лекавыя травы — план аптэцы даводзілі па 200—300 кілаграмаў. Нас папярэджвалі, што трэба зёлкі піць умеру, а мы не надалі гэтаму значэння. Раніцай прачнуўся з паніжаным ціскам і з рытмам сэрца ў 52 штуршкі ў хвіліну. Цяпер буду ведаць, што такое лекавыя травы, і як імі трэба асцярожна карыстацца.

21.10.2016. З сеціва даведаўся, што памерла Святлана Мулявіна-Пенкіна — акторка, удава заснавальніка ансамбля «Песняры» Уладзіміра Мулявіна. Па словах работнікаў Белдзяржфілармоніі, у структуры якой працавала Мулявіна-Пенкіна, некалькі дзён яна не выходзіла на працу, не адказвала на тэлефонныя званкі. Калегі і сын пачалі шукаць жанчыну і выявілі яе памерлай на здымнай кватэры. Дакладная дата і прычына смерці пакуль не вядомыя». Святлане Аляксандраўне ішоў 66 год. Я з ёй пазнаёміўся 10 лютага на кніжнай выставе, калі прэзентавалі кнігу «Уладзімір Мулявін. “Сэрцам і думамі”». 18 траўня па запрашэнні спадарыні Святланы ўдзельнічаў у вечарыне памяці Уладзіміра Мулявіна ў філармоніі. А праз дзень мне патэлефанавала Людміла Крушынская і паведаміла, што яе папрасіла звязацца са мной Святлана Пенкіна, каб яшчэ раз падзякаваць за ўдзел у імпрэзе і прапанаваць мне быць сябрам клуба Мулявіна. Сёння, калі я даведаўся пра смерць Святланы Аляксандраўны, узгадаў ейнае шчырае пытанне, з якім яна звярнулася да мяне пасля майго выступлення ў філармоніі: «Няўжо гэта вы самі такі цудоўны верш напісалі?» Я тады адказаў: «Мне Мулявін дапамог!»