Уільям Шэкспір - Антоній і Клеапатра

Заложнікаў я ўзяў, а вы маіх.
Пагаварыць нам трэба перад бітвай.

Мы гэтак жа дамовіцца жадаем.
Таму пасланы намі загадзя
Табе ў пісьмовай форме прапановы.
Ці досыць іх, каб ты адклаў свой меч,
Падняты крыўдай і нездавальненнем,
I маладых адважных сіцылійцаў,
Каб не губіць іх тут, дамоў адправіў?

Звяртаюся да вас я, трыумвіры,
Намеснікі багоў, што на ўвесь свет
Сваю руку ўладарную паклалі,
Няўжо мой бацька мсціўцаў мець не можа,
Калі жывуць яго сябры і сын?
Пакінуў жа нябожчык Юлій Цэзар,
Чый цень з'явіўся Бруту пры Філіпах,
Сваіх заступнікаў — вы адплацілі.
Чаму адважыўся сумленны Брут
Суполона з Касіем і гуртам рымлян
Пайсці на змову у імя свабоды
I акрапіць крывёю Капітолій [26] Капітолій — узгорак у Рыме, дзе знаходзіўся будынак сената, у якім быў забіты Юлій Цэзар. ?
Бо не хацелі, каб падняўся дэспат
I сеў адзін на шыю чалавецтву.
З такой жа мэтай я сабраў свой флот
I, ўспеніўшы глыбіні вадзяныя,
Плыву, каб справядліва пакараць
Няўдзячны Рым за бацьку.

Не спяшайся.

Не запужаеш флотам нас, Пампей.
Мы і на моры спуску не дадзім,
Ну, а на сушы ведаеш ты сам,
Хто з нас мацнейшы.

О, прыбраў да рук
Сабе ты шмат чаго! Прысвоіў нават
Дом майго бацькі. Што ж, трымай пакуль што.
Зязюля век свайго гнязда не мае.

Бліжэй да справы. Гавары адразу,
Ці згодзен ты на нашы прапановы?

Чакаем, адкажы.

Прасіць не будзем.
Узваж, якія выгады табе.

I што ты можаш страціць, захацеўшы
Мець больш таго, што мы гатовы даць.

Вы дазваляеце мне ўзяць сабе
Сіцылію з Сардзініяй пры ўмове,
Што я ачышчу мора ад піратаў
I буду забяспечваць Рым пшаніцай,
Вось вашы прапановы. Іх прыняўшы,
Маглі б мы разысціся па-сяброўску,
Мячоў не падымаючы?

Ну так.

Дык ведайце, што я прыйшоў з намерам
На гэта згоду даць і не пярэчыць.
Але мяне абурыў Марк Антоній.
I хоць, падкрэсліўшы сваю заслугу,
Я зменшу ёй цану, але напомню,
Каб ты, Антоній, знаў. Калі твой брат
Паўстаў на Цэзара, мяне знайшла
Ў Сіцыліі твая старая маці,
I я ёй даў прытулак.

Чуў пра гэта.
Сардэчна дзякую табе, Пампей.
Зрабіў ты добра.

Ну, то дай руку,
Не думаў я, што тут цябе пабачу.

На Ўсходзе, дружа, мяккія пасцелі,
I маладзец ты, што мяне прымусіў
Раней вярнуцца, чым я сам збіраўся.
Я ў выйгрышы.

Даўно цябе не бачыў.
Даўно, даўно... Змяніўся ты, Пампей.

Суровы лёс мне мог змаршчыніць твар,
Але не здолеў перайначыць сэрца.
Трымаюся.

Сустрэча удалася.

Ну, а раз так, калі між намі згода,
Напішам дагавор і узаконім Яго пячацямі.

І неадкладна.

Я прапаную, перш чым развітацца,
Банкет наладзіць гучны, запрасіць
Адзін другога ў госці. Хто пачне?

Я дам банкет.

Чакай, Антоній, друг мой.
Пацягнем жэрабя, так будзе лепш,
Ці ты пачнеш ці іншы хто — ўсё роўна:
У гэтай справе апярэдзіш ты.
Там, у Егіпце, нават Юлій Цэзар,
Я чуў, ад смачнай ежы растлусцеў.

Ці не замнога чуў ты?

Я жартую.

I я таксама.

Людзі так гавораць.
Яшчэ, я чуў, Апаладор прыносіў...

Не ўспамінай, маўчы!

А ўсё ж цікава,
Што ён прыносіў?

У мяшку з пасцеллю
Прыносіў Цэзару адну царыцу [27] ...прыносіў Цэзару адну царыцу.— Паводле Плутарха, Юлій Цэзар пажадаў, каб яго спатканне з Клеапатрай адбылося ўпотай. Прыдворны царыцы прынёс яе да Цэзара ў пасцельным мяшку. .