Фаўст
Спачатку на каленях, гаспадыня,
Дазволь падзякаваць табе! Руку
Тваю — рабу пацалаваць дазволь
І суправіцелем тваёй дзяржавы
Мяне прызнач; прымі ў адной асобе
Твайго прыхільніка, ахоўніка, слугу!
Алена
Дзівотаў розных многа бачу я.
Уражана! І хочацца спытацца,
Чаму прамова вернага слугі
Гучала так нязвыкла і так дзіўна?—
Да гука гук прыстройваўся суладна,
Сугучна слова клалася да слова,
Лагодна, трапна, песціла мой слых.
Фаўст
Калі ты нашу мову ўпадабала,
То з радасцю і нашу песню прымеш,
Здаволіш слых і розум наталіш.
Я вельмі рады. Лепш, аднак, калі
Табе я мовы ўрок практычна дам,
Бо слова складнае чаруе, вабіць.
Алена
Мне складнасці наўчыцца памажы.
Фаўст
Не цяжка, толькі б словы йшлі з душы.
Калі ад страсці ные сэрца наша,
Шукаем…
Алена
Фаўст
Што будзе, што было — не бачыць дух,
Бо толькі ж у сучасным…
Алена
Фаўст
У ім цяпер жывём і ты, і я;
Зарукай лучнасці…
Алена
Хор
Хто царыцу папракне,
Што зычліва так прымае
Ўладцу крэпасці яна!
Мы палонніцы —
І ўжо не ўпершыню,—
З часу пагібелі ганебнай
Іліёна; з пачатку нашых
Страшэнных бадзянняў па свеце.
Звыклыя да кахання жанчыны
Ведаюць, хто чаго варты,
Ды права на выбар не маюць.
І пастушок кучаравы,
І чорнашчаціністы фаўн,—
Кожны, хто выпадак зловіць,—
На цела крамянае
Права аднолькава маюць.
Садзяцца бліжэй,
Адно аднаму
Плячо да пляча,
Калена ў калена,
Рука ў руку
І песцяцца замілавана
На тронных падушках,
На мяккіх і пышных.
Манарх не адмовіцца ад
Радасцей тайных
Нават пры ўсіх,
На віду.
Алена
Далёка я і блізка — нейкі цуд!
Ды лёгка я скажу табе: я тут!
Фаўст
Я сёння, нібы ў сне, я стаў нямы,
Ці я жыву, ці не, — дзе ж гэта мы?
Алена
Ты абнавіў мяне, ўваскрэсла я,
Я ўся ў любві цяпер, я ўся твая.
Фаўст
З любві вазьмі, што толькі можаш ты,—
Жыццё ёсць міг — яно наш доўг святы.
Фаркіяда (энергічна ўмешваецца)
На абдымкі, гулі, ласкі,
На любоўныя папаскі,
На ўсе казані і казкі —
Мушу вам сказаць — не час!
Не ўзварушаць гэтай пары
Нават трубы і фанфары.
Ды ўжо рушыла на нас
У паход ліхая зграя
Ваўкарэзаў Менелая —
Зараз будзе тут якраз!
Пераможа — вам няволя.
Дэіфоба злая доля,
Я мяркую — не для вас.
Годзе цешыцца; а зрэшты,
Мне ўсё роўна, як памрэш ты —
Толькі ж ён тапор прыпас.
Фаўст
Зноў непрыемнасці і перашкоды зноў!
Я ў небяспецы не люблю гарачнасці.
Благая вестка брыдзіць і прыгожага,
А ты — ганец-брыда, ды дрэннай весткаю
Не ўдасца сапсаваць мне самы лепшы дзень —
Пустое кажаш ты, няма пагрозы нам,
Калі ж і ёсць яна, — зусім не страшна мне.
Сігналы, стрэлы з веж, барабаны, гукі рога, ваенная музыка; чуецца набліжэнне вялікага войска.
На бітву, слаўныя дружыны,
Герояў непахісных раць!
Бо варты толькі той жанчыны,
Хто йдзе яе абараняць!
(Да военачальнікаў, якія выходзяць з каланады і набліжаюцца да яго.)
Вы — поўначы і ўсходу сіла!
Вымайце ж вострыя мячы;
На тое вас зямля ўскарміла,
Каб ворага перамагчы.
Сябры, і воіны, і слугі —
Раскаты чуюцца грымот.
Настаў наш час надзець кальчугі
І рушыць у святы паход.
Чый, як не ваш, імпэт геройскі,
Нам дапамог скарыць Пілос {231} 231 Нам дапамог скарыць Пілос. — Пілос — горад у Месеніі.
?
І ці не доблесныя войскі
Звалілі элінскі калос?
Цяпер адкіньце Менелая
Ад нашых сцен да мора прэч —
Хай там удачы ён шукае,
Аматар рабаўнічых сеч.
Вам, герцагі, царыцу Спарты
Даверу я і ўсе правы
Даю на землі, калі варты
Іх у баі адстойваць вы.
Карынфа берагі, затокі
Германец сцеражэ няхай,
А готу аддаю шырокі
Ахеі вольнай горны край.
Хай возьме франк сабе Эліду,
Месенію сакс возьме ў лен,
Дару нарману Аргаліду {232} 232 Карынфа берагі…/Дару нарману Аргаліду. — Фаўст звяртаецца да германцаў, французаў (франк), саксаў (англічан) і нарманаў; у феадальных княствах, заснаваных у Грэцыі крыжакамі, рыцарскія маёнткі былі падзелены паміж прадстаўнікамі пералічаных народаў.
,
Я ж над усімі — сюзерэн.
Читать дальше
