Нил Гилевич - Дзённік - гады 1985-1991

Грыбанаў: супроць партыйнага складу Вярхоўнага Суда — і гакнуў па Гарбачову, які сказаў: “Не дапусцім, каб наша партыя была парламенцкай, яна будзе кіраўнічай, — г. зн. дзяржаўнай”. Суддзя — толькі Закону і Сумленню падпарадкуюцца.

У спіску 150 нар. засяд., — і ні аднаго ад культуры!

Па Чарнобыльскай праграме.

Зноў страшныя спрэчкі!

Нехта заблытвае ўсю справу — толькі дзе “зарыты сабака”? Колькі разоў браў слова Кічкайла! І Ганчар, і Смоляр, і інш.!

12-га ліпеня. Пасяджэнне нашай камісіі (сёмае).

Абмеркавалі сітуацыю наконт зацвярджэння СМ БССР.

Наконт юбілею Грунвальда.

Наконт рэгістрацыі Статута БНФ: падтрымаць раздзелы Статута, што датычаць мовы і культуры.

16-га ліпеня. Зацвярджэнне намесніка старшыні СМ БССР.

Мазай Н.М. За — 202. Прайшла. Гэта — добра. Да апошняга моманту сама хацела зняць сваю кандыдатуру.

Давялося мне аказаць падтрымку. Кажуць, што маё выступленне вырашыла яе лёс — дало ёй галасоў сотню. Можа быць. А Трусаў А.А. вельмі незадаволены. Прарочыць правал і развал культуры, асабліва помнікаў гісторыі. Ну, пабачым.

Сакалоў на перапынку мне сказаў: “Вы правялі Н.М. Мазай, але ёй трэба ад ідэалогіі бліжэй да матэрыяльна-фінансавых праблем, гэта ж Саўмін, а не ЦК!”. У прысутнасці Трусава — і той вельмі ўзрадаваўся.

Пасяджэнне нашай камісіі (супольна з камісіяй па галоснасці).

Аб кандыдатурах на пасады Старшыні Дзяржкамдруку і Старшыні Дзяржтэлерадыё БССР.

Рашылі: на друк — Законнікава С.І., на тэлерадыё — Бутэвіча А.І. (хаця ён рыхтаваўся на першую). Сталярову давядзецца пачакаць (дарэчы, не валодае мовай; а як кіраваць тэлерадыё, не ведаючы мовы? Ды яшчэ пасля Бураўкіна?). Цікава — хто і адкуль ён родам, Сталяроў? Чаму не валодае нашай мовай?

Перагаварыў з Мазай і з Кебічам. Падтрымалі нашу прапанову — Законнікава і Бутэвіча.

17.00. На сесіі абмеркавалі кандыдатуру Вайтовіча Я.К. на міністра культуры.

Выступіў талкова, на пытанні адказаў яшчэ лепш.

Ад Камісіі давялося гаварыць мне. Суседзі пахвалілі, як і за выступленне па кандыдатуры Мазай.

Вынік галасавання: за — 196. Нядрэнна. Прайшоў. Ну, але — закасвай рукавы, Яўген Канстанцінавіч!

17-га ліпеня. 10.00. Зацвярджэнне міністраў.

Дзямчук М.І. За — 252.

Давялося мне ўзяць слова, пахваліць, але і выказаць засцярогі і трывогу наконт, у прыватнасці, беларусізацыі сістэмы адукацыі ў Беларусі.

Дзямчук М.І. набраў вышэйшы бал за ўсіх папярэднікаў.

Краўчанка П.К. (Падаў яму пытанне — як думае павысіць ролю МЗС у павышэнні міжнароднага аўтарытэту БССР). Прагаласавалі: за 226. Прайшоў.

18-га ліпеня. Працяг зацвярджэння кандыдатур на пасады міністраў.

Законнікаў С.І. (Дзяржкамдрук). Вынікі галасавання: за — 143. Зарэзалі!

20-га ліпеня.

Слова ўзяў Кебіч — крыўды і абурэнне!

Я папрасіў паўторна разгледзець кандыдатуру Законнікава.

Пасяджэнне Прэзідыума.

Кебіч прыгразіў адстаўкай, калі так будзе далей (калі так будуць “рэзаць” прапановы, так не паважаць старшыню і г.д.).

16.00. Пункты аб забеспячэнні жыллём дэпутатаў БССР у Мінску (з адпаведнай пастановы). О, колькі было страсцей, зацікаўленасці! Трохі не хапіла галасоў “за” — каб даць кватэры ў Мінску. Ну нічога, у панядзелак, пры большым кворуме гэта пройдзе.

23-га ліпеня. Зацвердзілі: даць кватэры народным дэпутатам у Мінску!

Пасля абеду назначалі міністраў і... Бутэвіч не прайшоў. Не дабраў 9-ці галасоў. Зноў вялікая памылка! Лепшай кандыдатуры не знойдзецца, упэўнены, што любая будзе горшай.

24-га ліпеня. Дэкларацыя аб Дзяржаўным суверэнітэце Беларусі.

Далі слова мне — усяго тры мінуты. Выступіў досыць скомкана.

Паспяшаўся Дземянцей аб’явіць мне слова, не даў адрэдагаваць. Затое ўсыпаў ім за гэтыя тры дазволеныя хвіліны! А пасля 12-ці далі ўсім па пяць хвілін. Чаму не адразу?

Бутэвіча вылучылі на Дзяржкамдрук. Не разумею! Рашылі ж усе камісіі прапанаваць паўторна Законнікава!

25-га ліпеня. Назначэнне міністраў.

Бутэвіч А.І. — на старшыню Дзяржкамдруку. Не абмяркоўвалі — бо гэта было раней, калі ішоў на тэлерадыё. Узяў — 210. (Давялося выступіць — і — удала!)

Слухалі аграрную камісію — аб спісанні даўгоў з калгасаў і саўгасаў. Гарачыя спрэчкі. Усе бядуюць пра вёску, яе становішча і што будзе.

26-га ліпеня. Дэкларацыя аб суверэнітэце Беларусі.

Дэпутат Пазняк прапанаваў, каб яшчэ раз абмеркаваць прынцыпы.

Прапанова Пазняка не прынята.

Аб назве дэкларацыі: не прынята рэдакцыя Пазняка, за якую і я галасаваў.

15.00. Пасяджэнне нашай камісіі.