Хлопчык-каляснічы
Тлумачыў маскі добра ты, аднак
Заглянуць у нутро не змог ніяк,
Бо сутнасць рэчаў, з’яў, падзей —
Не для герольдавых вачэй.
Але даволі гэтага! Пара
Звярнуцца нам да ўладара!
(Да Плутона.)
Скажы, чаму, з якой прычыны
Ласкава ты даверыў мне ляйчыны
Фурманкі гэтай і хіба
Ты недзе знойдзеш лепшага раба,
Які хутчэй бы коні ўпрог
І мчаў цябе да перамог?
Хіба не я адважна зброю браў,
І бараніў цябе, і славу здабываў?
І ці не здольнасцю паэта-хлапчука
Дамогся ты лаўровага вянка?
Плутон
Калі ты хочаш сведчання, — скажу:
Майго ты духу дух, і я табой
І ганаруся, й шчыра даражу.
Мой скарб — нішто! Багацце — розум твой!
Найдаражэйшая карона — твой вянок!
Перад усімі сёння прызнаю,
Што ўсю любоў бацькоўскую сваю
Табе адпісваю, сынок.
Хлопчык-каляснічы (да натоўпу)
Як шчодра я вам раздаю
Прыязнасць і любоў сваю.
Агонь свяшчэнны тых дароў
То ззяе навакол галоў,
То ўгору раптам шугане,
То іскрай чэзлай мільгане,
Тут загараецца, там не;
Не знаю сам, ці варта мне
На гэты тлум дурны, прасмердлы
Растрачваць прыгажосці перлы.
Бабская балбатня
Яшчэ адзін рассеўся пан.
О, ён, напэўна, шарлатан!
Такая ссохлая машчына —
Адно і званне, што мужчына,
Шкілет і скура! Ушчыкні —
Не забаліць яму ані!
Скнара
Вы, бабы, ліпкая кароста!
Вам дагадзіць зусім няпроста.
Пакуль таўкліся каля печы,
Быў я Скупы; яшчэ галечы
Тады не знала гаспадарка,—
Наедак быў, звінела чарка,
І поўны быў сундук жаночы —
Цяпер за гэта колюць вочы.
Цяпер з двара нясуць жанкі
Набытак наш у дзве рукі.
Нібы ў банкрута, у кабеты
Цяпер больш пыхі, чым манеты.
А муж сачы, вядзі разлікі,
Куды ні кінься — скрозь пазыкі:
Угоніць баба ў сем патоў
Праз тых каханкаў і сватоў.
Візіты, моды, шуры-муры,
Парфума, транты, крэм на скуру…
А мне і грош не дасца дарам —
Быў я Скупы, а стаўся Скнарам.
Завадатарка
Шукай з драконам барышоў,
А мы тут, зрэшты, ні пры чым.
Ён падбухторвае мужоў,
Каб нас не слухалі, жанчын.
Жанчыны гуртам
Па мордзе дайце і за дзверы!
Ганіце пудзіла чарцям!
Скрывіўся — ах, як страшна нам!
Драконы гэтыя — з паперы.
Паддайце выспятка такім гасцям!
Герольд
Спакойна! Не ў маёй натуры
Цярпець скандалы, авантуры.
Не… позна ўжо… двайныя крылы
Дракон узняў, і з вогненнае зяпы
Пачварныя палезлі рылы,
Заварушыліся драпежна лапы…
Адразу вымелася зала,
Збязлюдзела і ціха стала.
Плутон сыходзіць з калясніцы.
А вось і ён! Сапраўдны бог!
І знаць загадвае драконам
Вялікі куфар з царскіх дрог,
Набіты золатам чырвонным,
І гэты скарб паднесці Скнары.
Дальбог, тут дзейнічаюць чары!
Плутон (да каляснічага)
Цяпер ты цалкам вольны; твой намер
Узняцца да вышэйшых сфер
Павінен сёння спраўдзіцца; твой свет
Не тут сярод маіх вазоў, карэт;
Там, толькі там, свабодна зможаш ты
Зірнуць у яснасць пекнаты.
Там на самоце ты сабе стварай
Дабра і прыгажосці светлы край.
Хлопчык-каляснічы
І там тваім паслом надзейным буду,
Твайго дабра ніколі не забуду,
Бо добра ведаю, — дзе ты, там ёсць
Дастатак, сытасць, здавальненне,
Дзе я — там праца цяжкая, натхненне,
Але і шчасце, радасць, прыгажосць.
З табою жыць — не мець нястач, бядоты,
Са мной — бясконцыя турботы,
Але я з радасцю прымаю гэту долю.
Бывай! Цяпер ужо я мецьму волю,
Аднак, на першы почут позвы
Я буду рады сесці зноў на козлы.
(Знікае так, як і з’явіўся.)
Плутон
Цяпер пара са скарбаў зняць замкі,
Жазлом герольд адчыніць сундукі,
Каштоўнасцяў тут розных проста горы!
Каралі рдзеюць, ззяюць, нібы зоры,
Як перлы, нанізаныя на ніткі.
Усё гарыць і ззяе ўвачавідкі.
Бязладныя крыкі натоўпу
Глядзіце! Залаты пясок
Праз край ужо на дол пацёк!
Здаецца, плавяцца сасуды,
Манетны звон чуваць усюды —
Чаканкі новенькай дукаты
Пад колер ранішняй зары.
Падлога ўсыпана. Бяры
Нагніся і — ужо багаты.
А лепш, бадай, прыбраць да рук
Не дробязь гэту, а сундук.
Герольд
Ах, ёлупы! Які сундук!
Не бачаць маскарадных штук.
Усё блізір! Дукат ламаны
Цана вам, сквапныя галганы.
І хто, за клопаты якія,
Вам даў бы горы залатыя?
Вам толькі б з поўнай прагнай жмені
У торбы пхаць, пхаць у кішэні.
На словах кожны тут прыхільнік ісцін,
А паглядзіш: галоўнае — карысць ім!
О зграя псоў! О крумкачы!
Гані, Плутоне, іх, таўчы!
Читать дальше
