Імператар
Спярша адна рука рубала,
Гляджу, а ўжо іх там — навала.
Няйначай чарамі тут пахне.
Фаўст
Ці чуў ты пра туманны жах
На сіцылійскіх берагах,
Дзе чалавек ад смагі прахне?
Там мроіва ў спякотны дзень
Калышацца і наплывае,
І ў мільгаценні гэтым узнікае
То постаць нейкая, то нейкі цень,—
І акрывае вэлюм палахлівы
Сады, паселішчы і нівы.
Імператар
І тут загадкі і хімеры:
Зіхцяць і дзіды, і сякеры.
І кожны шчыт, і кожны панцыр
Мігціць у прамяністым танцы.
Вядзьмарства тут ці зман які?
Фаўст
Даруй! У прывіднай віхуры
Нам знак спрыяльнае натуры
Даюць героі-Дыяскуры,—
Нам дапамогуць юнакі.
Імператар
А хто ён той, якога роду,
Што на падмогу шле прыроду,
Той некрамант, хто ён такі?
Мефістофель
Стары мудрэц, што не баіцца
Прыняць да сэрца клопат твой,
І першы злога супраціўца
Заўсёды выкліча на бой,
Каб паслужыць табе, патроне,
Жыццё сваё аддаць кароне.
Імператар
У дзень, калі прыняў кляйноды ўлады,
Я скарыстаў найпершую нагоду
І, не звярнуўшы ўвагі на парады,
Даў нейкаму ерэтыку свабоду.
Я гэтым сапсаваў папам пацеху,
Сабе прывабіўшы нягод і грэху.
Няўжо праз столькі год, падзеяў
Пажну я плён з таго, што сеяў?
Фаўст
Мой цар, да неба вочы ўзводзь:
Глядзі, там вешчая прыкмета
Нам прадракае ўдачу гэта —
Дабро адплаціцца ўстакроць.
Імператар
Арол узвіўся пад нябёсы,
І грыф за ім, ганец пагрозы.
Фаўст
Не бачу зла ў палёце грыфа,
Бо грыф, наогул — птушка з міфа,
І не з яго слабым крылом
З сапраўдным дужацца арлом.
Імператар
Кругамі водзяцца, плывуць
І вось ужо ў клубок спляліся,
У горлы кіпцюры ўпіліся,
Вось пер’е глюгамі скубуць.
Фаўст
Глядзі, як гэты носьбіт зла
Падцяў аблезлы хвост ільвіны
І пад ударамі арла
У лес упаў, на верхавіны.
Імператар
О шчасны міг! Хай будзе так,
Як нам вяшчае дзіўны знак.
Мефістофель (праваруч)
Не, у нас яшчэ ёсць порах!
Адступае подлы вораг,
Левы фланг падаўся, слабне,
Наш ваяка помсты прагне.
Наступ ён вядзе геройскі
На збянтэжаныя войскі.
Клін загубны ў віхры бою
Ён убіў у цэнтр іх строю,
Флангавым манеўрам нашым
Ворагаў дашчэнту спляжым.
Сёння гэты бой крывавы
Вырашае лёс дзяржавы.
Богу ўдзячную малітву
Час тварыць за гэту бітву.
Імператар (злева, да Фаўста)
Глянь! Там нашы легіёны,
Не ўтрымаўшы абароны,
Адкаціліся назад.
Камянёў для прашчаў мала?
Ці адвагі нам не стала?
Ці не ясны наш загад?
Вораг лезе ўжо на скалы,
Захапіў і перавалы…
З вашых чар няма карысці —
Давядзецца локці грызці.
Паўза.
Мефістофель
Ляцяць пасыльныя вароны
З якімі весткамі? Ці плённы
Быў рэйд па войсках і тылах.
Імператар
З нядобрай весткаю нібыта?
У крылах іх адчай і страх —
Аж неяк мне несамавіта.
Мефістофель (да крумкачоў)
Падсядзьце, птушачкі, бліжэй да вуха!
Хто з вамі раіцца гатоў,
Таго не страшыць заваруха.
Фаўст (да імператара)
Ты чуў пра верных галубоў,
Пра тое, як ляцяць дамоў
З чужое далечы яны?
І гэтым служаць нам заўсёды,
Нясуць бо весткі міру, згоды.
А вораны — ганцы вайны.
Мефістофель
Як той казаў, хоць лезь у шворку.
Глядзіце! Вунь на тым пагорку
Бушуе бітва, быццам шквал.
Нялёгка ў гэтакай прыгодзе
Тваёй, вялікі цар, пяхоце
Абараніць той перавал.
Імператар
Вось так мяне вы падманулі.
Каварна ў пастку зацягнулі —
Ратунку ўжо цяпер няма.
Мефістофель
Прашу без панікі! Дарма!
Канец заўжды бывае цяжкі.
Цярпенне й хітрасць на вайне —
Таксама козыр вельмі важкі.
А ў нас з табой сяброў — гурма,
Дык ты даверся ім і мне.
Галоўнакамандуючы (уваходзячы)
Я сумняваўся і баяўся,
Што з імі ты схаўрусаваўся,
Прыняўшы помач мне назло.
Цяпер я бачу слабасць вашу
І не хачу расхлёбваць кашу —
Я аддаю сваё жазло.
Імператар
Схавай, бо можа і прыдацца,
Калі ўсміхнецца шчасце зноў.
Читать дальше
