Graham Masterton: Ciemnia

– Czas to takie coś, co pozwala przestać robić jedno, na przykład jeść pizzę, i zacząć robić co innego, na przykład kimać przed telewizorem – oświadczył. – Gdyby nie czas, człowiek tylko by jadł pizzę, bo nie miałby czasu robić niczego innego, i w końcu pochorowałby się na żołądek. Poza tym zacząłby wyglądać jak Randy… jak trzech ludzi, wepchniętych w jedno ciało.

– Chwileczkę! – zaprotestował Raudy. – Gadasz tak tylko dlatego, że sam wyglądasz jak ogłoszenie o klęsce głodu.

W ostatnim rzędzie siedział David Robinson. Kiedy wstawał, słońce rozświetliło jego jasnorude, ostrzyżone na jeża włosy i czerwone uszy.

– Czas to różnica między istotami ludzkimi a Bogiem… – zaczął z wahaniem i zamilkł. Reszta klasy demonstracyjnie udawała, że ziewa.

– Mów dalej – zachęcił go Jim.

– No, my się starzejemy, a Bóg nie. Dlatego Bóg wie tak bardzo dużo. Przez całe życie uczymy się różnych rzeczy, ale kiedy umieramy, wszystko, czego się kiedykolwiek nauczyliśmy, zostaje zapomniane.

– To prawda – mruknął Cień, marszcząc czoło. – Jaki sens męczyć się napychaniem sobie głowy tym, jak przeliterować słowo „psychiatria” albo jakie miasto jest stolicą Paryża, jeżeli człowiek i tak umrze i wszystkie te informacje na nic się zdadzą? Na cmentarzu nie ma konkursów poprawnej wymowy.

Jim otworzył leżącą na biurku książką z pozaginanymi rogami.

– Przeczytam wam wiersz o czasie i losie. Chcę, żebyście się nad nim zastanowili i powiedzieli mi, czy ma jakiś związek z waszymi poglądami na różne sprawy. Jest zatytułowany Droga, a napisał go Edwin Muir.

Droga wijąca się w nieznane

Przecina kraj o nazwie Znowu.

Po bokach jej łucznicy stoją -

Jelenie łowy czas rozpocząć.

Vanilla King zaczęła malować paznokcie prawej dłoni, wysuwając koniuszek języka spomiędzy zębów. Randy Bullock wsadził palce do ucha, chwilę nim powiercił, po czym zaczął oglądać urobek. Słychać było liczne pokasływania i szuranie nóg, ktoś w głębi klasy mówił coś głośnym szeptem, ale Jim nie przerywał czytania.

Lew rozciągnięty w samym środku,

Z głową jak góra, brwią mroczniejącą,

Toczy się w dół zboczem bez końca.

Kości, odarte z mięsa przed eonem

Wstały i w pogoń poszły.

Statek bezpiecznie do portu wpływa.

Wiele ich poszło w dół otchłani.

Płonący w jego trzewiach skarb

Bliski, lecz nie do odszukania,

Zapadł za strefę dźwięku.

Mężczyzna w letnim popołudnia żarze

Układa się na swym nagrobku.

Jego śmiertelny wizerunek

Tkwi w głębi łona. Więzienia losu.

Jim zamknął książkę i rozejrzał się.

– Czy ktoś mnie słuchał?

– Ja słuchałem – odparł Edward Truscott.

– Słuchałeś, przygłupie, czy słyszałeś? – próbował go obśmiać Cień.

– A co z tobą? – spytał Jim. – Słuchałeś tego wiersza? Cień był zaskoczony.

– Nie wsłuchiwałem się w każde słowo, ale zauważałem go.

– Więc jeżeli go „zauważałeś”, to co on według ciebie wyrażał?

Cień pociągnął nosem i wzruszył ramionami.

– Aż tyle nie zauważyłem.

Jim zaczął iść między szeregami ławek. Kiedy doszedł do Sally Broxman, wziął do ręki leżącą na ławce pluszową lalkę przedstawiającą SpongeBoba SquarePantsa, i zaczął ją obracać. SpongeBob SquarePants był postacią z komiksu o istotach żyjących w morzu, wydawanego przez Nickclodeon.

– Lubisz SpongeBoba SquarePantsa?

Sally zaczerwieniła się, wyraźnie zawstydzona. Była ładna, choć trochę zbyt pulchna, i miała szopę ufarbowanych na kolor siana włosów.

– Jest moją… maskotką.

– „A żółty, chłonący i porowaty jest…” – zacytował Jim fragment piosenki SpongeBoba i podniósł lalkę wyżej, aby mógł ją widzieć każdy w klasie. – Widzicie tego gościa? Jest chłonący. Może warto wziąć z niego przykład? Chłonąć. Wchłaniać, co się da. Jeżeli czegoś nie lubicie, bo uważacie to za nudne, nie jesteście tego w stanie zrozumieć albo po prostu nie chcecie zrozumieć, nie oznacza to, że się kiedyś wam nie przyda. – Wrócił do swojego biurka. – Wiersz, który przeczytałem, mówi o czasie i o tym, co czas dla was znaczy. Osobiście dla każdego z was. Każde z was, leżąc w kołysce, leżało już w trumnie. Wszyscy umrzecie. Ty umrzesz… ty też… i ty. Każdego z was to czeka, i mnie również. Za sto lat może ten budynek i ta kasa będą jeszcze istnieć, ale nas już nie będzie, zostaniemy zapomniani, a ktokolwiek tu wejdzie, nie usłyszy nas… bez względu na to, jak bardzo by się wsłuchiwał. Wszyscy uczniowie Drugiej Specjalnej milczeli i wpatrywali się w niego z otwartymi ustami.

– To dla was nowość? Naprawdę ktoś z was sądził, że będzie żył wiecznie?

– Cholera… – wymamrotał Freddy Price, przerywając milczenie. – Obudziłem się rano i wydawało mi się, że jestem w chmurach. A teraz czuję się tak, jakbym zaraz miał się powiesić.

Kiedy Jim szedł do pokoju nauczycielskiego, zatrzymała go Sue-Marie.

– Chciałam tylko powiedzieć, że witamy pana z powrotem – powiedziała, pokazując swoje idealnie białe zęby.

– Jesteś bardzo miła. Rosemarie, prawda?

– Sue-Marie.

– Przepraszam. Dajcie mi dwa dni na zapamiętanie waszych imion.

– To, co powiedział pan dziś na lekcji… naprawdę dało mi do myślenia. No wie pan, o życiu, śmierci i tych innych rzeczach…

– Mam nadzieję, że cię to nie zdołowało.

Sue-Marie tak energicznie pokręciła głową, że jej blond włosy rozleciały się na boki.

– Skądże. To było takie… karmiczne, rozumie pan? Poczułam się, jakby mnie pan doskonale rozumiał.

– Miło mi. Przynajmniej jedną osobę zrozumiałem…

Sue-Marie popatrzyła mu w oczy i zamrugała. Jej długie rzęsy wyglądały jak dwa motyle zawisaki.

– Ciągle pana to boli, prawda? To, co się wydarzyło w Waszyngtonie.

– Przepraszam cię, Sue-Marie, ale jak mówiłem na lekcji, nie jestem gotów o tym rozmawiać; przynajmniej jeszcze nie teraz.

– Gdybym mogła panu w czymkolwiek pomóc… gdyby potrzebował pan kogoś, kto pana wysłucha…

– Dziękuję. To bardzo mile z twojej strony i takie… empatyczne.

Patrzył, jak Sue-Marie odchodzi, kręcąc tyłeczkiem ściśniętym przez maleńką niebieską plisowaną spódniczkę. Dziewczyna odwróciła się i uśmiechnęła do niego kokieteryjnie. Odpowiedział jej poważnym i nieco smutnym uśmiechem, który miał świadczyć o tym, że nawet gdyby usiadła mu na kolanach i zaczęła dmuchać w ucho, mogłaby mieć pewność, że Jim nie nadużyje jej zaufania. Tak naprawdę wcale nie był zainteresowany flirtami z uczennicami – nie teraz. Znacznie bardziej zależało mu na poskładaniu do kupy kawałków, na jakie rozprysnęło się jego życie, i znalezieniu sobie miejsca na ziemi, w którym mógłby normalnie funkcjonować.

Pchnął drzwi do pokoju nauczycielskiego pełnego zniszczonych foteli, zapadających się kanap i nieznanych mu nauczycieli. Jego stary ulubiony fotel pod oknem zajmowała potężna Murzynka w sukience pokrytej nadrukowanymi afrykańskimi zygzakami. Rozmawiała z Hectorem Lo, zastępcą kierownika wydziału nauk ekonomicznych, i podkreślała każde zdanie wbijaniem palca w podłokietnik.

– Musimy to uzmysłowić każdemu naszemu uczniowi – mówiła – białemu, czarnemu, Azjacie, lesbijce i gejowi: mają prawo być bogaci!