Фаўст
Прыемна ворагу адсекчы галаву,
А падстаўляць сваю пад булаву
Ці ёсць, мой пане, рацыя, рахуба? —
Яна ж нам цэлая куды больш люба.
Навошта цела нам без галавы?
Яна засне — тады і цела спіць,
Яна баліць — і ў целе ўсё баліць,
Яна здаровая — здаровы й вы!
Вось тут якраз рука сваё вяршыць:
Падыме шчыт, каб сэрца засланіць,
Пасля ж ускіне грозны меч,
Удар! — і галава злятае з плеч.
І вось ужо здаволены герой
На грудзі ворагу ступіў нагой!
Імператар
Такі ўжо ў гневе я ўтрапёны,
Што растаптаў бы труп ягоны.
Герольды (вярнуўшыся)
На змаганне выклік горды
Быў бясплённы і пусты.
Кпінамі сустрэлі орды,
Гады рвалі жываты:
«Ваш каролік, — нам са смехам
Адказала гэта голь,—
Ад раскошы з глузду з’ехаў,
Толькі й звання, што кароль!»
Фаўст
Што выклік супастатам не прыняты,
На руку нам — наплачацца пракляты!
Спрыяльны час. Аддай загад,
І будзе біты дзёрзкі гад.
Імператар
Мой обергенерал тут слова скажа!
(Галоўнакамандуючаму.)
Выконвай доўг, камандуй, княжа!
Галоўнакамандуючы
Увага! Правае крыло — у бой!
Хай левы фланг праціўніка спасуе
Перад напорам сілы маладой,
Якая ворага з зямлёй здрасуе.
Фаўст
Герою мужнаму дазволь тады
Умацаваць сабой адважныя рады:
Хай ён памножыць воінскую славу
І знойдзе на мяцежнікаў управу.
(Паказвае на правага.)
Даўбайла (выступаючы наперад)
Хто твар у твар прымае бой,
Накрыецца нагамі той,
Павернецца ж каторы тылам,
Накорміцца зямлёй і пылам,
А следам слаўныя жаўнеры
Давершаць справу ў поўнай меры —
І ворагі сплывуць крывёй
І захлынуцца ў ёй…
(Адыходзіць.)
Галоўнакамандуючы
Удар у цэнтры будзе нечаканы,
Ён дасца штабу ворагаў у знакі,
Іх стратэгічныя парушыць планы
І папярэдзіць, пэўна, контратакі.
Фаўст (паказваючы на сярэдняга)
І гэты паслужыць табе гатовы!
Лаўкач! Ён на бягу сарве падковы!
Хапайла (выступаючы наперад)
Адвагу царская дружына
З рабункам спалучаць павінна.
Хай стануць мэтаю куфры
У самазванцавым шатры,
Стаяць нядоўга будзе ён —
Сам павяду я легіён.
Заграбуха (маркітантка, тулячыся да Хапайлы)
Хоць і не жонка я яму,
Але другога не прыму,
Бо я і ноччу, я і ўдзень
Хаджу ў баях за ім як цень!
Калі жанчына грабіць, — то
З ёй не зраўняецца ніхто!
Я — самы жорсткі марадзёр!
Наперад, войска! На шацёр!
Абое адыходзяць.
Галоўнакамандуючы
На левы фланг, відаць, мяркуе вораг
Абрушыць моцны ўдар. Але
І ў нас яшчэ не мокры порах —
Мы горнае трымаем дэфіле.
Фаўст (паказваючы на левага)
Мой трэці доблесную раць
Павінен вам падмацаваць.
Трымайла (выступаючы наперад)
За левы фланг свой будзь спакойны,—
Са мною толькі й весці войны:
Калі ўжо нешта мы бяром,
Таго не выб’е з рук і гром.
(Адыходзіць.)
Мефістофель (апускаючыся з гары)
Рэзервы ёсць у нашым тыле.
Глядзіце, вунь на горным схіле
Зіхцяць кальчугі і мячы.
Нам раць ідзе дапамагчы.
У новым войску пікі ўгору
Ужо ўзняліся да адпору.
Удараць, толькі загадайце!
(Ціха дасведчаным.)
Скуль гэта сіла — не пытайце!
Не спаў, вядома, я, не снедаў,
А замкі рыцараў наведаў.
Я рэквізіты каралёў
Са сцен на поле бітвы змёў —
Хай службу служыць і яно,
Сярэднявечча парахно.
Сабраў я дзіды, алебарды,
Мушкеты, панцыраў камплект,—
Нічога гэты хлам не варты,
Ды ў чорта дасць і ён эфект!
(Уголас.)
На свежым ветры, нібы хмары,
Харугвы рэюць і штандары,—
Праслаўленыя барацьбой
Салдаты рвуцца ў люты бой.
Грознае гучанне фанфараў зверху, у варожым войску прыкметная разгубленасць.
Фаўст
Цямнее небакрай. Ледзь-ледзь
Сям-там блішчыць даспехаў медзь,
У сполахах зарніц мігоча даль,
Крывава свеціцца шаломаў сталь…
Здаецца, ўсе стыхіі свету
Гатовы весці бітву гэту.
Мефістофель
Ужо прыйшлося самазванцу крута:
Ты бачыш, як на правым флангу люта
Даўбайла топча ўсіх падрад —
У калатні яму сам чорт не брат!
Читать дальше
