Сакрат Яновіч - Лістоўе Listowie

Dzikie kaczki wystraszyły się mnie i jedna za drugą schowały w trzcinie; spore stadko. Nad dnem — spokój jesieni i karpie-leniuchy, zdawało się, że pachną smakowicie... I przytulnie, pewnie dlatego, że widać wodorosty, widać dno i ryby, nawet kaczki, co schowały się w gęstwinie tataraku. Cisza, w głowie aż się kręci. Starszy syn, niczym zaniepokojony niedźwiadek na złocistej polanie, czujnie patrzy w moją stronę, krzyczę, żeby biegł do mnie. Ech, cudownie...!

Pociąg coś nie odchodzi, choć już czas.

... Po tygodniu przyszedł list od syna: "W Mokrym jest ładnie. Zrywam wiśnie. Na podwórku jest siedem kurcząt i krowa, cztery gąsięta, jedno ma wykręconą łapkę. Kogut ma podbite oko i na wszystkich skacze. I są trzy gąski, gąsior nie szczypie. Czasem jeżdżę wozem i koń mnie się słucha. W lesie jest bardzo zielono. Kąpiemy się w rzece Białej. Robimy zdjęcia".

Jakie to podobne do lata w Borsukowinie, chutorze mojej matki: zagroda na skraju żywicznego boru, suszone grzyby, miód z woszczyną, masło w źródlanej wodzie, sierpy zatknięte za strzechą, ciepło wieczornej pogwarki. Bez swojskiej rozmowy po białorusku — nie ma lata! Dlatego i lato w Mokrem jest takie piękne.

— Taniu! — krzyczę do żony w oknie wagonu, choć może nie słyszy.—Pamiętajcie, pójdźcie do lasu...

Nareszcie pociąg rusza.

Przeł. Zbigniew Nasiadko

За Ярашоўкаю

За Ярашоўкаю, калі ісці лесам улева, можна напаткаць даліну.

Летам — я, Таня i дзеці — ходзім у даліну, што за Ярашоўкаю. Дзеці бягуць па кветках аж да канца i вяртаюцца. Я размаўляю з Таняй аб цяперашніх ураджаях, якія нават i не сніліся нашым дзядам ды бацькам...

У даліне — сажалкі. У ix спелая вада. Над шпакоўняй далёкай застаўкі хіліцца чыстабелая чаромха. Мы прыкмецілі, што да яе прыходзяць хлопец з дзяўчынаю. Ён дорыць ёй галінку ўсхваляванасці. Яны нічога не гавораць, i доўга стаяць.

У бабіна лета мы аблюбавалі сабе месцейка ў зацішшы маладняку, што выгусціўся над далінаю. Над старым лесам. Тут настой з цішыні i жывіцы.

Адыходзілі мы дамоў, калі сонца ўжо гняздзілася ў аголеных пагорках. За пыльнаю дарогай.

Я адразу не сказаў, што мы прыходзім сюды таму, што над гэтымі сажалкамі некалі была чужая гаспадарка, якая забрала лепшыя гады маёй маці. А яшчэ i таму, што мне ўсё не верылася, каб у такой цудоўнай даліне чалавек ад гора выплакаў вочы! І яшчэ для таго, каб нарадавацца ды наслухацца бесклапотнага смеху маіх дзяцей. Малодшаму з ix восем гадоў.

Восем гадоў было маёй маці, калі стала яна батрачкай у заможнага гаспадара, што валодаў гэтай далінай. Маладосць яе прайшла бокам, за гарамі-лясамі.

Za Jaroszówką

Za Jaroszówką, gdy się odbić w las z lewej strony, można wejść w dolinę.

Latem, ja, Tania i dzieci chodzimy tam właśnie. Dzieci biegną po kwiatach aż do końca radości i powracają. Ja rozmawiam z Tanią o tegorocznych urodzajach: naszym dziadkom i ojcom takie się nawet nie śniły...

W dolinie — sadzawki. Z dojrzałą wodą. Nad domkiem dla szpaków chyli się nieprawdopodobnie biała czeremcha. Zauważyliśmy, że spotykają się pod nią chłopiec i dziewczyna; wręczana jej gałązka jest jak wciąż nowe wyznanie miłości. Potem długo milczą.

W czas babiego lata naszym ulubionym miejscem był zaciszny młodniak gęściej ący obok starodrzewu. Ze stężałym ekstraktem cichości i żywicy: dzieci bawiły się przy nim leniwie i często odpoczywały.

Wracaliśmy do domu, kiedy słońce gnieździło się już między wygolonymi pagórkami; za tonącą w kurzu drogą.

Nie od razu powiedziałem, że przychodzimy tu dlatego, ponieważ nad tymi sadzawkami było niegdyś duże gospodarstwo, które zabrało najlepsze lata mojej matce. Także dlatego, iż nie mogłem uwierzyć, aby w takiej cudownej dolinie człowiek mógł wypłakać oczy z nieszczęścia. I jeszcze po to, by napatrzeć się i nasłuchać błękitnego śmiechu moich dzieci. Młodszy ma osiem lat.

Osiem lat liczyła moja matka, kiedy szła na służbę do gospodarza, do którego należała dolina. Jej młodość przeszła bokiem, za górami-lasami...

Przeł. Jan Czopik

Шпацыр па новай перыферыі

Ён усё заўважыў адразу, калі ўжо першы раз праходзіў сюдою, па нагах гэтых вулачак, упоперак ix, ускраем гарадскога парку i цяністаю сцяжынкаю, што абрубляла перыферыю Беластока, мяжою засені i сонца.

Стоеныя асабнячкі. Тут час махнуў рукою на вялікія турботы, разлёгся млява ды прыдрамаў.

Мясцовы рай.

Устойваўся нядзельны полудзень.

Ля вуліцы Чароўнай i далей — Кветкавай, Белавежскай, Ягаднай — утульныя тэрасы, на якіх, у плеценых крэслах, усё яшчэ не могуць наадпачывацца ўчарнелыя ад гароўнае працы здабытчыкі гэтай вымураванай нерухомай маёмасці... На якойсьці верандзе рэжуць у карты, з мужыцкімі прысваркамі i папіваючы самаробнае віно з пузатае бутлях!. На панадворку ж павісквае галоднай свіннёю матацыкл, з якім цацкаюцца паўголыя юнакі. Каля тае ўгадованае хлапцоўшчыны швэндаюцца дзяўчыніскі, аднак, са спакуслівымі малінамі роцікаў, хоць i змораныя дабрабытам. Мацяркі, адна ў адну пабрыдчэлыя ад уедлівага замагання багацця, з ардынарным голасам, такім сіплым. У ix напэўна зацятыя вочы ды заскемлівасць на твары, з нясціхна злосным: — Няхай табе Бог дасць задарма!

Ад затаполенае Рамантычнай папахвае п'яным балем i цяжкастраўнаю кухняй. Насупроць тае ж Ягаднай забівае дух недарэчнасць спакою, распружыненая ляжанка пад вішнямі, Загон маку невядома каму... Дзесьці, пасярэдзіне Белавежскай, высокагалоса буяняць; будуць выдурньвацца там да вечара, трохі патанцоўваючы, i ў змярканне, з гігам пазагольваюцца ў кустоўі чагосьці (язьміну?).