Гарасьо Кірога - Казкі трапічнага лесу

— Пэдрыта, папугайчык! — закрычалі яму. — Што з табою здарылася, Пэдрыта?! І якія бліскучыя ў цябе пёры!

Ніхто не ведаў, што пёры ў Пэдрыты — новыя. А Пэдрыта напусціў на сябе вельмі сур'ёзны выгляд і не адказваў ні слова. Ён еў намочаны ў чаі з малаком хлеб і ўвесь час маўчаў.

Тым большае было здзіўленне ў гаспадара дома, калі ранкам наступнага дня папугай падляцеў і, безупынна балбочучы, сеў яму на плячо. За дзве хвіліны ён расказаў гаспадару ўсё, што з ім адбылося: і як ён лятаў у Парагвай, і як сустрэўся з ягуарам, і ўсё астатняе. І ледзь не кожную фразу ён канчаў, напяваючы:

— Ні пёрка ў хвасце ў Пэдрыты! Ні пёрка! Ні пёрка!

А потым ён прапанаваў гаспадару пайсці ўдвух папаляваць на ягуара.

Гаспадар дома якраз збіраўся ў той час купляць ягуаравую шкуру, якую хацеў павесіць над камінам. Таму ён вельмі ўзрадаваўся, што зможа займець яе задарма. Ён зайшоў у хату, узяў стрэльбу і разам з Пэдрытам выправіўся ў Парагвай. Яны дамовіліся, што Пэдрыта, убачыўшы ягуара, адцягне яго ўвагу сваёй балбатнёй, а чалавек тым часам зможа асцярожна падкрасціся да яго са стрэльбай.

Так яны і зрабілі. Папугай сеў на галіну на высокім дрэве і пачаў балбатаць ды балбатаць, паглядаючы па баках, ці не відаць дзе ягуара. І вось пачуўся нарэшце трэск разламанага вецця, і пад самым дрэвам папугай раптам убачыў два ўтаропленыя на яго зялёныя агеньчыкі: гэта былі ягуаравы вочы.

Тут папугай закрычаў яшчэ гучней:

— Цудоўны дзянёк!.. Смачная каша!.. Смачны чай з малаком!.. Хочаш чаю?

Ягуар быў страшна раз'юшаны, убачыўшы, што перад ім той самы абскубены папугай, якога ён лічыў нежывым і які раптам зноў узяўся аднекуль з такімі прыгожымі новымі пёрамі. І ён пакляўся, што гэты раз папугай ужо не ўцячэ! Яго вочы заіскрыліся гнеўнымі маланкамі, і ён адказаў хрыплым голасам:

— Па-ды-дзі блі-жэй! Не чу-ю!

Папугай зляцеў ніжэй і зноў закрычаў:

— Смачна, хлеб з малаком! Ён тут пад дрэвам!

Пачуўшы гэтыя словы, ягуар страшна рыкнуў і ўскочыў на лапы.

— З кім ты га-во-рыш? — прахрыпеў ён. — Ка-му ты ска-заў, што я тут пад дрэ-вам?

— Нікому, нікому! — засакатаў папугай. — Дзень добры, Пэдрыта! Лапу, папугайчык!

Не змаўкаючы ні на хвіліну, ён пераскокваў з галіны на галіну і падсоўваўся ўсё бліжэй да ягуара. А тое, што ён тут пад дрэвам, папугай крыкнуў, каб папярэдзіць чалавека, які, прыгнуўшыся, цішком падкрадаўся са стрэльбаю на плячы.

Але ўрэшце папугай ужо не мог болей набліжацца да ягуара, іначай ён трапіў бы яму ў самую пашчу. І тады ён крыкнуў:

— Смачная каша!.. Увага!

— Яш-чэ блі-жэй! — зароў ягуар і выгнуўся для скачка.

— Смачна, чай з малаком!.. Асцярожна, ён зараз скочыць!

І ягуар сапраўды скочыў. Ён скочыў вельмі высока, але папугай стралой узляцеў у паветра і не даў сябе зачапіць. А ў гэтае самае імгненне чалавек абапёрся руляю стрэльбы аб дрэва, каб ямчэй было цэліць, націснуў на курок, і дзевяць шрацінак велічынёю з гарошыну кожная маланкаю ўпіліся ў ягуарава сэрца. Ягуар зароў так, што ажно скалануліся горы, і потым упаў нежывы.

А папугай — як ён крычаў ад радасці! Ён быў страшна задаволены, што адпомсціў — дый як адпомсціў! — ненавіснаму зверу, які выдраў у яго пер'е.

І чалавек таксама застаўся задаволены, бо забіць ягуара цяжкая справа, дый апроч таго ў яго цяпер была шкура, якую ён мог павесіць над камінам у сталовай.

Калі яны вярнуліся дадому, усе нарэшце змаглі даведацца, чаму Пэдрыта так доўга хаваўся ў дупле. І ўсе павіншавалі яго з мужным учынкам.

З той пары яны зажылі вельмі шчасліва. Але папугай не забываў той гісторыі з ягуарам, і кожны дзень, надвячоркам, прыляцеўшы ў сталовую папіць чаю, ён падыходзіў да ягуаравай шкуры, што вісела над камінам, і запрашаў яе да стала.

— Смачная каша! — казаў ён. — Хочаш чаю з малаком?.. Каша для ягуара!..

І ўсе ажно заходзіліся ад смеху. І Пэдрыта разам з усімі.

У адной вельмі вялікай рацэ, у адным вельмі пустэльным краі, куды ніколі не пранікаў чалавек, жыло шмат кайманаў. Было іх болей за сто, а мо нават і тысячу. Яны елі рыб, часам падпільноўвалі жывёл, якія прыходзілі да ракі напіцца, але болей ім усё ж падабаліся рыбы. Пасля абеду яны спалі на пясчаным беразе, а ў месяцавыя ночы часам забаўляліся, бегаючы па вадзе.

Жылі яны спакойна й шчасліва. Але аднойчы надвячоркам, калі ўсе ўжо спалі на беразе, адзін кайман нечакана прачнуўся і прыўзняў галаву — яму падалося, што ён пачуў шум. Ён прыслухаўся і напраўду пачуў глыбокі і глухі гук. Тады ён клікнуў каймана, які спаў побач.